„Izbica, Izbica – żydowska stolica”. Historia i dzisiejsza pamięć o żydowskim miasteczku

Waldemar Martyn

doi:10.56583/sz.160

Data publikacji : 2016-12-31

Tom 6 Nr 6 (2016)

„Izbica, Izbica – żydowska stolica”. Historia i dzisiejsza pamięć o żydowskim miasteczku

Waldemar Martyn

DOI: https://doi.org/10.56583/sz.160

Abstrakt

Artykuł przedstawia historię Izbicy przez pryzmat jej żydowskiej przeszłości. Zwrócono uwagę na powstanie miasta jako miejsca zamieszkania Żydów wygnanych z pobliskiej chrześcijańskiej Tarnogóry. Autor starał się ukazać rozwój miasta do II wojny światowej, biorąc pod uwagę rolę miejscowych Żydów. Szczególną uwagę zwrócono na tragiczną rolę Izbicy podczas Holokaustu. Dla mieszkańców żydowskich i Żydów z innych regionów Polski, zwłaszcza tzw. „getta tranzytowego” dla Żydów z krajów Europy Środkowej i Zachodniej. W odniesieniu do współczesności autor dokonał oceny stanu miejscowych judaików, zwracając szczególną uwagę na historię i rolę miejscowego cmentarza, a także historycznej kuczki (tradycyjnego żydowskiego namiotu na Sukot). Wspomnienia dwóch ocalałych z Holokaustu z ich spotkań z miejscową ludnością uznane są za relikty kultury. Z żalem stwierdzono, że ważnymi miejscami dla historii miejscowych Żydów są dziś znaczące zabytki ufundowane przez osoby prywatne i instytucje poza miastem. W uroczystości poświęconej pamięci izbickich Żydów wzięła udział głównie miejscowa młodzież. Odnotowano obojętny stosunek dorosłej społeczności miasta do historii żydowskiej. Jednocześnie miejscowi nie wykorzystali możliwości nawiązania międzynarodowej współpracy z Żydami w imię żydowskiej historii miasta. Nawet nagroda i dyplom Ambasady Niemiec w Warszawie, przyznawane burmistrzowi za próbę zmiany nastawienia miejscowej ludności do Żydów i docenienie ich wkładu w historię miasta, nie skłoniły do takich działań.

Słowa kluczowe:

Izbica, społeczność żydowska, wspomnienia, Holokaust, getto

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Martyn , W. (2016). „Izbica, Izbica – żydowska stolica”. Historia i dzisiejsza pamięć o żydowskim miasteczku. Studia Żydowskie. Almanach, 6(6), 123–140. https://doi.org/10.56583/sz.160

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamczyk R., Izbica dni powszednie. Wojna i okupacja. Pamiętnik pisany po latach, Lublin 2007.

Areszt zbudowany z macew, „Gazeta Wyborcza” 18.09.2006.

Bialowitz P., Bialowitz J., Bunt w Sobiborze, Warszawa 2008.Blatt T., Spotkanie z katem, „Gazeta Pomorska” 24 02 2008.

Dworaczek W., Hetman Jan Tarnawski: z dziejów możnowładztwa małopolskiego, Warszawa 1985.

Foks M., Uratowali mnie Polacy. Rozmowa z F. Białowiczem, „Pamięć pl.”, 2013, nr 10.

Giertych J., Niedoszłe państwo żydowskie na Lubelszczyźnie. Komunikaty Towarzystwa Dmowskiego, t. 2, Londyn 1980.

Gil A., Jan Zamoyski wobec zagadnień wyznaniowych na przykładzie Zamościa przełomu XVI/XVII, „Zamojsko – Wołyńskie Zeszyty Muzealne”, 3 (2005), (Zeszyt Specjalny Jan Zamoyski – wódz – mecenas – polityk).

Grzesiuk J., Gmina Izbica. Przewodnik, Izbica 2010.

Iluszyn I.O., Pszennikow I.I., Dijatelnost`operatiiwno-czekisśkkych hrup NKWD u zachidnych obłastijach Ukrajiny, „Z Archiwiw WUCzK-GPU-NKWD –KGB”, 2000, nr 2-4.

Janeczek L., Byliśmy sercem wsi, w: Zbrodnicza działalność K. Engelsa i L. Klemma na terenie pow. krasnostawskiego w okresie okupacji niemieckiej w latach 1941-43.

Kuwałek R., Zbrodnie w lesie krępieckim w świetle zeznań świadków, „Zeszyty Majdanka”, 21 (2001).

Michalska-Nakonieczna M., Dom z kuczką jako znak dziedzictwa żydowskiego. Zagadnienia ochrony, „Budownictwo i architektura”, 2015, nr 14 (3).

Omańczyk E., Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych, Warszawa 1982.

Pawłowski G., Ocalały z zagłady w służbie Mesjasza, Lublin 2012.

Sułek A., Zwykli Polacy patrzą na Żydów, „Nauka”, 2010, nr 1.

Śpiewak P., Krajobraz przed katastrofą, w: L. Dulik, K. Zieliński, Świat utracony. Żydzi polscy. Fotografie z lat 1918-1939, Lublin-Warszawa 2015.

Zieliński K., Żydzi Lubelszczyzny 1914-1918, Lublin 1999.

Zieliński K., Żydzi w powiecie krasnostawskim w czasie I wojny światowej, „Rocznik Chełmski”, 9 (2003).