Abstrakt

W pierwszej części autorka Mirosława Sikorska opisuje dzieje Eleonory Czarnowskiej z Rościszewskich, patriotki i nieprzeciętnej postaci dwudziestolecia międzywojennego. W drugiej części oddaje głos swojej bohaterce, która z kart pamiętnika opowiada swoje życie i pracę społeczną którą podjęła dla dobra społeczeństwa. Eleonora Czarnowska była żoną Karola Czarnowskiego, który w 1904 r. objął stanowisko głównego plenipotenta Ordynacji Zamojskiej. Pamiętnikarka zajęła się w Zwierzyńcu (siedziba administracji Ordynacji) działalnością publiczną, w 1910 r. założyła oddział Stowarzyszenia Ziemianek, zorganizowała kilka ochronek dla wiejskich dzieci, po wybuchu I wojny kurs opatrunkowy dla kobiet, zakładała szpitale dla żołnierzy. Po wyjeździe ordynatostwa na czas wojny Czarnowscy zamieszkali w pałacu w Klemensowie, ale wkrótce wycofali się do Kijowa, skąd pochodziła pamiętnikarka. Dalej opisuje powrót do Zwierzyńca, akcję zakładania szkół powszechnych, dożywiania dzieci w szkołach i na wsi. W październiku 1919 r. Czarnowscy pojechali do Paryża, gdzie XV ordynat Maurycy Zamoyski objął placówkę dyplomatyczną. Karol Czarnowski zmarł w 1920 r., żona podaje w pamiętniku „wypis” prowadzonych przez niego organizacji i ulepszeń w Zwierzyńcu (cmentarz, szpital z apteką, straż pożarna i in.). Jak podaje autorka krótkiej biografii Czarnowskiej, publikowanej ze wspomnieniami, do pisania mógł ją namówić regionalista i także autor pamiętników, dr Zygmunt Klukowski. Dziś stanowią one źródło do historii regionu, przyczynek do dziejów Ordynacji Zamojskiej oraz do badań nad rozwojem ruchów organicznikowskich i kobiecych. Czarnowska po śmierci męża wyjechała do Warszawy, kierowała m.in. Towarzystwem Zjednoczonych Ziemianek, tworzyła Koła Gospodyń Ziemianek.