Polityka pronatalistyczna w świetle  katolickiej nauki społeczne

Patrycja Guzikowska

doi:10.56583/frp.2046

Data publikacji : 2023-01-24

Nr 16 (2022)

Polityka pronatalistyczna w świetle katolickiej nauki społeczne

Patrycja Guzikowska

https://orcid.org/0000-0002-1705-6946

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.2046

Abstrakt

Współczynnik dzietności niezapewniający prostej zastępowalności pokoleń stanowi problem dla krajów gospodarczo rozwiniętych. Rządy starają się rozwiązać problem niskiej dzietności poprzez wdrażanie różnych instrumentów polityki pronatalistycznej, której celem jest zachęcanie do posiadania dzieci. Polityka pronatalistyczna generuje jednak duże obciążenie dla budżetu, a mimo stosowania różnych instrumentów współczynnik dzietności trwale i satysfakcjonująco nie wzrasta w żadnym z krajów. Spojrzenie na politykę pronatalistyczną przez pryzmat ekonomii głównego nurtu mogłoby doprowadzić do przekonania, że nie powinna znajdować się ona w centrum zainteresowania polityków. Istnieje wiele innych obszarów gospodarki, w których można efektywniej alokować środki z budżetu państwa (np. edukacja czy ochrona zdrowia). Ocena zasadności polityki pronatalistycznej powinna więc wykraczać poza analizę na gruncie ekonomii głównego nurtu. Niniejszy artykuł prezentuje ocenę zasadności prowadzenia polityki pronatalistycznej z perspektywy katolickiej myśli ekonomicznej (szerzej: katolickiej nauki społecznej). W tym celu w artykule przeanalizowane zostaną fragmenty wybranych publikacji trzech papieży – Jana Pawła II, Benedykta XVI oraz Franciszka, w których można znaleźć nawiązania do prowadzenia polityki społecznej, rodzinnej i pronatalistycznej. Elementem dopełniającym analizę jest uzasadnienie prowadzenia polityki pronatalistycznej w zasadach katolickiej nauki społecznej.

Słowa kluczowe:

dzietność, współczynnik dzietności, polityka pronatalistyczna, katolicka nauka społeczna, katolicka myśl ekonomiczna

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Guzikowska, P. (2023). Polityka pronatalistyczna w świetle katolickiej nauki społeczne. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (16), 49–71. https://doi.org/10.56583/frp.2046

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adhortacja apostolska – Amoris laetitia – o miłości w rodzinie Ojca Świętego Franciszka, 2016.

Adhortacja apostolska – Familiaris consortio – o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym Ojca Świętego Jana Pawła II, 1981,

Becker G. S., An Economic Analysis of Fertility, w: Demographic and Economic Change in Developed Countries, red. G. B. Roberts, Columbia University Press, New York 1960.

Bełch K., Katolicka nauka społeczna, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz 2020.

Benedykt XVI, Aborcja nie rozwiązuje problemów społecznych, Przemówienie do włoskiego Ruchu Obrony Życia, 12 V 2008, „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 6/2008, s. 41–42.

Benedykt XVI, Rodzina wspólnotą pokoju – Orędzie Ojca Świętego Benedykta XVI na Światowy Dzień Pokoju 1 I 2008, Studia nad Rodziną 12/1-2 (22-23), s. 91–98.

Dumont A., Dépopulation et Civilisation. Études démographiques, Economica, Paris 1890.

Easterlin R. A., An Economic Framework for Fertility Analysis, „Studies in Family Planning” 6, 1975, nr 3, s. 54–63. DOI: https://doi.org/10.2307/1964934

Easterlin R. A., Crimmins E. M., The Fertility Revolution. A Supply-Demand Analysis, Chicago 1985.

Encyklika Caritas in veritate Ojca Świętego Benedykta XVI, 2009.

Encyklika Centesimus annus Ojca Świętego Jana Pawła II, 1991.

Encyklika Evangelium vitae Ojca Świętego Jana Pawła II, 1995.

Encyklika Fratelli tutti Ojca Świętego Franciszka, 2020.

Encyklika Laborem exercens Ojca Świętego Jana Pawła II, 1981,

Filek J., Czy koncepcja społecznej odpowiedzialności biznesu może być inspiracją dla nowego paradygmatu ekonomii?, w: Etyka i ekonomia. W stronę nowego paradygmatu, red. E. Mączyńska, J. Sójka, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2017.

Gaudium et spes – Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym, 1965.

Glapiński A., Meandry historii ekonomii, Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Warszawa 2012.

Holzer J. Z., Demografia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.

Jan Paweł II, Misja przekazywania życia – przemówienie podczas audiencji dla uczestników konferencji poświęconej odpowiedzialnemu rodzicielstwu, 11 XII 1992, Przedruk z: „L’Osservatore Romano”, wyd. pol. 2/1193, s. 45–46.

Kongregacja Nauki Wiary, Nota doktrynalna o niektórych aspektach działalności i postępowania katolików w życiu politycznym, Rzym, 24 XI 2002.

Leibenstein H., Economic Backwardness and Economic Growth, Wiley, New York 1957.

Malthus T., An Essay on the Principle of Population, as it affects the Future Improvement of Society with remarks on the Speculations of Mr. Godwin, M. Condorcet, and Other Writers, J. Johnson, London 1798.

Malthus T., An Essay on the Principle of Population; or: a View of its Past and Present Effects on Human Happiness; with an enquiry into our Prospects respecting the Future Removal or Mitigation of the Evils which it occasions, J. Johnson, London 1803.

Papieska Rada ds. Rodziny, Etyczny i pastoralny wymiar przemian demograficznych, 25 III 1994, Przedruk: Życie i Myśl. Zeszyty problemowe 2, Poznań 1994 (Demografia Polski).

Papieska Rada ds. Rodziny, Karta praw rodziny (22 października 1983), „L’Osservatore Romano”, wyd. pol., 10/1983.

Ricoeur P., Podług nadziei, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1991.

Szuman A., Cykliczność w teoriach ludnościowych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny”, Rok LX, zeszyt 3, 4 (1998), s. 351–360.

Woods T. E. Jr., Kościół a wolny rynek. Katolicka obrona wolnej gospodarki, Fijor Publishing, Chicago-Warszawa 2007.

Zadroga A., Katolicka myśl ekonomiczno-społeczna wobec fundamentalnych założeń głównego nurtu, Wydawnictwo KUL, Lublin 2018.