Dyskusja wokół odnawialnej energetyki i tzw. inteligentnych rozwiązań. Analiza porównawcza Polski i Niemiec z perspektywy regionalnej i transgranicznej

Ewa Łaźniewska; Klaudia Plac; Tomasz Górecki; Jarogniew Rykowski

doi:10.56583/br.2292

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 19 Nr 2 (2023)

Dyskusja wokół odnawialnej energetyki i tzw. inteligentnych rozwiązań. Analiza porównawcza Polski i Niemiec z perspektywy regionalnej i transgranicznej

Ewa Łaźniewska

https://orcid.org/0000-0002-2784-2190

Klaudia Plac

https://orcid.org/0000-0003-2726-9774

Tomasz Górecki

https://orcid.org/0000-0003-3255-7869

Jarogniew Rykowski

https://orcid.org/0000-0001-7944-6061

DOI: https://doi.org/10.56583/br.2292

Abstrakt

Odnosząc się do regionalnych dysproporcji w produkcji i zużyciu energii między Polską a Niemcami oraz precyzyjnie definiując pojęcie inteligentnej energii (SE), artykuł wnosi wkład do dyskusji na temat wyzwań związanych z polityką „terytorialnie zorientowanego zarządzania energią”. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań autorzy stoją na stanowisku, że współpraca gmin przygranicznych w zakresie wyzwań energetycznych staje się niezwykle istotna. W badaniach wykorzystano dane ilościowe i jakościowe. Przeprowadzono badanie porównawcze produkcji i zużycia energii w Polsce i Niemczech, prezentując tym samym perspektywę regionalną i lokalną. Głównymi wynikami badań są wnioski wynikające z porównania różnych strategii w obszarach energetycznych Polski i Niemiec, dokładna definicja pojęcia SE oraz rozwiązania dotyczące współpracy międzyregionalnej, a zwłaszcza transgranicznej. Jednym z kluczowych wniosków płynących z tego badania jest to, że w praktyce asymetria regionalna na pograniczu polsko-niemieckim może stymulować szerszą współpracę transgraniczną, opartą na koncepcji SE.

Słowa kluczowe:

gospodarka energetyczna, współpraca energetyczna, odporność energetyczna, energetyka odnawialna, regiony przygraniczne, transgraniczne porównanie gospodarki Polski i Niemiec

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Łaźniewska, E., Plac, K., Górecki, T., & Rykowski, J. (2023). Dyskusja wokół odnawialnej energetyki i tzw. inteligentnych rozwiązań. Analiza porównawcza Polski i Niemiec z perspektywy regionalnej i transgranicznej. Barometr Regionalny. Analizy I Prognozy, 19(2), 37–73. https://doi.org/10.56583/br.2292

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Arias-Gaviria, J., S.X. Carvajal-Quintero, and S. Arango-Aramburo. 2019. “Understanding Dynamics and Policy for Renewable Energy Diffusion in Colombia.” Renewable Energy 139:1111–1119. doi: 10.1016/j.renene.2019.02.138. DOI: https://doi.org/10.1016/j.renene.2019.02.138

Barrera-Santana, J., and R. Sioshansi. 2023. “An Optimization Framework for Capacity Planning of Island Electricity Systems.” Renewable and Sustainable Energy Reviews 171:112955. doi: 10.1016/j.rser.2022.112955. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2022.112955

Bergek, A., S. Jacobsson, B. Carlsson, S. Lindmark, and A. Rickne. 2008. “Analyzing the Functional Dynamics of Technological Innovation Systems: a Scheme of Analysis.” Research Policy 37 (3):407–429. doi: 10.1016/j.respol.2007.12.003. DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2007.12.003

Boomsma, T.K., N. Meade, and S.-E. Fleten. 2012. “Renewable Energy Investments under Different Support Schemes: a Real Options Approach.” European Journal of Operational Research 220 (1):225–237. doi: 10.1016/j.ejor.2012.01.017. DOI: https://doi.org/10.1016/j.ejor.2012.01.017

Borsekova, K., S. Koróny, and P. Nijkamp. 2022. “In Search of Concerted Strategies for Competitive and Resilient Regions.” Networks and Spatial Economics 22 (3):607–634. doi: 10.1007/s11067-021-09522-z. DOI: https://doi.org/10.1007/s11067-021-09522-z

