Pomnik Niepodległości w Krynicach

Beata Gałan-Smól

doi:10.56583/az.808

Data publikacji : 2021-12-31

Tom 19 (2021)

Pomnik Niepodległości w Krynicach

Beata Gałan-Smól

DOI: https://doi.org/10.56583/az.808

Abstrakt

Impulsu do napisania artykułu dostarczyło odnalezienie w „Kronice Państwowego Gimnazjum im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim” fotografii z wycieczki rowerowej z listopada 1928 r., na której widnieje w całej okazałości pomnik Niepodległości, nazywany też pomnikiem Orła Białego, w Krynicach. Pomnik nie zachował się (autorka przytacza trzy hipotezy dotyczące jego zniszczenia) i do tej pory znany był tylko z jednego zdjęcia pochodzącego z lat 30. XX w. Pomnik stał na pagórku pomiędzy pomnikiem poświęconym żołnierzom Batalionów Chłopskich a kościołem parafialnym, został wzniesiony staraniem mieszkańców oraz dziedzica Krynic Grzegorza Lipczyńskiego dla uczczenia 10. rocznicy odzyskania niepodległości. Na cokole umieszczono orła z zamkniętą koroną zwieńczoną krzyżem, ustanowionego jako godło w 1919 r. Nie był to jedyny przejaw patriotyzmu lokalnej społeczności. W tym czasie w gminie Krynice dynamicznie rozwijały się organizacje polityczne i społeczne, jak Związek Młodzieży Wiejskiej „Siew” oraz „Wici”, Związek Strzelecki, Ochotnicza Straż Pożarna, Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”. W wiele przedsięwzięć, jak zakupienie w Horyszowie Polskim kościoła, przeniesienie go do Krynic i tu ponowne złożenie (1920), angażował się także dziedzic Grzegorz Lipczyński. Autorka przypomina, że w 1925 r. zbudował on w Krynicach kaplicę grobową dla syna Stefana, żołnierza 7. Pułku Ułanów, który w 1919 r. zginął w czasie walk pod Lidą na Litwie.