Przywileje wsi Siedliska

Józef Kus

doi:10.56583/az.1263

Published : 2011-12-31

Vol. 10 (2011)

Przywileje wsi Siedliska

Józef Kus

DOI: https://doi.org/10.56583/az.1263

Abstract

XIV-wieczna wieś Siedliska, historycznie związana z włością szczebrzeszyńską (potem powiatem szczebrzeszyńskim), należy do najstarszych na Zamojszczyźnie. W Archiwum Państwowym w Zamościu od 2010 r. znajdują się 4 bardzo cenne pergaminowe dokumenty dotyczące wsi, pochodzące z lat 1457, 1593, 1662. Do niedawna uważano je za zaginione; było wiadomo o ich istnieniu, gdyż powoływał się na nie archiwista Ordynacji Zamojskiej Mikołaj Stworzyński (opis Ordynacji z 1834 r.; korzystał z kopii). W artykule publikowana jest treść dokumentów. Najstarszy wystawił Jan Czuryło ze Stojanowic, opiekun prawny dziedziczki powiatu szczebrzeszyńskiego, nadający część gruntów swoim sługom. Dwa kolejne wystawione zostały przez Jana Czarnkowskiego, dziedzica powiatu szczebrzeszyńskiego: pierwszy potwierdza nadanie Jana Czuryły na prośbę Filipa Saka, karczmarza i dziedzica części dóbr w Siedliskach, drugi odnawia przywileje „obywateli” wsi Siedliska, zniszczone podczas najazdów tatarskich. Ostatni pergamin potwierdza oba wymienione wyżej przywileje, a wystawił go Jan „Sobiepan” Zamoyski, III ordynat zamojski. Opisano także historię Siedlisk, w 1379 r. nadanych Dymitrowi z Goraja. Po jego śmierci dobra przeszły na spadkobierców (z tego okresu pochodzi 1. pergamin), potem m.in. Górków i Czarnkowskich (2. i 3. dokument), od 1589 r. należały do Ordynacji Zamojskiej (4. dokument). Autor uważa, że mieszkańcy Siedlisk rządzili się prawem wołoskim, podaje argumenty.

Most read articles by the same author(s)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Kus , J. (2011). Przywileje wsi Siedliska. The Archivist of Zamość, 10, 7–14. https://doi.org/10.56583/az.1263

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, M. Stworzyński, Opisanie statystyczno-historyczne dóbr Ordynacji Zamojskiej, 1834, rkps – odpis maszynowy w bibliotece Archiwum Państwowego w Lublinie, s. 44-45.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Ordynacji Zamojskiej ze Zwierzyńca, sygn. 164, s. 16, 34.

Archiwum Państwowe w Zamościu, Dokumenty pergaminowe wsi Siedliska, sygn. 1-4.

Bondyra W., Lorentz E., Prusiecka-Kołcon E., Korzeniowski M., Dzieje miejscowości gminy Zamość, Zamość 2010, s. 88.

Faktorie, powiaty i dwory. Trzy sfery miejskiego ruchu lokacyjnego na Rusi Czerwonej (XIII-XV wiek), (w:) Procesy lokacyjne miast w Europie środkowo-Wschodniej, red. C. Buśko, M. Goliński, B. Krukiewicz, Wrocław 2006, s. 440.

Janeczek A., Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV w do początku XVII w. Warszawa 1993, s. 30-31.

Jawor G., Wśród lasów, łąk i pól. Osadnictwo wiejskie okolic Szczebrzeszyna w późnym średniowieczu, (w:) Peregrinatio ad veritatem. Studia ofiarowane Profesor Aleksandrze Witkowskiej OSU z okazji 40-lecia pracy naukowej, red. U. Borkowska, Cz. Deptuła, Z. Piłat, E. Wiśniewski, Lublin 2004, s. 151.

Myk S., O Siedliskach spod Zamościa, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, R. 1990, nr 1, s. 49.

Myśliński K., Dzieje kariery politycznej w średniowiecznej Polsce. Dymitr z Goraja 1340- 1400, Lublin 1981, s. 135.

Orłowski R., Położenie i walka klasowa chłopów w Ordynacji Zamojskiej w drugiej połowie XVIII w., Lublin 1963, s. 152-153.

Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 7-8, 62-74.

Sochacka A., Własność ziemska w województwie lubelskim w średniowieczu, Lublin 1987, s. 71.

Stankowa M., Dawny powiat szczebrzeski XIV-XVIII w., Warszawa 1975, s. 25-26.

Czarnecki W., Sieć osadnicza ziemi chełmskiej od połowy XIV do połowy XV wieku, „Rocznik Chełmski”, T. 3: 1997, s. 11-18.