Przywileje wsi Siedliska

Józef Kus

doi:10.56583/az.1263

Data publikacji : 2011-12-31

Tom 10 (2011)

Przywileje wsi Siedliska

Józef Kus

DOI: https://doi.org/10.56583/az.1263

Abstrakt

XIV-wieczna wieś Siedliska, historycznie związana z włością szczebrzeszyńską (potem powiatem szczebrzeszyńskim), należy do najstarszych na Zamojszczyźnie. W Archiwum Państwowym w Zamościu od 2010 r. znajdują się 4 bardzo cenne pergaminowe dokumenty dotyczące wsi, pochodzące z lat 1457, 1593, 1662. Do niedawna uważano je za zaginione; było wiadomo o ich istnieniu, gdyż powoływał się na nie archiwista Ordynacji Zamojskiej Mikołaj Stworzyński (opis Ordynacji z 1834 r.; korzystał z kopii). W artykule publikowana jest treść dokumentów. Najstarszy wystawił Jan Czuryło ze Stojanowic, opiekun prawny dziedziczki powiatu szczebrzeszyńskiego, nadający część gruntów swoim sługom. Dwa kolejne wystawione zostały przez Jana Czarnkowskiego, dziedzica powiatu szczebrzeszyńskiego: pierwszy potwierdza nadanie Jana Czuryły na prośbę Filipa Saka, karczmarza i dziedzica części dóbr w Siedliskach, drugi odnawia przywileje „obywateli” wsi Siedliska, zniszczone podczas najazdów tatarskich. Ostatni pergamin potwierdza oba wymienione wyżej przywileje, a wystawił go Jan „Sobiepan” Zamoyski, III ordynat zamojski. Opisano także historię Siedlisk, w 1379 r. nadanych Dymitrowi z Goraja. Po jego śmierci dobra przeszły na spadkobierców (z tego okresu pochodzi 1. pergamin), potem m.in. Górków i Czarnkowskich (2. i 3. dokument), od 1589 r. należały do Ordynacji Zamojskiej (4. dokument). Autor uważa, że mieszkańcy Siedlisk rządzili się prawem wołoskim, podaje argumenty.

Słowa kluczowe:

Siedliska, włość szczebrzeszyńska, powiat szczebrzeszyński, prawo wołoskie, Ordynacja Zamojska

Inne teksty tego samego autora

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kus , J. (2011). Przywileje wsi Siedliska. Archiwariusz Zamojski, 10, 7–14. https://doi.org/10.56583/az.1263

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, M. Stworzyński, Opisanie statystyczno-historyczne dóbr Ordynacji Zamojskiej, 1834, rkps – odpis maszynowy w bibliotece Archiwum Państwowego w Lublinie, s. 44-45.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca, sygn. 164, s. 16, 34.

Archiwum Państwowe w Zamościu, Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska, sygn. 1-4.

Bondyra W., Lorentz E., Prusiecka-Kołcon E., Korzeniowski M., Dzieje miejscowości gminy Zamość, Zamość 2010, s. 88.

Faktorie, powiaty i dwory. Trzy sfery miejskiego ruchu lokacyjnego na Rusi Czerwonej (XIII-XV wiek), (w:) Procesy lokacyjne miast w Europie środkowo-Wschodniej, red. C. Buśko, M. Goliński, B. Krukiewicz, Wrocław 2006, s. 440.

Janeczek A., Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV w do początku XVII w. Warszawa 1993, s. 30-31.

Jawor G., Wśród lasów, łąk i pól. Osadnictwo wiejskie okolic Szczebrzeszyna w późnym średniowieczu, (w:) Peregrinatio ad veritatem. Studia ofiarowane Profesor Aleksandrze Witkowskiej OSU z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. U. Borkowska, Cz. Deptuła, Z. Piłat, E. Wiśniewski, Lublin 2004, s. 151.

Myk S., O Siedliskach spod Zamościa, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, R. 1990, nr 1, s. 49.

Myśliński K., Dzieje kariery politycznej w średniowiecznej Polsce. Dymitr z Goraja 1340- 1400, Lublin 1981, s. 135.

Orłowski R., Położenie i walka klasowa chłopów w Ordynacji Zamojskiej w drugiej połowie XVIII w., Lublin 1963, s. 152-153.

Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 7-8, 62-74.

Sochacka A., Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987, s. 71.

Stankowa M., Dawny powiat szczebrzeski XIV-XVIII w., Warszawa 1975, s. 25-26.

Czarnecki W., Sieć osadnicza ziemi chełmskiej od połowy XIV do połowy XV wieku, „Rocznik Chełmski”, T. 3: 1997, s. 11-18.