Sustainable Development of Health Resorts in Poland

Sebastian Bernat

doi:10.56583/br.349

Data publikacji : 2018-12-18

Tom 16 Nr 3 (2018)

Zrównoważony rozwój uzdrowisk w Polsce

Sebastian Bernat

DOI: https://doi.org/10.56583/br.349

Abstrakt

Celem artykułu jest wykazanie zasadności realizacji rozwoju zrównoważonego w uzdrowiskach. Skoncentrowano się głównie na uzdrowiskach w Polsce ale odniesiono się także do kontekstu europejskiego. Szczególnie zwrócono uwagę na przestrzeń publiczną i krajobraz, które w ostatnich latach zmieniają się głównie poprzez działania określane jako rewitalizacja. Ponadto omówiono przykładowe inicjatywy proekologiczne realizowane w ostatnich 5 latach w polskich uzdrowiskach. Artykuł oparto na analizie literatury, dokumentów źródłowych (ustawa, raporty, programy rewitalizacji, plany rozwoju) i stron internetowych oraz na obserwacjach terenowych (inwentaryzacja bezpośrednia). Wykazano, że miejscowości uzdrowiskowe, dysponujące zazwyczaj znaczącymi walorami przyrodniczymi, kulturowymi i krajobrazowymi, przy prawidłowym ich wykorzystaniu, mogą być wzorcem zrównoważonego rozwoju. Ważne jest jednak wdrożenie działań naprawczych i dbałość o właściwy wizerunek uzdrowisk jako miejsc ciszy i wyjątkowych krajobrazów o wartości terapeutycznej.

Słowa kluczowe:

uzdrowisko, zrównoważony rozwój, krajobraz, przestrzeń publiczna, rewitalizacja, turystyka

Inne teksty tego samego autora

Sebastian Bernat, Krajobraz a ekrany akustyczne. O potrzebie studiów krajobrazowych na etapie projektowania dróg , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 14 Nr 2 (2016)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Bernat, S. (2018). Zrównoważony rozwój uzdrowisk w Polsce. Barometr Regionalny. Analizy I Prognozy, 16(3), 43–52. https://doi.org/10.56583/br.349

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bernat, S. 2010. “Problemy ocen uciążliwości dźwiękowych i zapachowych w zrównoważonym rozwoju.” Problemy Ekorozwoju 5 (1): 139–144.

Bernat, S. 2014. “Soundscapes and Tourism — towards Sustainable Tourism.” Problemy Ekorozwoju 9 (1): 107–117.

Bernat, S. 2017. “Potencjał parków uzdrowiskowych w Polsce dla rozwoju turystyki.” Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej 19 (3): 37–44.

Cieślak, A. 2014. “Funkcja uzdrowiskowa i dziedzictwo kulturowe jako katalizatory rozwoju małych miast.” Problemy Rozwoju Miast (3): 21–28.

Dec, B., and J. Krupa. 2014. “Uzdrowiska jako obszary recepcji turystyki zrównoważonej.” Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Turystyki i Języków Obcych w Warszawie. Turystyka i Rekreacja (2): 163–180.

Dryglas, D. 2006. Kształtowanie produktu turystycznego uzdrowisk w Polsce. Zarządzanie w Sektorze Publicznym. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dryglas, D., and J. Golba. 2017. Determinanty funkcjonowania i rozwoju uzdrowisk w Europie. Studium przypadku Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Gaworecki, W.W., and Z. Mroczyński. eds. 2008. Turystyka i sport dla wszystkich w promocji zdrowego stylu życia. Gdańsk-Sopot: Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa; Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego.

Glaus, O. 1975. Planen und Bauen moderner Heilbäder. Zürich: Karl Krämer & Co.

Golba, J. 2009. “Gospodarka przestrzenna w uzdrowiskach i wielofunkcyjność uzdrowisk największym wyzwaniem dla samorządów.” In Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. 18 Kongres Uzdrowisk Polskich. Muszyna, 4–6 czerwca 2009 r., edited by J. Golba and K. Rymarczyk-Wajda, 109–114. Krynica-Zdrój: Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP.

