Instrumenty niefinansowe wspierające powstawanie nowych firm jako element lokalnych polityk publicznych wobec przedsiębiorczości

Tomasz Skica; Jacek Rodzinka

doi:10.56583/br.2207

Data publikacji : 2023-06-30

Tom 19 Nr 1 (2023)

Instrumenty niefinansowe wspierające powstawanie nowych firm jako element lokalnych polityk publicznych wobec przedsiębiorczości

Tomasz Skica

https://orcid.org/0000-0002-5620-610X

Jacek Rodzinka

https://orcid.org/0000-0002-4003-0891

DOI: https://doi.org/10.56583/br.2207

Abstrakt

Celem artykułu jest określenie zakresu wykorzystania instrumentów niefinansowego wspierania przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego w Polsce, z uwzględnieniem kategorii rodzajowych gmin, a także sprawdzenie zależności przestrzennych między wykorzystaniem instrumentów przez gminy i powstawaniem na ich terenie nowych firm. W tym celu zaprojektowano badanie na próbie Global Entrepreneurship Monitor (GEM), obejmującej 896 polskich gmin (tj. ponad 35% wszystkich JST). W celu przeprowadzenia tak dużych i rozproszonych przestrzennie badań skonstruowano autorski formularz ankiety. Do ich realizacji wykorzystano metodę CATI. W skali Polski nie przeprowadzono dotychczas badań diagnozujących instrumenty wspierania przedsiębiorczości przez gminy o tak szerokim profilu i na tak dużej oraz zróżnicowanej (wewnętrznie i przestrzennie) próbie. Badania wykazały związek między zakresem instrumentów wspierania przedsiębiorczości a typem gminy. Instrumenty wdrażane przez gminy wiejskie miały inny charakter niż instrumenty stosowane przez gminy miejskie, miejsko-wiejskie i miasta na prawach powiatu. Wykazane zróżnicowanie nie wynikało jednak z dostosowania instrumentów do typu gminy, ale z przekonania o skuteczności danej formy wsparcia. Badania pozwoliły również na identyfikację klastrów gmin o wysokiej i niskiej przedsiębiorczości. Gminy, w których powstały firmy, znajdowały się w sąsiedztwie gmin o wysokiej przedsiębiorczości.

Słowa kluczowe:

jednostki samorządu terytorialnego (JST), autokorelacja przestrzenna, instrumenty wspierania przedsiębiorczości

Inne teksty tego samego autora

Robert Pater, Tomasz Skica, Skutki kryzysu gospodarczego lat 2007-2009 dla sfery realnej polskiej gospodarki na tle Unii Europejskiej , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Nr 1 (23) (2011)
Jacek Rodzinka, Małgorzata Leśniowska, Aleksandra Wojnarowska-Dygdoń, Wizja Transgranicznego Klastra Tufów Zeolitowych , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 13 Nr 2 (2015)
Tomasz Skica, Ulyana Dzyuma-Zaremba, Joanna Hady, Klastry w polityce regionalnej , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 13 Nr 2 (2015)
Jacek Rodzinka, Tomasz Skica, Koncepcja klasteryzacji i korzyści funkcjonowania jako część klastra , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 13 Nr 2 (2015)
Jacek Rodzinka, Tomasz Skica, Strategia rozwoju Transgranicznego Klastra Tufów Zeolitowych , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 13 Nr 2 (2015)
Agnieszka Tomaka, Jacek Rodzinka, Doświadczenia w wykorzystaniu narzędzi marketingu w przedsiębiorstwach w programie EQUAL , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Nr 2 (8) (2007)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Skica, T., & Rodzinka, J. (2023). Instrumenty niefinansowe wspierające powstawanie nowych firm jako element lokalnych polityk publicznych wobec przedsiębiorczości. Barometr Regionalny. Analizy I Prognozy , 19(1), 7–27. https://doi.org/10.56583/br.2207

