MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA HORTITERAPII PRZEZ TERAPEUTÓW ZAJĘCIOWYCH

Aleksander Kolański; Mariusz Warachim

doi:10.56583/frp.2544

Data publikacji : 2023-12-29

Nr 19 (2023)

MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA HORTITERAPII PRZEZ TERAPEUTÓW ZAJĘCIOWYCH

dr n. o zdr. Aleksander Kolański

https://orcid.org/0009-0004-3438-4396

mgr Mariusz Warachim

https://orcid.org/0009-0006-5740-7217

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.2544

Abstrakt

W Polsce, opieka nad osobami niesamodzielnymi, starszymi i przewlekle chorymi jest zorganizowana w strukturach podlegających Ministerstwu Zdrowia oraz Ministerstwu Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Terapia zajęciowa jest elementem wsparcia w wielu placówkach opieki, takich jak zakłady opiekuńczo-lecznicze, domy pomocy społecznej i warsztaty terapii zajęciowej. Jedną z metod tej terapii, zyskującą na popularności, jest hortiterapia – forma leczenia wykorzystująca pracę z roślinami i kontakt z przyrodą.

Hortiterapia może przybierać formę czynną, polegającą na aktywnościach ogrodniczych (uprawa, pielęgnacja, zbiór roślin), lub bierną, obejmującą odpoczynek w otoczeniu zieleni i spacery w przyrodzie. Ta forma terapii ma udowodniony pozytywny wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne, pomagając redukować stres, poprawiać koordynację wzrokowo-ruchową i stymulować zmysły. Interesującymi przykładami zastosowania hortiterapii są projekty realizowane w Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym im. ks. Jerzego Popiełuszki w Toruniu oraz w Warsztatach Terapii Zajęciowej w Tucholi. Zajęcia te, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentów, prowadzą do poprawy ich kondycji psychofizycznej, zwiększają poczucie własnej wartości i ułatwiają integrację społeczną.

Ponadto, podczas zajęć hortiterapii można wykonywać masaże kończyn przy użyciu materiałów naturalnych, takich jak szyszki czy woreczki z nasionami, co wspiera rehabilitację i stymuluje zmysły. Inną formą terapii jest tworzenie dekoracji z materiałów pochodzenia naturalnego, co rozwija kreatywność i umiejętności manualne pacjentów, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy prace ogrodowe są ograniczone.

Hortiterapia jest efektywną metodą terapeutyczną, która może znaleźć zastosowanie w pracy terapeutów zajęciowych. Praca w ogrodzie i kontakt z roślinami oraz terapia z użyciem materiałów pochodzenia naturalnego przy zachowaniu zasad obowiązujących w fizjoterapii mogą poprawić zaburzone funkcje psychofizyczne osób starszych i niepełnosprawnych.

Słowa kluczowe:

hortiterapia, terapia zajęciowa, rehabilitacja, niesprawność

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kolański, A., & Warachim, M. (2023). MOŻLIWOŚĆ WYKORZYSTANIA HORTITERAPII PRZEZ TERAPEUTÓW ZAJĘCIOWYCH. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (19), 88–102. https://doi.org/10.56583/frp.2544

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Rozporządzenia:

Minister Zdrowia. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2012 r. w sprawie kierowania do zakładów opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych. Dziennik Ustaw 2012, poz. 731.

Minister Zdrowia. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej. Dziennik Ustaw Nr 140, poz. 1147 z późn. zm.

Minister Pracy i Polityki Społecznej. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej. Dziennik Ustaw 2012, poz. 964.

Literatura

Berger P., Berger T. W., The Use of Sensory Perception of Plants in Horticultural Therapy of Alcohol Addiction, „Journal of Therapeutic Horticulture”, 2017; 27(2): 1-17.

Blake M., Mitchell G., Horticultural therapy in dementia care: a literature review, „Nursing Standard”, 2016; 30(21): 41-47.

Czechowski K., Wilmowska-Pietruszyńska, O potrzebie rehabilitacji kompleksowej, „Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania”, 2016; 2(19): 35-51.

Dega W., Koncepcja rehabilitacji, w: „Rehabilitacja medyczna”, red. K. Milanowska, W. Dega, Warszawa1998, s. 15-28.