Gonda-Soroczynska, E. 2011. “Przestrzeń uzdrowiskowa w krajobrazie kulturowym wsi — Na przykładzie uzdrowiska Solec-Zdrój.” Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich (1): 39–49.

Gonda-Soroczyńska, E. 2014. “Wielofunkcyjność czy jednofunkcyjność? Uzdrowiska w obliczu przemian przestrzennych.” In Gospodarka przestrzenna. Aktualne aspekty polityki społeczno-gospodarczej i przestrzennej, edited by J. Potocki and J. Ładysz, 68–75. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2014.367.07

Grosse, T.G. 2013. “Inteligentna specjalizacja w Polsce. Czy potrafimy wykorzystać szansę?” Samorząd Terytorialny 23 (10): 5–15.

Inglot-Brzęk, E., and A. Lewandowska. 2018. “Small and Medium Enterprise Investment Activity as a Factor of Development in a Tourist Region.” Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy 16 (1): 135–142.

Januszewska, M. 2005. “Perspektywy rozwoju uzdrowisk w Polsce.” Turystyka i Rekreacja 1: 116–120.

Januszewska, M., and E. Nawrocka. 2015. “Innowacyjność przedsiębiorstw turystycznych jako czynnik rozwoju regionu turystycznego.” In Problemy rozwoju regionalnego i lokalnego, edited by M. Markowska, D. Głuszczuk and A. Sztando, 111–119. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego. DOI: https://doi.org/10.15611/pn.2015.393.11

Kozłowski, S. 2005. Przyszłość ekorozwoju. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Kożuch, A. 2010. “Rewitalizacja a zrównoważony rozwój obszarów wiejskich.” Zarządzanie Publiczne (1/2): 77–90.

Leniartek, M.K. 2015. “Rewitalizacja parków zdrojowych zagrożeniem dla sfery materialnej i znaczeniowej miejscowości uzdrowiskowych na przykładzie uzdrowisk Ziemi Kłodzkiej.” In Dziedzictwo zagrożone, ogrody historyczne w Polsce, edited by K. Hodor and K. Łakoma, 73–89. Kraków: Wydawnictwo PK.

Lorens, P. ed. 2007. Rewitalizacja miast w Polsce. Pierwsze doświadczenia. Biblioteka Urbanisty. Warszawa: “Urbanista.”

Łątka, A., R. Gotowski, and H. Rabant. 2013. “Wpływ efektów rewitalizacji Parku Solankowego na rozwój funkcji uzdrowiskowej miasta Inowrocławia.” Journal of Health Sciences 3 (14): 363–371.

Majdecka-Strzeżek, A. 2008. “The Characteristics of the Spa Parks in Poland.” Annals of Warsaw University of Life Sciences SGGW. Horticulture and Landscape Architecture (29): 213–223.

Majdecka-Strzeżek, A. 2012. “Tereny parkowe w uzdrowiskach rejonu Gór Opawskich. Wybrane przykłady rewaloryzacji i rozwiązań współczesnych.” Czasopismo Techniczne. Architektura 109 (6-A): 199–211.

Mirek, J. 2012. “Zrównoważony rozwój turystyki jako determinanta funkcjonowania polskich uzdrowisk – wybrane zagadnienia.” In Uzdrowiska i ich funkcja turystyczno-lecznicza, edited by A.R. Szromek, 73–88. Kraków: Proksenia.

Mirek, J. 2014. “Innowacyjność jako czynnik funkcjonowania i rozwoju polskich uzdrowisk.” Handel Wewnętrzny. Marketing, Rynek, Przedsiębiorstwo 60 (6): 251–265.

Myga-Piątek, U. 2010. “Przemiany krajobrazów kulturowych w świetle idei zrównoważonego rozwoju.” Problemy Ekorozwoju 5 (1): 95–108.

Niemiec, W., and H. Trzcińska. 2011. “Rozwój i znaczenie turystyki uzdrowiskowej w Polsce.” Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska 58 (2): 209–222.

