Świadectwa Zagłady

Magdalena Kawa

doi:10.56583/sz.550

Data publikacji : 2014-12-31

Tom 4 Nr 4 (2014)

Świadectwa Zagłady

Magdalena Kawa

DOI: https://doi.org/10.56583/sz.550

Abstrakt

Holokaust, dokonany przez nazistów w czasie II wojny światowej na prawie sześciu milionach Żydów, odcisnął wyraźne piętno na powojennej rzeczywistości. Wydarzenie to spowodowało ogromną pustkę zauważalną na wielu płaszczyznach, m.in. demograficznej, społecznej, kulturowej i architektonicznej. Pamięć o Holokauście, żywa wśród ocalałych, była próbą wypełnienia tej pustki. W niniejszym artykule omówiono dwa główne problemy: pamięć i świadectwa ocalonych, które zostały już dogłębnie zbadane. Pojęcia te są obecne w dyskursie teoretycznym i publicznym. Zamiast całościowej prezentacji pamięci o Holokauście i roli świadectwa w przedstawianiu Holokaustu lub próby zdefiniowania tych wyrażeń, postanowiłem zająć się trzema aspektami. W kręgu moich zainteresowań znajduje się, po pierwsze, podejście historiografii Holokaustu do świadectw ocalałych. Po drugie, badam relację między świadectwami a pamięcią o Holokauście. Artykuł kończy się wreszcie próbą przedstawienia problemu pamięci o Holokauście w odniesieniu do świadectw byłych więźniów obozu koncentracyjnego na Majdanku.

Słowa kluczowe:

pamięć zbiorowa, świadectwa ocalałych, holokaust, II wojna światowa, historiografia, wspomnienia, KL Majdanek, obóz koncentracyjny

Inne teksty tego samego autora

Magdalena Kawa, Historiografia a Holokaust – spojrzenia Franka Ankersmita i Hayden’a White’a , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 1 Nr 1 (2011)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kawa, M. (2014). Świadectwa Zagłady. Studia Żydowskie. Almanach, 4(4), 115–122. https://doi.org/10.56583/sz.550

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ankersmit F., Pamiętając Holokaust: żałoba i melancholia, tłum. A. Ajschtet, A. Kubis, J. Regulska, w: Pamięć, etyka i historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, red. E. Domańska, Poznań 2006.

Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego, Relacje. Zeznania ocalałych Żydów, sygn. 301/613, Relacja Szmula (Samuela) Wassersteina, k. 1.

Assmann J., Kultura pamięci, w: Pamięć zbiorowa i kulturowa. Współczesna perspektywa niemiecka, red. M. Saryusz-Wolska, tłum. A. Kryczyńska-Pham, Kraków 2009.

Babikier N., Samobójstwa, w: Majdanek. Obóz koncentracyjny w relacjach więźniów i świadków, oprac. i wstęp. M. Grudzińska, Lublin 2011.

Bauman Z., Nowoczesność i Zagłada, tłum. T. Kunz, Kraków 2009.

Engelking B., Zagłada i pamięć. Doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji auto¬biograficznych, Warszawa 1994.

Friedländer S., Trauma, Transference and „Working through” in Writing the History of the Shoah, „History and Memory”, Spring/ Summer 1992.

Friedländer S., When Memory Comes, Madison 1979.

Gross J.T., Sąsiedzi. Historia Zagłady żydowskiego miasteczka, Sejny 2008.

Hilberg R., Sprawcy, ofiary, świadkowie. Zagłada Żydów 1933-45, tłum. J. Giebułtowski, Warszawa 2007.

Hudzik J.P., Niepewność i filozofia, Warszawa 2006.

Koźmińska-Frejlak E., Kondycja ocalałych. Adaptacja do rzeczywistości powojennej (1944-1949), w: Następstwa Zagłady Żydów. Polska 1944-2010, red. F. Tych, M. Adamczyk-Garbowska, Lublin 2011.

LaCapra D., History and Memory after Auschwitz, Cornell University Press 2018.

LaCapra D., Pisanie historii, pisanie traumy, w: Pamięć Shoah. Kulturowe reprezentacje i praktyki przedstawiania, red. T. Majewski, A. Zeidler-Janiszewska, Łódź 2009.

Langer L., Admitting the Holocaust: Collected Essays, New York-Oxford 1995.

Langer L., Holocaust Testimonies, The Ruins of Memory, Yale University Press 1991.

Leociak J., Nie(świadomość) Zagłady, w: Auschwitz a zbrodnie ludobójstwa XX wieku, red. A. Bartuś, P. Trojański, Oświęcim 2012.

Lifton J., The Conceprt of Survivor, w: Survivors, Victioms and Prepertrators. Essays on the Nazi Holocaust, red. J. E. Dimsadale, Washington, New York-London 1980.

Majdanek. Obóz koncentracyjny w relacjach więźniów i świadków, oprac. i wstęp. M. Grudzińska, Lublin 2011.

Melchior M., Społeczna tożsamość jednostki (w świetle wywiadów z Polakami pochodzenia żydowskiego urodzonymi w latach 1944-1955, Warszawa 1990.

Melchior M., Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni „na aryjskich papierach”. Analiza doświadczenia biograficznego, Warszawa 2004.

Muchowski J., Historyka Shoah. Problematyka przedstawiania katastrof historycznych, Warszawa 2006.

Pamięć, etyka i historia. Anglo-amerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, red. E. Domańska, Poznań 2006.

Perpetrators Victims Bystanders. The Jewish Catasptrophe 1933-1945, Nowy Jork 1993.

Pinczewska R., Selekcje, w: Majdanek. Obóz koncentracyjny w relacjach więźniów i świadków, oprac. i wstęp. M. Grudzińska, Lublin 2011.

Szadur-Babic B., Kilka tygodni w obozie, w: Majdanek. Obóz koncentracyjny w relacjach więźniów i świadków, oprac. i wstęp. M. Grudzińska, Lublin 2011.

White H., Fabularyzacja historyczna a problem prawdy, w: tegoż, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska, M. Wilczyński, tłum. E. Domańska, Kraków 2010.

White H., Proza historyczna, Kraków 2009.

Wstęp, w: Majdanek. Obóz koncentracyjny w relacjach więźniów i świadków, oprac. i wstęp. M. Grudzińska, Lublin 2011.