Charakterystyka emigracyjnej działalności Emanuela Scherera — przedstawiciela Bundu w II Radzie Narodowej RP w Londynie (1943–1945)

Michał Dworski

doi:10.56583/sz.2268

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 13 (2023)

Charakterystyka emigracyjnej działalności Emanuela Scherera — przedstawiciela Bundu w II Radzie Narodowej RP w Londynie (1943–1945)

dr Michał Dworski

https://orcid.org/0000-0002-7505-9221

DOI: https://doi.org/10.56583/sz.2268

Abstrakt

Celem niniejszego artykułu jest omówienie działalności Emanuela Scherera na emigracji po 1939 roku, zwłaszcza w kontekście jego uczestnictwa w pracach II Rady Narodowej RP w Londynie. Scherer został wyznaczony członkiem „emigracyjnego parlamentu” w 1943 roku w miejsce tragicznie zmarłego Szmula Zygielbojma. Reprezentował w nim partię Bund. Przez niemal półtora roku pełnił on funkcję radnego, chcąc wykorzystać wszelkie możliwości, jakie dawał mu ten mandat w czasie II wojny światowej. W artykule zaprezentowano różne obszary działalności Scherera w tym okresie. Przedstawiono jego najważniejsze inicjatywy uchwałodawcze i opiniodawcze na forum II Rady Narodowej RP, polemiki oraz dyskusje z innymi radnymi, a także kierunki myślenia politycznego dotyczące spraw bieżących i przyszłych, także w kontekście powojennego funkcjonowania wolnej Rzeczypospolitej. Priorytetowym tematem w aktywności Scherera były kwestie żydowskie oraz relacje polsko-żydowskie. Zagadnienie zagłady stanowiło centralny punkt odniesienia w wielu jego inicjatywach, czy to w obrębie polskiego życia emigracyjnego, czy szerzej: zachodniego. Poświęcił on wiele czasu na informowanie międzynarodowej opinii publicznej o zbrodniach niemieckich na narodzie żydowskim czy organizację wsparcia materialnego dla polskich Żydów w kraju i na emigracji. Był także istotnym kontaktem w logistyce przekazywania środków finansowych do podziemnego Bundu w kraju, które często samodzielnie organizował. Scherer zamierzał uporządkować stan stosunków polsko-żydowskich, rozszerzając ustalenia z okresu wojny na czas powojenny. Chciał zobowiązać polskie czynniki rządowe w Londynie do określonych postaw w przyszłości, także w wymiarze ustawodawczym. Wskazywał na błędy i porażki dotychczasowego stanu tych relacji i był asertywny w artykułowaniu różnych problemów, zwłaszcza na tle antysemityzmu.

Słowa kluczowe:

Emanuel Scherer, Bund, Żydzi, Rada Narodowa, Londyn, uchodźstwo

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Dworski, M. (2023). Charakterystyka emigracyjnej działalności Emanuela Scherera — przedstawiciela Bundu w II Radzie Narodowej RP w Londynie (1943–1945). Studia Żydowskie. Almanach, 13, 57–72. https://doi.org/10.56583/sz.2268

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Blatman D., For our Freedom and Yours. The Jewish Labour Bund in Poland 1939–1949, London 2003.

Dunin-Wąsowicz K., Socjaliści polscy wobec walki i zagłady Żydów, „Dzieje Najnowsze”, 25 (1993), nr 1, s. 41–59.

Duraczyński E., Turkowski R., O Polsce na uchodźstwie. Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej 1939–1945, Warszawa 1997.

Dworski M., Emanuel Scherer (1901–1977), w: Słownik biograficzny Polskiego Państwa na Uchodźstwie, t. 1: Członkowie I i II Rady Narodowej RP, red. J. Rabiński, M. Dworski, Lublin 2022, s. 273–280.

Dworski M., Ignacy Schwarzbart (1888–1961), w: Słownik biograficzny Polskiego Państwa na Uchodźstwie, t. 1: Członkowie I i II Rady Narodowej RP, red. J. Rabiński, M. Dworski, Lublin 2022, s. 281–288.

Engel D., In the Shadow of Auschwitz. The Polish Government in Exile and the Jews, 1939–1942, London 2012.

Hułas M., Goście czy intruzi? Rząd polski na uchodźstwie, wrzesień 1939 – lipiec 1943, Warszawa 1996.

Iranek-Osmecki K., Kto ratuje jedno życie… Polacy i Żydzi 1939–1945, London 1968.

Polskie państwo na uchodźstwie wobec Zagłady Żydów, red. B. Czajka, M. Dworski, K. Świderski, Lublin 2023.

Rabiński J., Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej podczas drugiej wojny światowej. Wybrane aspekty funkcjonowania, w: Depozyt niepodległości. Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej na uchodźstwie 1939–1991, red. Z. Girzyński, P. Ziętara, Toruń 2018, s. 19–34.

Scherer E., Polska i Żydzi, Nowy Jork 1942.

Siwik A., Polska Partia Socjalistyczna na emigracji w latach 1945–1956, Kraków 1998.

Slucki D., The International Jewish Labor Bund after 1945. Toward a Global History, London 2012.

Stola D., Krew, o której zapomnimy. Kwestia żydowska w Radzie Narodowej RP (1939–1945), „Więź”, 1992, nr 4, s. 84–99.

Stola D., Nadzieja i zagłada. Ignacy Schwarzbart — żydowski przedstawiciel w Radzie Narodowej RP (1940–1945), Warszawa 1995.

Trębacz M., Szmul Mordechaj Zygielbojm (1895–1943), w: Słownik biograficzny Polskiego Państwa na Uchodźstwie, t. 1: Członkowie I i II Rady Narodowej RP, red. J. Rabiński, M. Dworski, Lublin 2022, s. 359–368.

Turkowski R., Rada Narodowa Rzeczpospolitej Polskiej (1939–1945), w: Władze RP na obczyźnie podczas II wojny światowej 1939–1945, red. Z Błażyński, Londyn 1994, s. 386–454.

Uczkiewicz D., Problem odpowiedzialności karnej za zbrodnie wojenne w pracach rządu polskiego na emigracji (1939–1945), Warszawa 2022.

Urzyńska D., PPS na obczyźnie wobec ludności żydowskiej w latach II wojny światowej, „Słupskie Studia Historyczne”, 7 (1999), s. 123–136.

W obliczu Zagłady. Rząd RP na uchodźstwie wobec Żydów 1939–1945, red. P. Długołęcki, Warszawa 2021.