Abstrakt

Rozwój lokalny kojarzony jest z inwestycjami, których realizacja wymaga posiadania znacznych środków finansowych. Źródłem tych środków są przede wszystkim przychody, ale też dochody własne, czy bezzwrotne środki z zagranicy. Rozwijały się będą więc te jednostki samorządu terytorialnego (JST ), które aktywnie i skutecznie będą uczestniczyły w rynku nieruchomości, jak i te które będą miały możliwości zaciągania zobowiązań. Wskazane uwarunkowania są ze sobą ściśle powiązane w konstrukcji indywidualnego limitu zadłużenia JST. W opracowaniu uwaga skupiona została na — raczej niezamierzonych przez ustawodawcę — skutkach zmiany sposobu limitowania zadłużenia JST na gospodarkę nieruchomościami komunalnymi w Polsce. Jego celem jest wskazanie, że nowe podejście do limitowania zadłużenia JST: (1) skłania władze samorządowe do sprzedaży nieruchomości komunalnych i zmusza do analizy struktury gminnych nieruchomości w aspekcie konieczności ich posiadania, (2) wywołuje zmiany w strukturze gminnych nieruchomości i sposobach ich wykorzystania. Tłem i zarazem potwierdzeniem prezentowanych w opracowaniu tez i zagadnień są dane statystyczne z lat 2010-2016. Z zaprezentowanych w opracowaniu rozważań i danych liczbowych wynika, że: (1) źródłem finansowania rozwoju lokalnego są przede wszystkim przychody zwrotne, choć w ostatnich latach widoczna jest w tym zakresie istotna zmiana, (2) nowa reguła zadłużeniowa JST wymusza na JST podejmowania działań zmierzających do sprzedaży majątku, (3) sprzedaż nieruchomości komunalnych jest uwarunkowana zarówno po stronie potencjalnego nabywcy, jak i sprzedawcy, (4) zmienia się zarówno pula, jak i struktura nieruchomości komunalnych, co daje podstawy sądzić, że w obliczu wielu ograniczeń, ma ona szansę stać się optymalną w danych warunkach i czasie, (5) optymalna struktura nieruchomości komunalnych z punktu widzenia misji samorządu terytorialnego, ilości i rodzaju zadań realizowanych przez poszczególne JST, jak i ich sytuacji i kondycji finansowej jest inna w każdej JST i trudno jej przypisać status docelowej.