Organizacja austriackich władz wojskowych na Zamojszczyźnie w latach 1915–1918

Ryszard Maleszyk

doi:10.56583/az.1188

Published : 2014-12-31

Vol. 13 (2014)

Organizacja austriackich władz wojskowych na Zamojszczyźnie w latach 1915–1918

Ryszard Maleszyk

DOI: https://doi.org/10.56583/az.1188

Abstract

Na Zamojszczyźnie w 1914 i 1915 r. doszło do krwawych walk frontu wschodniego (autor krótko charakteryzuje ich przebieg), po ostatecznym wyparciu Rosjan przeszła pod austriacką okupację. Autor podkreśla, że okres I wojny na tym obszarze nie jest dostatecznie poznany, a szersze badania są możliwe, gdyż odkrywane są nowe źródła, np. wspomnienia. Sam skupił się na funkcjonowaniu austriackich wojskowych władz okupacyjnych w powiatach: biłgorajskim, hrubieszowskim, tomaszowskim i zamojskim. Ta część Lubelszczyzny weszła w skład Generalnego Gubernatorstwa Wojskowego w Polsce z siedzibą w Kielcach, potem w Lublinie. Zamość i powiat zamojski dominowały w regionie, Austriacy przeprowadzili tu największe inwestycje gospodarcze i wprowadzili najwięcej wojska, ale nie stworzyli instytucji nadrzędnych w stosunku do pozostałych powiatów. W miastach powiatowych powołano komendy obwodowe; potem nazwa powiatowe. Autor podaje obsadę najważniejszych stanowisk w komendach, omawia też ich strukturę. Zabezpieczenie działalności władz wojskowych stanowiły oddziały pospolitego ruszenia (Landsturm), tworzono też samodzielne kompanie wartownicze, obrony kolei, na Zamojszczyźnie także jednostki ochrony granicy. Autor podaje zestawienia jednostek stacjonujących w 4 powiatach. Na koniec podaje krótki bilans okupacji austriackiej. Bazę źródłową publikacji tworzą głównie sprawozdania miesięczne c. i k. komend.

Most read articles by the same author(s)

Ryszard Maleszyk, Austriackie inwestycje kolejowe na Zamojszczyźnie w latach 1915–1918 , The Archivist of Zamość: Vol. 14 (2015)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Maleszyk , R. (2014). Organizacja austriackich władz wojskowych na Zamojszczyźnie w latach 1915–1918. The Archivist of Zamość, 13, 41–54. https://doi.org/10.56583/az.1188

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. MGGL Oddział Budownictwa Wojskowego, sygn. 125. Kommando Herresbahn Nord Radom, k 428-429.

AGAD MGGL Oddział Sądownictwa Wojskowego, sygn. 1045. Wykazy personelu orzekającego w sądach wojskowych spisane na dzień 16 VIII 1916 r., k. 442-443, 544, 546.

AGAD. Generalne Gubernatorstwo Wojskowe w Lublinie (w oryginale Militär General Gouvernement in Lublin). Sprawozdania miesięczne Komendy Powiatowej w Biłgoraju, sygn. 1916,1967, 2058, 2069, 2070.

AGAD MGGL, Sprawozdania miesięczne c. i k. Komendy Powiatowej w Hrubieszowie, sygn. 1916.

AGAD MGGL, Sprawozdanie miesięczne Komendy Powiatowej w Krasnymstawie, sygn. 2010.

AGAD MGGL, Sprawozdanie miesięczne C. i K. Komendy Powiatowej w Tomaszowie, sygn. 2056.

AGAD MGGL, Sprawozdanie miesięczne C. i K. Komendy Powiatowej w Zamościu, sygn. 2069.

Archiwum Państwowe w Lublinie. C. i K. Komenda Powiatowa w Krasnymstawie 1915-1918 (dalej APL CikKPwK), sygn. 5. Dziennik Urzędowy c. i k. Komendy Powiatowej w Krasnymstawie Nr 5 z 15 maja 1917 r., k. 27, sygn. 155. Dowody wypłaty dla nauczycieli za miesiąc VII 1916 r., k. 1-3.

APL. C. i K. Komenda Powiatowa w Lublinie 1915-1918, sygn. 35, Dyslokation der Truppen und Anstalten im Gouvernementberiche April 1917, k. 37.

APL C. i K. Komenda Powiatowa w Zamościu 1915-1918, sygn. 22. Szkic powiatu zamojskiego 1918, k. 1.

Austro-Węgry wobec sprawy polskiej w czasie I wojny światowej. Początki zarządu okupacyjnego w Królestwie, [w:] „Przegląd Historyczny”, T. 66. R. 1975, z. 3.

Chwedyk H., Koleje wąskotorowe Ordynacji Zamojskiej, Zamość 2006.

Hausner A., Die Polenpolitik der Mittelmächte und die österreichisch-ungarische Militärverwaltung in Polen während des Weltkrieges, Wien 1935.

Izdebski E., Bitwa pod Komarowem 26 VIII – 2 IX 1914, Warszawa 1929, s. 184,151-420.

Izdebski E., Bitwa pod Zamościem 26-27 sierpnia 1914 r. [w:] „Bellona”, R. 1929, T. XXXIII, s. 398-425.

Kossakowski M.S., Diariusz 21 maja – 31 sierpnia 1915 r., wydany przez UMCS w Lublinie, Lublin 2010, s. 28-91.

Kus J., Wstęp do inwentarza zespołu C. i k. Komenda Powiatowa w Janowie Lubelskim 1915 -1918, rękopis w Archiwum Państwowym w Lublinie.

Lewandowski J., Królestwo Polskie pod okupacją austriacką 1914-1918, Warszawa 1980, s. 28, 45, 73-74, 80, 124.

Maleszyk R., Życie społeczne mieszkańców Krasnegostawu pod okupacją austriacką w latach 1915-1918, [w:] „Zapiski Krasnostawskie”, T. IV, s. 88-89.

Mitzka R., Die k. u. k. Militärverwaltung in Russisch – Polen, [w:] Die Militärverwaltung in den von den österreichisch-ungarischen Truppen besetzten Gebieten, Wien 1928.

M. v. Auffenberg, Aus Österreich -Ungarns Teilnehme am Weltkrieg, Berlin -Wien 1920, s. 147-250.

Österreich-Ungarns letzter erste Krieg, T. I, Wien, 1931-1932, s. 189-193, 197-204 i 224-229.

Wojciechowski S., Bitwa u Tomaszowa a Komarova, Praha 1935, s. 48 -191. DOI: https://doi.org/10.1016/S0033-3506(35)80751-8