Peter-Bombik, K., and M. Marszałek. 2012. “Środki unijne jako wsparcie innowacji w gminach uzdrowiskowych.” Współczesne Zarządzanie (2): 177–184.

Płachta, O. 2014. “Uzdrowiskowa przestrzeń publiczna w wybranych miejscowościach Dolnego Śląska.” Studia Miejskie 16: 75–85. DOI: https://doi.org/10.25167/sm.2415

Ponikowska, I., and K. Marciniak. 1988. Ciechocinek. Terenoterapia uzdrowiskowa. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Skowroński, A. 2006. “Zrównoważony rozwój perspektywą dalszego postępu cywilizacyjnego.” Problemy Ekorozwoju 1 (2): 47–57.

Stasiak, A. 2013. “Nowe przestrzenie i formy turystyki w gospodarce doświadczeń.” Turyzm 23 (2): 65–74. DOI: https://doi.org/10.18778/0867-5856.23.2.07

Strzelecka, E. 2011. “Rewitalizacja miast w kontekście zrównoważonego rozwoju.” Budownictwo i Inżynieria Środowiska 2 (4): 661–668.

Szostak-Młynarska, S. 2012. “Rozwiązania proekologiczne determinujące rozwój funkcji rekreacyjnych uzdrowisk województwa dolnośląskiego.” In Proekologiczne techniki i technologie w uwarunkowaniach środowiskowych funkcji rekreacyjnych uzdrowisk, 160–173. Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej.

Szromek, A.R., and I. Gąsior. 2014. “Wybrane koncepcje zagospodarowania przestrzennego współczesnych uzdrowisk.” In Rola uzdrowisk i przedsiębiorstw uzdrowiskowych w turystyce i w lecznictwie uzdrowiskowym, edited by A.R. Szromek, 45–58. Kraków: Proksenia.

Trojanowska, M. 2017. “Estetyka ogrodów terapeutycznych.” In Krajobraz a zdrowie, edited by S. Bernat, 53–62. Lublin: Zakład Ochrony Środowiska UMCS w Lublinie; Wydawnictwo Polihymnia.

Urry, J. 2007. Spojrzenie turysty. Translated by A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

van den Berg, J.M., and P. van den Nijkamp. 1991. “Operationalizing Sustainable Development: Dynamic Ecological Economic Model.” Ecological Economics 4. DOI: https://doi.org/10.1016/0921-8009(91)90003-W

Węcławowicz-Bilska, E. 2008. Uzdrowiska polskie. Zagadnienia programowo-przestrzenne. Kraków: Wydawnictwo PK.

Węcławowicz-Bilska, E. 2009. “Zagospodarowanie przestrzenne uzdrowisk w Polsce i w Europie – analiza porównawcza.” In Innowacyjne kierunki rozwoju turystyki uzdrowiskowej i lecznictwa uzdrowiskowego. 18 Kongres Uzdrowisk Polskich. Muszyna, 4–6 czerwca 2009 r., edited by J. Golba and K. Rymarczyk-Wajda, 77–90. Krynica-Zdrój: Stowarzyszenie Gmin Uzdrowiskowych RP.

Węcławowicz-Bilska, E. 2013. “Problemy kształtowania przestrzennego uzdrowisk małopolskich.” Małopolskie Studia Regionalne (2/3): 75–83.

Wiktorowski, K. 2010. “Model rewitalizacji miejscowości uzdrowiskowych na przykładzie Połczyna-Zdroju.” Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica (61): 167–181.

Wójcikowski, W. 2015. “Zmiany w przestrzeni publicznej uzdrowisk polskich w związku z członkostwem w Unii Europejskiej — na przykładzie Małopolski.” Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica (19): 53–67.

Zaręba, K. 2012. “Zrównoważony rozwój warunkiem zabezpieczenia funkcji rekreacyjnych uzdrowisk.” In Proekologiczne techniki i technologie w uwarunkowaniach środowiskowych funkcji rekreacyjnych uzdrowisk, 206–218. Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej.