Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego. Uwagi na tle niektórych postulatów modyfikacji systemu dochodów samorządowych

Andrzej Niezgoda

doi:10.56583/br.71

Data publikacji : 2019-08-26

Tom 16 Nr 5(S) (2018)

Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego. Uwagi na tle niektórych postulatów modyfikacji systemu dochodów samorządowych

Andrzej Niezgoda

DOI: https://doi.org/10.56583/br.71

Abstrakt

Artykuł dotyczy problematyki podziału dochodów publicznych między administrację rządową i jednostki samorządu terytorialnego. Utworzenie jednostek samorządu terytorialnego jako podmiotów administracji publicznej wymaga zapewnienia im odpowiednich środków finansowych umożliwiających realizację zadań. Środki te samorząd otrzymuje w wyniku podziału dochodów publicznych między administrację rządową i jednostki samorządu. Jego efektem jest system dochodów samorządowych obejmujący dochody własne, subwencję ogólną i dotacje celowe z budżetu państwa, którego ramy prawne wyznacza Konstytucja i Europejska Karta Samorządu Lokalnego. Jednym z podstawowych czynników kształtujących rozwiązania prawne w tym zakresie jest pozycja ustrojowa jednostek samorządu, będących samodzielnymi, tj. niepodporządkowanymi hierarchicznie administracji rządowej, podmiotami wykonującymi zadania publiczne. Celem artykułu jest ocena propozycji zniesienia ograniczeń kompetencji samorządu w zakresie kształtowania stawek podatków lokalnych oraz zwiększenia poziomu finansowania samorządu z budżetu państwa. Analiza tych propozycji w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego prowadzi do wniosku, że obie wskazane wyżej propozycje nie mieszczą się w ramach prawnych wyznaczonych przepisami Konstytucji oraz Europejskiej Karty Samorządu Terytorialnego. Ponadto realizacja drugiej z nich wiązałaby się z ograniczeniem samodzielności samorządu, podważając jego pozycję ustrojową.

Słowa kluczowe:

samodzielność finansowa samorządu, zasada odpowiedniości (proporcjonalności), dochody własne, stawki podatków lokalnych, procedury wyrównawcze, dotacje celowe

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Niezgoda, A. (2019). Samodzielność finansowa samorządu terytorialnego. Uwagi na tle niektórych postulatów modyfikacji systemu dochodów samorządowych. Barometr Regionalny. Analizy I Prognozy , 16(5(S), 129–138. https://doi.org/10.56583/br.71

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Agopszowicz A., Gilowska Z. (1999): Ustawa o gminnym samorządzie terytorialnym. Komentarz. Krótkie Komentarze Becka, Warszawa, C. H. Beck.

Bigo T. (1928): Związki publiczno-prawne w świetle ustawodawstwa polskiego. Warszawa, Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego.

Dębowska-Romanowska T. (2000): Prawo budżetowe państwa i samorządu terytorialnego. [w:] W. Wójtowicz (red.): Prawo finansowe, Studia Prawnicze, Warszawa, C. H. Beck.

Dolnicki B. (1999): Samorząd terytorialny. Zagadnienia ustrojowe. Podręcznik, Kraków, Kantor Wydawniczy Zakamycze.

Dolnicki B. (2018): Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz. Komentarze Praktyczne, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.

Gajl N. (1993): Finanse i gospodarka lokalna na świecie. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.

Jagoda J. (2011): Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Monografie Lex, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.

Niezgoda A.G. (2012): Podział zasobów publicznych między administrację rządową i samorządową. Monografie Lex, Warszawa, Wolters Kluwer Polska.

Ochendowski E. (1996): Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń, Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”.

Panejko J. (1934): Geneza i podstawy samorządu europejskiego. Wilno, skł. gł. Księg. św. Wojciecha.

Sarnecki P. (2016): Uwaga 6 do art. 15. [w:] L. Garlicki i M. Zubik (red.): Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. T. 1, Wstęp, art. 1–29, Warszawa, Kancelaria Sejmu. Wydawnictwo Sejmowe.

Schulze U.W. (1992): Samorząd terytorialny w Niemczech. „Państwo i Prawo”, nr 6, s. 32–41.

Wiktorowska A. (2002): Prawne determinanty samodzielności gminy. Zagadnienia administracyjnoprawne. Monografie, Prace Zbiorowe / Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, Liber.