Język Polski
English
Instrukcja dotycząca kolejki wąskotorowej Ordynacji Zamojskiej z 1911 r.
Michał Mroczek
Abstrakt
W aktach Archiwum Ordynacji Zamojskiej autor artykułu odnalazł nieznaną dotąd instrukcję omawiającą zasady eksploatacji kolejki podjazdowej, pochodzącą z 1911 r. Instrukcja dotyczy odcinka kolejki ordynackiej ze Szlegiertówka przez Obrocz do tartaku w Zwierzyńcu, wybudowanego (1910) jako drugi z kolei, po odcinku łączącym cukrownię w Klemensowie z folwarkiem Płoskie (1907), a przed linią Obrocz – Górecko (1911). Wąskotorówka miała przede wszystkim zaopatrywać cukrownię i łączyła z nią największe plantacje buraków, używano jej do przewozu drewna opałowego i materiałów budowlanych, doraźnie pracowała na użytek pałacu w Klemensowie. Kolejką zarządzał inż. Witold Cękalski, a instrukcję podpisał Karol Czarnowski, plenipotent generalny Ordynacji. Instrukcja została w całości opublikowana. Składa się z 4 części i budżetu dodanego jako załącznik. Kolejno omawia zasadnicze przepisy i taryfy przewozowe; tabor i koszty utrzymania i eksploatacji taboru i torowisk, skład załóg pociągów, organizację dozoru nad torami; wynagrodzenia poszczególnych grup pracowników; rachunkowość kolejki. Tabor w chwili uruchomienia kolejki składał się z 4 parowozów i 43 wagonów 4- i 3-osiowych. Instrukcja została napisana na maszynie; jako ciekawostkę podano, że Ordynacja zakupiła pierwsze maszyny do pisania w ok. 1905 r. Autor przypomina także plany ordynatów Zamoyskich: Tomasza i Maurycego, dotyczące budowy linii kolejowej z Bełżca przez Zamość do Lublina i Chełma.
Słowa kluczowe:
kolejka ordynacka, kolejki wąskotorowe na Zamojszczyźnie, Ordynacja Zamojska, ordynacka cukrownia w Klemensowie, rozwój kolei na ZamojszczyźnieInne teksty tego samego autora
- Michał Mroczek , Telefony w Ordynacji Zamojskiej 1905–1914 , Archiwariusz Zamojski: Tom 10 (2011)
- Michał Mroczek, Gracja, gracjaliści, Kasa Przezorności, czyli o zabezpieczeniu emerytalnym pracowników Ordynacji Zamojskiej w latach 1864-1914 , Archiwariusz Zamojski: Tom 7 (2008)
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.