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamczyk, A., and D. Dawidowicz. 2017. “Polityka w zakresie podatku od nieruchomości na przykładzie miast wojewódzkich.” Ekonomiczne Problemy Usług (4):21–32. DOI: https://doi.org/10.18276/epu.2017.129-02

Adamowicz, M., and A. Machla. 2016. “Small and Medium Enterprises and the Support Policy of Local Government.” Oeconomia Copernicana 7 (3):405–437. DOI: https://doi.org/10.12775/OeC.2016.024

Andersson, M., and M. Henrekson. 2015. “Local Competitiveness Fostered through Local Institutions for Entrepreneurship.” In The Oxford Handbook of Local Competitiveness, edited by D.B. Audretsch, A.N. Link and M.L. Walshok, 145–190. New York: Oxford University Press.

Bania, M., and P. Dahlke. 2014. “Samorząd terytorialny jako potencjalne źródło wsparcia sektora MSP na przykładzie Wielkopolski.” In Gospodarka w warunkach integracji europejskiej, edited by D.J. Mierzejewski and J. Polcyn, 69–84. Piła: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica.

Bykov, S.S., and H. Zimmermann. 2018. “Tax Expenditure as a Problem in Intergovernmental Relations.” Journal of Tax Reform 4 (1):27–44. doi: 10.15826/jtr.2018.4.1.043. DOI: https://doi.org/10.15826/jtr.2018.4.1.043

Chomiak-Orsa, I., and M. Flieger. 2018. “Instruments Supporting Local Innovativeness.” Scientific Journal of the Military University of Land Forces 50 (4):116–127. doi: 10.5604/01.3001.0013.0726. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0013.0726

Churski, P., B. Konecka-Szydłowska, T. Herodowicz, and R. Perdał. 2020. “Does History Matter? Development Differences in Poland.” In Dilemmas of Regional and Local Development, edited by J. Bański, 185–205. London – New York: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429433863-12

Danisewicz, P., and S. Ongena. 2020. “Fiscal Transfers, Local Government, and Entrepreneurship.” Swiss Finance Institute Research Paper (20–89). doi: 10.2139/ssrn.3714695. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3714695

Derlukiewicz, N., A. Mempel-Śnieżyk, T. Pilewicz, and M. Godlewska. 2021. “Bottom-Up Initiatives Undertaken by Local Governments to Support Entrepreneurship.” Energies 14 (19):6328. DOI: https://doi.org/10.3390/en14196328

Filip, P., and R. Pitera. 2019. “Wydatki inwestycyjne samorządu terytorialnego jako instrument wspierania przedsiębiorczości. Studium powiatów województwa podkarpackiego.” Finanse Komunalne. Dwumiesięcznik Regionalnych Izb Obrachunkowych (4):21–37.

Filipiak, B. 2009. “Instytucjonalne i pozainstytucjonalne działania samorządu gminnego na rzecz wspierania lokalnej przedsiębiorczości.” Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu (14):95–104.

Filipiak, B. 2016. “Skutki udzielania ulg, umorzeń i zwolnień przez organy podatkowe gmin.” Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 5 (1):177–187. DOI: https://doi.org/10.18276/frfu.2016.5.83/1-16

Flieger, M. 2013. “Specific Forms of Entrepreneurship Support by Polish Local Government — Research Results.” In Local Economy in Theory and Practice. Local Development Governance Aspects, edited by R. Brol and A. Sztando, 121–129. Wrocław: Publishing House of Wrocław University of Economics.

Fritsch, M., and M. Wyrwich. 2017. “Persistence of Regional Entrepreneurship: Causes, Effects, and Directions for Future Research.” Jena Economic Research Papers (2017-003).

Gabe, T.M. 2001. “The Effects of Local Taxes and Spending on Business Startups.” Agricultural and Applied Economics Association (AAEA) Conferences: 2001 Annual Meeting, Chicago, IL, August 5–8, 2001.

Grodzka, D. 2008. “Instrumenty wspierania działalności przedsiębiorstw przez jednostki samorządu terytorialnego.” In Wybrane problemy wspierania przedsiębiorstw w Polsce, edited by G. Gołębiowski and A. Zygierewicz, 111–134. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe Kancelarii Sejmu.

Guo, H., and S. Cheng. 2018. “Untargeted Incentives and Entrepreneurship: an Analysis of Local Fiscal Policies and Small Businesses in Florida.” The Review of Regional Studies 48 (1):119–135. doi: 10.52324/001c.8009. DOI: https://doi.org/10.52324/001c.8009

Hajdys, D. 2018. “Kreowanie lokalnej przedsiębiorczości przez jednostki samorządu terytorialnego.” Przedsiębiorczość i Zarządzanie 19 (10):9–22.

Harasym, R., R. Pater, and T. Skica. 2018. “Konkurencyjność i rozwój Polski Wschodniej.” Samorząd Terytorialny (5):64–76.

Hofer, A.-R., and F. Welter. 2011. “The Local Dimension of Entrepreneurship Policy: the Example of East Germany.” In Handbook of Research on Entrepreneurship Policies in Central and Eastern Europe, edited by F. Welter and D. Smallbone, 19-44. Cheltenham: Edward Elgar. DOI: https://doi.org/10.4337/9780857933539.00009

Inglot-Brzęk, E., and T. Skica. 2017. “Zróżnicowanie efektów stosowania instrumentów wsparcia przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny z uwagi na kryterium kategorii rodzajowej gminy.” Samorząd Terytorialny (6):24–53.

Jędrzejczak-Gas, J., A. Barska, and J. Wyrwa. 2017. “Kreowanie klimatu dla rozwoju przedsiębiorczości przez samorząd gminny (na przykładzie miasta Żagania).” Studia i Prace WNEiZ US 47 (3):125–135. doi: 10.18276/sip.2017.47/3-10. DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2017.47/3-10

Kaliszczak, L. 2012. “Przesłanki i przejawy kształtowania klimatu sprzyjającego przedsiębiorczości na poziomie lokalnym.” In Polityka ekonomiczna, edited by J. Sokołowski, M. Sosnowski and A. Żabiński, 150–159. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Katimertzopoulos, F., and C. Vlados. 2017. “Local Support Mechanisms for Entrepreneurship: the Approach of Local Development and Innovation Institutions.” International Journal of Business and Economic Sciences Applied Research 10 (1):30–41. DOI: https://doi.org/10.25103/ijbesar.101.04

Kogut-Jaworska, M. 2008. Instrumenty interwencjonizmu lokalnego w stymulowaniu rozwoju gospodarczego, Rubinym. Warszawa: CeDeWu.

Kogut-Jaworska, M. 2017. “Narzędzia polityki podatkowej gmin i ich konsekwencje budżetowe.” Problemy Zarządzania 15 (2):214–229. doi: 10.7172/1644-9584.67.13. DOI: https://doi.org/10.7172/1644-9584.67.13

Korsgaard, S., S. Müller, and H.W. Tanvig. 2015. “Rural Entrepreneurship or Entrepreneurship in the Rural — between Place and Space.” International Journal of Entrepreneurial Behavior & Research 21 (1):5–26. doi: 10.1108/IJEBR-11-2013-0205. DOI: https://doi.org/10.1108/IJEBR-11-2013-0205

Macháček, J. 2017. “Promoting Entrepreneurship on the Part of Municipalities.” Administratie si Management Public 2017 (29):74–90.

Mempel-Śnieżyk, A. 2014. “The Importance of Business Environment Institutions and Cooperation in the Present Economy.” Biblioteka Regionalisty (14):51–58. doi: 10.15611/br.2014.1.05. DOI: https://doi.org/10.15611/br.2014.1.05

Mickiewicz, T., T. Skica, A. Sauka, and A. Timofejevs. 2021. “Rola samorządowych instrumentów i samoorganizacji gospodarczej i społecznej w generowaniu przedsiębiorczości w Polsce i na Łotwie.” Samorząd Terytorialny (11):10–25.