Górska-Kłęk L., MacDonald O., Chwałczyńska A., Dostępność walorów przyrodniczych i pokonywanie barier przez osoby niepełnosprawne na wózkach inwalidzkich w oparciu o przystosowania „Royal Kew Gardens”, „Fizjoterapia”, 2007; 15(1): 29-32.

Grzyb B., Gardziejewska B., Psychodrama w resocjalizacji nieletnich, „Resocjalizacja Polska”, 2015; 10: 99-109.

Janus E., Terapeuta zajęciowy i jego rola w pracy z osobami z niepełnosprawnością, zagrożonymi wykluczeniem społecznym, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, 2017; 60: 57-67.

Kiwerski J., Rehabilitacja medyczna, Warszawa 2007.

Kolański A., Warachim M., Hortiterapia w interdyscyplinarnej terapii pacjentów z dysfunkcjami mózgu o różnej etiologii, w: „Hortiterapia jako element wspomagający leczenie tradycyjne”, red. A. Krzymińska, Poznań 2017, s. 211-225.

Kolański A., Warachim M., Terapeutyczny ogród zimowy jako miejsce terapii i wypoczynku, w: „Hortiterapia – terapia wspomagająca rehabilitację dzieci i dorosłych”, red. B. Płoszaj-Witkowska, Olsztyn 2016, s. 49-60.

Latkowska M. J., Miernik M., Ogrody terapeutyczne – miejsca biernej i czynnej „zielonej terapii”, „Czasopismo Techniczne. Architektura”, 2012; 30: 245-251.

Milanowska K., Techniki pracy w terapii zajęciowej, Warszawa 1982.

Ming Wong C. Y., Tao stóp: wprowadzenie do masażu ON ZON SU, „Merkuriusz Polski”, Kraków 2003.

Pietkun K., Siminska J., Ogurskowski K., Nowacka K., The importance of occupational therapy in social welfare homes, „Journal of Education, Health and Sport”, 2015; 5(4): 195-204.

Płoszaj-Witkowska B., Mówiński P., Warsztaty terapeutyczne w Środowiskowym Domu Samopomocy w Marcinkowie, w: „Hortiterapia”, red. B. Płoszaj-Witkowska, Olsztyn 2014, s. 121-132.

Szafrański M., Rehabilitacja zawodowa w warsztatach terapii zajęciowej i zakładach aktywizacji zawodowej – realizacja czy jej brak?, „Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne”, 2016; 112(2): 120-137.

dr n. o zdr. Aleksander Kolański

aleksander.kolanski@aksim.edu.pl
https://orcid.org/0009-0004-3438-4396

Afiliacja:

Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu Polska

Biogram

Aleksander Kolański – fizjoterapeuta, doktor nauk o zdrowiu, pracuje w Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym im. ks. Jerzego Popiełuszki w Toruniu na stanowisku koordynatora procesu terapeutycznego. Praktykuje w Centrum Medycznym i Centrum Rehabilitacji INREMED w Toruniu, gdzie zajmuje się terapią manualną stawów kręgosłupa, obwodową terapią manualną, kinezyterapią i fizykoterapią. Współautor artykułów do monografii z zakresu hortiterapii oraz aktywny uczestnik konferencji i seminariów. Jest pracownikiem dydaktycznym w Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu na kierunku Pielęgniarstwo. Wieloletni nauczyciel zawodu fizjoterapeuty i masażysty oraz wykładowca na kursach specjalizacyjnych i kwalifikacyjnych dla pielęgniarek.

mgr Mariusz Warachim

wydawnictwo@aksim.edu.pl
https://orcid.org/0009-0006-5740-7217

Afiliacja:

Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Polska

Biogram

Mariusz Warachim – magister inżynier ogrodnictwa, arborysta, słuchacz studiów podyplomowych „Zarządzanie ryzykiem w otoczeniu drzew – monitoring, diagnostyka, pielęgnacja” na Wydziale Leśnym i Technologii Drewna Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Dyplomowany hortiterapeuta z praktyką z osobami z uszkodzonym układem nerwowym. Współautor artykułów do monografii z zakresu hortiterapii oraz aktywny uczestnik konferencji i seminariów. Wieloletni opiekun Terapeutycznego Ogrodu Zimowego przy Zakładzie Pielegnacyjno-Opiekuńczym im. ks. Jerzego Popiełuszki w Toruniu. Aktywista i współzałożyciel Fundacji Zielone Kujawy. Członek polskiego Towarzystwa Dendrologicznego i Federacji Arborystów Polskich.