Bristow, G., and A. Healy. 2015. “Crisis Response, Choice and Resilience: Insights from Complexity Thinking.” Cambridge Journal of Regions, Economy and Society 8 (2):241–256. doi: 10.1093/cjres/rsv002. DOI: https://doi.org/10.1093/cjres/rsv002

Carvalho, D., A. Rocha, X. Costoya, M. deCastro, and M. Gómez-Gesteira. 2021. “Wind Energy Resource over Europe under CMIP6 Future Climate Projections: What Changes from CMIP5 to CMIP6.” Renewable and Sustainable Energy Reviews 151 (C). doi: 10.1016/j.rser.2021.11159. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2021.111594

Chodkowska-Miszczuk, J., M. Kola-Bezka, A. Lewandowska, and S. Martinát. 2021. “Local Communities’ Energy Literacy as a Way to Rural Resilience — An Insight from Inner Peripheries.” Energies 14 (9):2575. doi: 10.3390/en14092575. DOI: https://doi.org/10.3390/en14092575

Churski, P. 2018. “Podejście zorientowane terytorialnie (place-based policy) — teoria i praktyka polityki regionalnej.” Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna (41):31–50. DOI: https://doi.org/10.14746/rrpr.2018.41.04

Churski, P., P. Motek, T. Stryjakiewicz, and A. Cybal-Michalska. 2017. “Internationalization as a Challenge for Geographical Education in Poland: Experience of a New Postgraduate Study ‘Cultural Industries in the Development Policies of Cities and Regions’.” Journal of Geography in Higher Education 41 (4):506–520. doi: 10.1080/03098265.2017.1337088. DOI: https://doi.org/10.1080/03098265.2017.1337088

Couture, T., and Y. Gagnon. 2010. “An Analysis of Feed-in Tariff Remuneration Models: Implications for Renewable Energy Investment.” Energy Policy 38 (2):955–965. doi: 10.1016/j.enpol.2009.10.047. DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.10.047

Drobniak, A., R. Cyran, K. Plac, P. Rykała, and J. Szymańska. 2021. Rezyliencja miast i regionów Europy Środkowej w kontekście hybrydyzacji rozwoju, Praca Naukowa / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Dutka, M. 2020. “Prognozowanie generacji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii przy wykorzystaniu metod sztucznej inteligencji.” doctoral thesis, Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie.

Falasca, M., C.W. Zobel, and D. Cook. 2008. “A Decision Support Framework to Assess Supply Chain Resilience.” The 5th International ISCRAM Conference, Washington, DC, USA, May 4-7, 2008.

Fröhlich, K., and R. Hassink. 2018. “Regional Resilience: a Stretched Concept?*.” European Planning Studies 26 (9):1763–1778. doi: 10.1080/09654313.2018.1494137. DOI: https://doi.org/10.1080/09654313.2018.1494137

Fusch, P., G.E. Fusch, and L.R. Ness. 2018. “Denzin’s Paradigm Shift: Revisiting Triangulation in Qualitative Research.” Journal of Sustainable Social Change 10 (1):19–32. doi: 10.5590/JOSC.2018.10.1.02. DOI: https://doi.org/10.5590/JOSC.2018.10.1.02

Glinka, B., and W. Czakon. 2021. Podstawy badań jakościowych. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Gnatowska, R., and E. Moryń-Kucharczyk. 2019. “Current Status of Wind Energy Policy in Poland.” Renewable Energy 135:232–237. doi: 10.1016/j.renene.2018.12.015. DOI: https://doi.org/10.1016/j.renene.2018.12.015

Górzyński, O. 2022. “Rzecznik rządu: Polska planuje budowę kilku elektrowni jądrowych.” Polska Agencja Prasowa, last modified 2022-11-02, accessed 2023-11-15, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1469361%2Cbudowa-elektrowni-jadrowej-w-polsce-blinken-przelomowy-moment.html.

