Język Polski
English
„Meliniarz” oddziału „Mogiłki”. Sprawa karna Aleksandra Szyprowskiego
Bartłomiej Szyprowski
Abstrakt
Autor artykułu przedstawia losy swojego pradziadka Aleksandra Szyprowskiego, „meliniarza” – tak nazywano osoby, które udzielały partyzantom kwater, żywności, dostarczały im broń i informacje – winowskiego oddziału Jana Turzynieckiego „Mogiłki”, działającego w obwodzie Tomaszów Lubelski na początku lat 50. XX w. „Mogiłka” przejął część oddziału po śmierci słynnego Jana Leonowicza „Burty”, który rozbudował oddział WiN do ok. 30–40 żołnierzy i ok. 200 współpracowników w kilku powiatach sąsiadujących z tomaszowskim, zginął w zasadzce UB w Nowinach wiosną 1951. Zarówno Leonowicz, jak i Turzyniecki byli w czasie wojny partyzantami Armii Krajowej, po wkroczeniu Sowietów nie złożyli broni. W artykule podano ich biografie. Aleksander Szyprowski, mieszkaniec Kolonii Czartowczyk, został aresztowany wiosną 1952 r. Oskarżono go (ppor. Adolf Kotowski z PUBP w Tomaszowie Lubelskim) o to, że kwaterował w swoich zabudowaniach „zbrojną bandę terrorystyczno-rabunkową”, tj. czterech żołnierzy od „Mogiłki”. Oskarżenie dotyczyło jednego noclegu. Wojskowy Sąd Rejonowy w Lublinie skazał Aleksandra Szyprowskiego na 2 lata więzienia z warunkowym zawieszeniem na 3 lata. Artykuł powstał m.in. w oparciu o akta zgromadzone w IPN w Lublinie, a także rozmowy ze starszymi członkami rodziny. Na ich podstawie autor ustalił, że prapradziadek po wyzwoleniu wielokrotnie udzielał w swoich zabudowaniach schronienia ukrywającym się partyzantom.
Słowa kluczowe:
WiN (zrzeszenie Wolność i Niezawisłość), Jan Leonowicz „Burta”, Jan Turzyniecki „Mogiłka”, partyzantka poakowska w powiecie tomaszowskim, wojskowe sądy rejonoweSzczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.