Moran, P.A.P. 1948. “The Interpretation of Statistical Maps.” Journal of the Royal Statistical Society Series B-Methodological 10:243–251. DOI: https://doi.org/10.1111/j.2517-6161.1948.tb00012.x

Motoyama, Y. 2020. “Beyond Formal Policies: Informal Functions of Mayor’s Offices to Promote Entrepreneurship.” Local Economy 35 (2):155–164. doi: 10.1177/0269094220913864. DOI: https://doi.org/10.1177/0269094220913864

Ord, J.K., and A. Getis. 1995. “Local Spatial Autocorrelation Statistics: Distributional Issues and an Application.” Geographical Analysis 27 (4):286–306. doi: 10.1111/j.1538-4632.1995.tb00912.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1538-4632.1995.tb00912.x

Partridge, M., S. Schreiner, A. Tsvetkova, and C.E. Patrick. 2020. “The Effects of State and Local Economic Incentives on Business Start-Ups in the United States: County-Level Evidence.” Economic Development Quarterly 34 (2):171–187. doi: 10.1177/0891242420916249. DOI: https://doi.org/10.1177/0891242420916249

Pawlik, A., and P. Dziekański. 2021. “Entrepreneurship as the Basis for the Development of Rural Communes in Eastern Poland.” Baltic Journal of Economic Studies 7 (2):1–11. doi: 10.30525/2256-0742/2021-7-2-1-11. DOI: https://doi.org/10.30525/2256-0742/2021-7-2-1-11

Perska, A. 2014. “Wydatki inwestycyjne jednostek samorządu terytorialnego jako instrument wspierania przedsiębiorczości.” In Rola przedsiębiorczości w rozwoju firm i układów przestrzennych, edited by Z. Zioło and T. Rachwa, 285–294. Warszawa-Kraków: Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. DOI: https://doi.org/10.24917/20833296.10.21

Poliak, L. 2016. “Local Taxes as a Tool of Local Economic Development.” In Proceedings of the 21th International Conference: Theoretical and Practical Aspects of Public Finance 2016 Praha, 15 and 16 April 2016, edited by L. Sedmihradská, 63–69. Prague: University of Economics, Prague, Oeconomica Publishing House.

Pomianek, I., and M. Cegiełka. 2015. “Dochodowe instrumenty pobudzania przedsiębiorczości na obszarach wiejskich powiatu mińskiego — przykład gminy Stanisławów.” Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu 17 (4):243–247.

Pondel, H. 2017. “Rola samorządu gminnego w stymulowaniu rozwoju obszarów wiejskich.” In Rozwój regionalny, edited by D. Grodzka and M. Korolewska, 109–131. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe Kancelarii Sejmu.

Poniatowicz, M., and D. Wyszkowska. 2014. “Stymulowanie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości a konkurencja podatkowa gmin.” Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu 52 (1):73–93.

Popławski, Ł. 2013. “Wsparcie instytucjonalne rozwoju gmin wiejskich w opinii mieszkańców obszarów chronionych województwa świętokrzyskiego.” Handel Wewnętrzny. Marketing, Rynek, Przedsiębiorstwo 59 (6A, t. 1):252–263.

Rodzinka, J. 2020. “Wsparcie przedsiębiorczości przez JST. Analiza porównawcza rozwiązań obowiązujących w Polsce, Słowacji i Estonii.” In Instrumentalizacja wsparcia przedsiębiorczości w Polsce, Estonii i na Słowacji. Samorząd terytorialny, administracja centralna oraz instytucje publiczne, edited by T. Skica and J. Rodzinka. Rzeszów-Londyn-Szczecin: Naukowe Wydawnictwo IVG z siedzibą w Szczecinie / Scientific Publishing House IVG in London.

