Struktura Niemieckiej Poczty Wschód na Zamojszczyźnie w okresie II wojny światowej na podstawie kolekcji archiwalnych materiałów pocztowych z zasobu Archiwum Państwowego w Zamościu

Jan Czwartkowski

doi:10.56583/az.820

Data publikacji : 2021-12-31

Tom 19 (2021)

Struktura Niemieckiej Poczty Wschód na Zamojszczyźnie w okresie II wojny światowej na podstawie kolekcji archiwalnych materiałów pocztowych z zasobu Archiwum Państwowego w Zamościu

Jan Czwartkowski

DOI: https://doi.org/10.56583/az.820

Abstrakt

15 listopada 1939 r. Hans Frank powołał w Generalnym Gubernatorstwie dla okupowanych ziem polskich Niemiecką Pocztę Wschód (Deutsche Post Osten) z siedzibą w Krakowie. Miała ona obsługiwać zarówno instytucje i ludność niemiecką, jak i polską, tę w bardzo ograniczonym zakresie. Rozszerzyła go nowa ordynacja pocztowa obowiązująca od wiosny 1940 r. do końca okupacji. Wprowadzono surową cenzurę korespondencji z jeńcami wojennymi, więźniami obozów i przesiedlonymi. Listy abonentów telefonicznych poddano kontroli Gestapo. W 1943 r. w GG funkcjonowało 1961 placówek pocztowych, w tym 140 urzędów pocztowych I i II klasy, około 400 biur pocztowych, resztę stanowiły agencje i pośrednictwa pocztowe w mniejszych miejscowościach, bez prawa kasowania znaczków na przesyłkach. Omówiono stosowane przez pocztę niemiecką stemple, znaczki doręczeniowe kasowane stempelkami pośrednictwa pocztowego, kasowniki okolicznościowe oraz propagandowe stosowane przy takich okazjach, jak urodziny Hitlera, rocznica utworzenia NSDAP i in., stemple i pieczątki stosowane w korespondencji w GG, serie niemieckich znaczków wypuszczanych w Polsce, stosowanie propagandowego „V” na przesyłkach pocztowych. Autor artykułu przekazał do Archiwum Państwowego w Zamościu kolekcję listów, kart pocztowych, kopert, znaczków pocztowych z odciskami stempli i pieczęci Niemieckiej Poczty Wschód z terenu Zamojszczyzny, także korespondencję z innych rejonów GG i Europy adresowaną na Zamojszczyznę. Wybrane pozycje z kolekcji ilustrują artykuł.

Słowa kluczowe:

Niemiecka Poczta Wschód, Generalne Gubernatorstwo, znaczki pocztowe niemieckie, kasowniki, stemple i pieczątki pocztowe, archiwalia pocztowe

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Czwartkowski, J. (2021). Struktura Niemieckiej Poczty Wschód na Zamojszczyźnie w okresie II wojny światowej na podstawie kolekcji archiwalnych materiałów pocztowych z zasobu Archiwum Państwowego w Zamościu . Archiwariusz Zamojski, 19, 303–314. https://doi.org/10.56583/az.820

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Albrecht, B., Die Einschreib-Vermerke und Einschreib-Zettel des Generalgouvernement. Forschungsergebnisse der Arbeitsgemeinschaft „Generalgouvernement 1939– 45 e.V.” im BDPh e.V. Studiengruppe der Poststempelgilde „Rhein – Donau” e.V. Stand: 1.5.1986 (kopia maszynopisu w posiadaniu autora).

Albrecht, B., Die Ortsstempel (Hand-, Maschinen – und Rollstempel) des Generalgouverne -ment. Forschungsergebnisse der Arbeitsgemeinschaft „Generalgouvernement 1939–45 e.V.” im BDPh e.V. Studiengruppe der Poststempelgilde „Rhein – Do nau” e.V. Stand: 1.4.1985 (kopia maszynopisu w posiadaniu autora).

Albreht, B., Zusammenstellung der Poststutzpunkte im Generalgouvernement, s. 1–3 (maszynopis w posiadaniu autora).

Die Deutsche Dienstpost und Deutsche Post Osten im Generalgouvernement (kopia ma- szynopisu w posiadaniu autora).

Kliche, G., Die „Der Postsort Heisst”... – stempel des Generalgouvernement. Forschung- sergebnis der Arbeitsgemeinschaft „Generalgouvernement 1939–45 e.V.” im BDPh e.V. Studiengruppe der Poststempelgilde „Rhein – Donau” e.V. Stand: 1.8.1987 (kopia maszynopisu w posiadaniu autora).

Kliche, G., Dokumentation über die „V – und Siegesstempel auf Post des Generalgouverne- ments”. Forschungsergebnis der Arbeitsgemeinschaft „Generalgouvernement 1939-45 e.V.” im BDPh e.V. Studiengruppe der Poststempelgilde „Rhein – Do- nau” e.V. Stand: 01.11.1993 (kopia maszynopisu w posiadaniu autora).

Mietke, R., Verzeichnis sämtlicher Postämpter und Postamtsstellen im Generalgouverne- ment. Forschungsergabnisse der Arbeitsgemeinschaft „Generalgouvernement 1939–45” e.V. im BDPh e.V. Studiengruppe der Poststempelgilde „Rhein – Do- nau” e.V. Stand: 1.10.1985 (kopia maszynopisu w posiadaniu autora).

Rosiński, J.,Filatelistyka obozowa, „Filatelista” nr 1/1944 (reprint), Kraków 1987, s. 13–16.

Stemple okolicznościowe G.G. 1939–1944, b.d. (broszura w posiadaniu autora).

Verzeichnis sämtlicher Post – und Telegraphendienststellen im Generalgouvernement. Teil

A. Postdienststellen. Teil B. Telegraphendienststellen. Stand vom 1. Juli 1943. Bear- tbeitet beim Leiter der Deutschen Post Osten in Krakau. Krakau 1943 (kopia w posiadaniu autora).