Grose, T. 2013. “Achieving Economic Gains Through the Setting of Environmental Goals: the Case of California.” In The Next Economics: Global Cases in Energy, Environment, and Climate Change, edited by W.W. Clark Ii, 125-142. New York, NY: Springer New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4614-4972-0_6

Haggag, M., M. Ezzeldin, W. El-Dakhakhni, and E. Hassini. 2022. “Resilient Cities Critical Infrastructure Interdependence: a Meta-Research.” Sustainable and Resilient Infrastructure 7 (4):291–312. doi: 10.1080/23789689.2020.1795571. DOI: https://doi.org/10.1080/23789689.2020.1795571

Igliński, B., R. Buczkowski, M. Cichosz, G. Piechota, W. Kujawski, and M. Plaskacz. 2013. “Renewable Energy Production in the Zachodniopomorskie Voivodeship (Poland).” Renewable and Sustainable Energy Reviews 27:768–777. doi: 10.1016/j.rser.2013.07.030. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.07.030

Jacobsson, S., and A. Johnson. 2000. “The Diffusion of Renewable Energy Technology: an Analytical Framework and Key Issues for Research.” Energy Policy 28 (9):625–640. doi: 10.1016/S0301-4215(00)00041-0. DOI: https://doi.org/10.1016/S0301-4215(00)00041-0

Jankowska, B., A. Staliński, and P. Trąpczyński. 2021. “Public Policy Support and the Competitiveness of the Renewable Energy Sector — the Case of Poland.” Renewable and Sustainable Energy Reviews 149:111235. doi: 10.1016/j.rser.2021.111235. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2021.111235

Jarco, M. 2022. “Rzecznik rządu: Polska planuje budowę kilku elektrowni jądrowych.” Polska Agencja Prasowa, last modified 2022-10-30, accessed 2023-11-03, https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1466546%2Crzecznik-rzadu-polska-planuje-budowe-kilku-elektrowni-jadrowych.html.

Kędzierski, M., and S. Płóciennik. 2022. “Germany Is Fighting an Energy War: €200 Billion Will Be Spent on Dealing with High Energy Prices.” Centre of Eastern Studies, last modified 2022-10-03, accessed 2023-11-06, https://www.osw.waw.pl/en/publikacje/analyses/2022-10-03/germany-fighting-energy-war-eu200-billion-will-be-spent-dealing-high.

Koltsaklis, N.E., P. Liu, and M.C. Georgiadis. 2015. “An Integrated Stochastic Multi-Regional Long-Term Energy Planning Model Incorporating Autonomous Power Systems and Demand Response.” Energy 82:865–888. doi: 10.1016/j.energy.2015.01.097. DOI: https://doi.org/10.1016/j.energy.2015.01.097

Korhonen, J.E., A. Koskivaara, T. Makkonen, N. Yakusheva, and A. Malkamäki. 2021. “Resilient Cross-Border Regional Innovation Systems for Sustainability? A Systematic Review of Drivers and Constraints.” Innovation: The European Journal of Social Science Research 34 (2):202–221. doi: 10.1080/13511610.2020.1867518. DOI: https://doi.org/10.1080/13511610.2020.1867518

Krzyśko, M., W. Wołyński, T. Górecki, and M. Skorzybut. 2008. Systemy uczące się. Rozpoznawanie wzorców, analiza skupień i redukcja wymiarowości. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne.

Lewandowska, A., J. Chodkowska-Miszczuk, K. Rogatka, and T. Starczewski. 2020. “Smart Energy in a Smart City: Utopia or Reality? Evidence from Poland.” Energies 13 (21):5795. doi: 10.3390/en13215795. DOI: https://doi.org/10.3390/en13215795

Liu, H.-Y., and S.-D. Wu. 2010. “An Assessment on the Planning and Construction of an Island Renewable Energy System — a Case Study of Kinmen Island.” Renewable Energy 35 (12):2723-2731. doi: 10.1016/j.renene.2010.04.021. DOI: https://doi.org/10.1016/j.renene.2010.04.021

Łyp, J., K. Dąsal, and T. Popławski. 2009. “Problematyka prognozowania mocy i energii pozyskiwanych z wiatru.” Polityka Energetyczna 12 (2/2):511–523.

Martin, R. 2011. “Regional Economic Resilience, Hysteresis and Recessionary Shocks.” Journal of Economic Geography 12 (1):1–32. doi: 10.1093/jeg/lbr019. DOI: https://doi.org/10.1093/jeg/lbr019

Martin, R., and B. Gardiner. 2019. “The Resilience of Cities to Economic Shocks: a Tale of Four Recessions (and the Challenge of Brexit).” Papers in Regional Science 98 (4):1801–1832. doi: 10.1111/pirs.12430. DOI: https://doi.org/10.1111/pirs.12430

Martin, R., and P. Sunley. 2020. “Regional Eeconomic Resilience: Evolution and Evaluation.” In Handbook on Regional Economic Resilience, edited by G. Bristow and A. Healy, 10–35. Cheltenham, UK – Northampton, MA, USA: Edward Elgar Publishing. DOI: https://doi.org/10.4337/9781785360862.00007

Martin, R., P. Sunley, B. Gardiner, and P. Tyler. 2016. “How Regions React to Recessions: Resilience and the Role of Economic Structure.” Regional Studies 50 (4):561–585. doi: 10.1080/00343404.2015.1136410. DOI: https://doi.org/10.1080/00343404.2015.1136410

Maulidia, M., P. Dargusch, P. Ashworth, and F. Ardiansyah. 2019. “Rethinking Renewable Energy Targets and Electricity Sector Reform in Indonesia: a Private Sector Perspective.” Renewable and Sustainable Energy Reviews 101:231–247. doi: 10.1016/j.rser.2018.11.005. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2018.11.005

Meerow, S., and J.P. Newell. 2019. “Urban Resilience for Whom, What, When, Where, and Why?” Urban Geography 40 (3):309–329. doi: 10.1080/02723638.2016.1206395. DOI: https://doi.org/10.1080/02723638.2016.1206395

Nahmmacher, P., E. Schmid, L. Hirth, and B. Knopf. 2016. “Carpe Diem: a Novel Approach to Select Representative Days for Long-Term Power System Modeling.” Energy 112:430–442. doi: 10.1016/j.energy.2016.06.081. DOI: https://doi.org/10.1016/j.energy.2016.06.081

Njoh, A.J., S. Etta, U. Essia, I. Ngyah-Etchutambe, L.E.D. Enomah, H.T. Tabrey, and M.O. Tarke. 2019. “Implications of Institutional Frameworks for Renewable Energy Policy Administration: Case Study of the Esaghem, Cameroon Community PV Solar Electrification Project.” Energy Policy 128:17–24. doi: 10.1016/j.enpol.2018.12.042. DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.12.042

Oksińska, B. 2021. “Atomowe plany spółki Sebastiana Kulczyka. Reaktor tuż przy fabryce.” Business Insider, last modified 2021-10-01, accessed 2023-11-03, https://businessinsider.com.pl/firmy/atomowe-plany-spolki-sebastiana-kulczyka-ciech-oprocz-smr-analizuje-tez-magazyny/5m5jse2.

Pike, A., S. Dawley, and J. Tomaney. 2010. “Resilience, Adaptation and Adaptability.” Cambridge Journal of Regions, Economy and Society 3 (1):59–70. doi: 10.1093/cjres/rsq001. DOI: https://doi.org/10.1093/cjres/rsq001

Pike, A., A. Rodríguez-Pose, and J. Tomaney. 2017. “Shifting Horizons in Local and Regional Development.” Regional Studies 51 (1):46–57. doi: 10.1080/00343404.2016.1158802. DOI: https://doi.org/10.1080/00343404.2016.1158802

Piwowar, A., M. Dzikuć, and J. Adamczyk. 2016. “Agricultural Biogas Plants in Poland —

Selected Technological, Market and Environmental Aspects.” Renewable and Sustainable Energy Reviews 58:69–74. doi: 10.1016/j.rser.2015.12.153. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.12.153

Popławski, T. 2018. “Budowa scenariuszy zapotrzebowania na energię na przykładzie wybranych gmin jako element strategii gminy samowystarczalnej energetycznie.” Rynek Energii (1):20–25.

Puertas, R., and L. Marti. 2022. “Renewable Energy Production Capacity and Consumption in Europe.” Science of the Total Environment 853:158592. doi: 10.1016/j.scitotenv.2022.158592. DOI: https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2022.158592

Raza, M.Q., N. Mithulananthan, J. Li, K.Y. Lee, and H.B. Gooi. 2019. “An Ensemble Framework for Day-Ahead Forecast of PV Output Power in Smart Grids.” IEEE Transactions on Industrial Informatics 15 (8):4624–4634. doi: 10.1109/TII.2018.2882598. DOI: https://doi.org/10.1109/TII.2018.2882598

Rizzi, P., P. Graziano, and A. Dallara. 2018. “A Capacity Approach to Territorial Resilience: the Case of European Regions.” The Annals of Regional Science 60 (2):285–328. doi: 10.1007/s00168-017-0854-1. DOI: https://doi.org/10.1007/s00168-017-0854-1

Saunders, M.N.K., P. Lewis, and A. Thornhill. 2012. Research Methods for Business Students. 6th ed. Harlow, UK: Pearson.

Sedlacek, S., T. Tötzer, and D. Lund-Durlacher. 2020. “Collaborative Governance in Energy Regions— Experiences from an Austrian Region.” Journal of Cleaner Production 256:120256. doi: 10.1016/j.jclepro.2020.120256. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120256

Simmie, J., and R. Martin. 2010. “The Economic Resilience of Regions: towards an Evolutionary Approach.” Cambridge Journal of Regions, Economy and Society 3 (1):27–43. doi: 10.1093/cjres/rsp029. DOI: https://doi.org/10.1093/cjres/rsp029

Soe, R.-M., L. Schuch de Azambuja, K. Toiskallio, M. Nieminen, and M. Batty. 2022. “Institutionalising Smart City Research and Innovation: from Fuzzy Definitions to Real-Life Experiments.” Urban Research & Practice 15 (1):112–154. doi: 10.1080/17535069.2021.1998592. DOI: https://doi.org/10.1080/17535069.2021.1998592

Sokołowski, M.M. 2017. “Discovering the New Renewable Legal Order in Poland: with or without Wind?” Energy Policy 106:68-74. doi: 10.1016/j.enpol.2017.03.033. DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2017.03.033

Soliński, I., M. Solińska, K. Turoń, and M. Matusik. 2017. “Rozwój rozproszonej energetyki odnawialnej szansą wzrostu innowacyjności gospodarki.” Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy (50):195–208. doi: 10.15584/nsawg.2017.2.12. DOI: https://doi.org/10.15584/nsawg.2017.2.12

Späth, P., and H. Rohracher. 2010. “‘Energy Regions’: the Transformative Power of Regional Discourses on Socio-Technical Futures.” Research Policy 39 (4):449–458. doi: 10.1016/j.respol.2010.01.017. DOI: https://doi.org/10.1016/j.respol.2010.01.017

Stelmach, A. 2018. “Gdzie lokalizować mikroturbiny wiatrowe w mieście? Studenci AGH sprawdzili to na kampusie.” Globenergia, last modified 2018-11-23, accessed 2022-01-12, https://globenergia.pl/gdzie-lokalizowac-mikroturbiny-wiatrowe-w-miescie-studenci-agh-sprawdzili-to-na-kampusie/.

Stolarski, M.J., K. Warmiński, M. Krzyżaniak, E. Olba–Zięty, and M. Akincza. 2020. “Bioenergy Technologies and Biomass Potential Vary in Northern European Countries.” Renewable and Sustainable Energy Reviews 133 (C). doi: 10.1016/j.rser.2020.11023. DOI: https://doi.org/10.1016/j.rser.2020.110238

Szabó, M., M.S. Csete, and T. Pálvölgyi. 2018. “Resilient Regions from Sustainable Development Perspective.” European Journal of Sustainable Development 7 (1):395. doi: 10.14207/ejsd.2018.v7n1p395. DOI: https://doi.org/10.14207/ejsd.2018.v7n1p395

Szwarczyński, W., and M. Gorynia. 2022. “Edukacja głupcze!” Eurogospodarka (11):44–50.

van Dijk, J., A.J. Wieczorek, and A. Ligtvoet. 2022. “Regional Capacity to Govern the Energy Transition: the Case of Two Dutch Energy Regions.” Environmental Innovation and Societal Transitions 44:92–109. doi: 10.1016/j.eist.2022.06.001. DOI: https://doi.org/10.1016/j.eist.2022.06.001

Walker, B.H., J.M. Anderies, A.P. Kinzig, and P. Ryan. 2006. “Exploring Resilience in Social-Ecological Systems Through Comparative Studies and Theory Development. Introduction to the Special Issue.” Ecology and Society 11 (1). DOI: https://doi.org/10.5751/ES-01573-110112

Wasilewski, J., and D. Baczyński. 2011. “Krótkoterminowe prognozowanie produkcji energii elektrycznej w systemach fotowoltaicznych.” Rynek Energii 96 (5):47–51.

Xu, X., Z. Wei, Q. Ji, C. Wang, and G. Gao. 2019. “Global Renewable Energy Development: Influencing Factors, Trend Predictions and Countermeasures.” Resources Policy 63:101470. doi: 10.1016/j.resourpol.2019.101470. DOI: https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2019.101470