Sašić, B. 2015. “The Analysis of Financial and Non-Financial Support to the Sector of Small and Medium Enterprises in the Republic of Srpska.” Proceedings of the Faculty of Economics in East Sarajevo (10):89–102. doi: 10.7251/ZREFIS1510089S. DOI: https://doi.org/10.7251/ZREFIS1510089S

Satoła, Ł. 2014. “Wpływ polityki podatkowej gmin na poziom przedsiębiorczości (na przykładzie podatku od nieruchomości).” Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy (40):238–247.

Skica, T. 2020. Wpływ polityki gmin na rozwój lokalny. Cele strategiczne, polityki budżetowe oraz instrumentalizacja wsparcia. Warszawa–Rzeszów: Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie; Oficyna Wydawnicza ASPRA.

Skica, T., A. Bem, and K. Żygadło. 2013. “The Role of Local Government in the Process of Entrepreneurship Development.” e-Finanse: Financial Internet Quarterly 9 (4):1–24.

Skica, T., and R. Harasym. 2017. “Czynniki determinujące poziom aktywności gospodarczej na przykładzie gmin o najwyższym poziomie przedsiębiorczości.” Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Ekonomia 48 (1):19–37. doi: 10.12775/AUNC_ECON.2017.002. DOI: https://doi.org/10.12775/AUNC_ECON.2017.002

Skica, T., and J. Rodzinka. 2021. “Local Government Policy towards the Financial Instruments Supporting Entrepreneurship.” Entrepreneurial Business and Economics Review 9 (3):135–147. doi: 10.15678/EBER.2021.090309. DOI: https://doi.org/10.15678/EBER.2021.090309

Skica, T., J. Rodzinka, and E. Ociepa-Kicińska. 2021. “Organizational Forms of Entrepreneurship Support: a Case Study.” European Research Studies Journal 24 (3):367–385. DOI: https://doi.org/10.35808/ersj/2359

Sokolov, I. 2018. “Local Financial Investment Policy.” Zbornik radova Pravnog fakulteta u Nišu [Collection of Papers, Faculty of Law, Niš] (78):255–270. DOI: https://doi.org/10.5937/zrpfni1878255S

Strojny, J., and A. Prusak. 2015. “Programowanie rozwoju przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny.” In Rola przedsiębiorczości w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych, edited by Z. Zioło and T. Rachwa, 50–63. Warszawa–Kraków: Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. DOI: https://doi.org/10.24917/20833296.11.4

Su Dinh, T., and H. Mai. 2017. “Local Governance, Private Investment and Economic Growth: the Case of Vietnamese Provinces.” Journal of Economic Development 24 (4):4–28. doi: 10.24311/jabes/2017.24.4.1. DOI: https://doi.org/10.24311/jed/2017.24.4.1

Szopiński, W., and M. Grzybek. 2018. “Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości na terenie gmin miejsko-wiejskich.” Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych (1):93–106. DOI: https://doi.org/10.15576/PDGR/2018.1.93

Vaillant, Y., and E. Lafuente. 2007. “Do Different Institutional Frameworks Condition the Influence of Local Fear of Failure and Entrepreneurial Examples over Entrepreneurial Activity?” Entrepreneurship & Regional Development 19 (4):313–337. doi: 10.1080/08985620701440007. DOI: https://doi.org/10.1080/08985620701440007

Westlund, H., H. Lööf, A.R. Olsson, and P. Nabavi. 2014. “The Entrepreneurial/Innovative Place Potential of Swedish Cities and Towns.” In The Social Dynamics of Innovation Networks, edited by R. Rutten, P. Benneworth, D. Irawati and F. Boekema, 60–80. New York: Routledge.

Wright McCullough, S. 2012. “Identifying Local Entrepreneurship Development System Policy in Rural Areas and How Local Context Shapes Entrepreneurship Policy Formation.” Doctor of Philosophy in Public Policy doctoral, Political Science, University of Arkansas.

Zbierowski, P., U. Dzyuma-Zaremba, and R. Harasym. 2016. Wspieranie przedsiębiorczości przez samorząd terytorialny szczebla gminnego. Diagnoza przedsiębiorczości na poziomie podregionów. Warszawa–Rzeszów: Difin; Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania.