Powitanie Jana Zamoyskiego „Sobiepana” w Zamościu po powrocie z peregrynacji zagranicznych w 1646r.

Józef Kus

doi:10.56583/az.1535

Data publikacji : 2010-12-31

Tom 9 (2010)

Powitanie Jana Zamoyskiego „Sobiepana” w Zamościu po powrocie z peregrynacji zagranicznych w 1646r.

Józef Kus

DOI: https://doi.org/10.56583/az.1535

Abstrakt

Jan Zamoyski zwany „Sobiepanem” trzeci ordynat zamojski, urodził się w 1627 r. Był jedynym synem Tomasza, kanclerza wielkiego koronnego i Katarzyny z książąt Ostrogskich i wnukiem wielkiego kanclerza i hetmana Jana Zamoyskiego, założyciela Zamościa i twórcy Ordynacji. Ojciec Jana zmarł w 1638 r., matka zaś w 1642 r. Prawnymi opiekunami Jana zostali: hetman Stanisław Koniecpolski, kanclerz litewski Albrycht Stanisław Radziwiłł, prymas Maciej Łubieński, wojewoda bełski Jakub Sobieski i biskup krakowski Jakub Zadzik. Wpływ tak znamienitych opiekunów na wychowanie młodego Zamoyskiego był jednak znikomy, edukacją przyszłego ordynata zajmowali się ludzie z jego bezpośredniego otoczenia, rozwijając raczej jego skłonności do rozrywki i uciech stołu, niż chęć zgłębiania wiedzy. Staropolski model kształcenia uznawał za konieczne odbycie studiów uniwersyteckich na uczelniach zagranicznych, za najbardziej przydatną uważano zaś peregrynację naukową, w trakcie której młody człowiek miał możność poznania kilku uczelni i zwiedzić różne kraje. Przed wyruszeniem w podróż opiekunowie wystarali się o list polecający od króla Władysława IV do papieża Urbana VIII. Pod koniec lata 1643 r. młody Zamoyski (liczył wówczas 16 lat) pod opiekę preceptora wraz ze swoim orszakiem wyruszył na kilkuletnią peregrynację. Trasa jej wiodła przez Włochy (Padwa, Rzym, Neapol, Florencja, Piza, Lukka, Wenecja, Mantua), Francję (Orlean, Paryż), Niderlandy (Antwerpia, Utrecht).

Słowa kluczowe:

Tomasz Zamoyski, Jan „Sobiepan” Zamoyski, Katarzyna z książąt Ostrogskich Zamoyska, Jan Zamoyski, peregrynacja, papież Urban VIII, król Władysław IV, hetman Stanisław Koniecpolski, kanclerz litewski Albrycht Stanisław Radziwiłł, prymas Maciej Łubieński, wojewoda bełski Jakub Sobieski, biskup krakowski Jakub Zadzik

Inne teksty tego samego autora

Józef Kus , O rzekomym i prawdziwym herbie Tarnogrodu , Archiwariusz Zamojski: Tom 11 (2012)
Józef Kus , Przywileje wsi Siedliska , Archiwariusz Zamojski: Tom 10 (2011)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Kus , J. (2010). Powitanie Jana Zamoyskiego „Sobiepana” w Zamościu po powrocie z peregrynacji zagranicznych w 1646r. Archiwariusz Zamojski, 9, 7–14. https://doi.org/10.56583/az.1535

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Archiwum Zamoyskich, sygn. 2412, 2378.

Archiwum Państwowe w Lublinie, Akta miasta Zamościa, sygn. 3, k. 76-76v, sygn. 7, k. 977-981, sygn. 8, k. 113-116v, sygn. 66, sygn. 67, sygn. 31, k. 191v-192v.

Archiwum Państwowe w Zamościu, Zbiór dokumentów pergaminowych, sygn. 4.

Chachaj M., Orleańskie świadectwa podróży Zamoyskich – Tomasza i Jana Sobiepana, „Res Historica”, T. 20, 2005, s. 73-78.

Czapliński W., Długosz J,, Podróż młodego magnata do szkół. Studium z dziejów kultury XVI i XVII w., Warszawa 1969, s. 29-30.

Czubara K., Jan „Sobiepan” Zamoyski, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, 1986, nr 1, s. 10.

Czubara K., Ingres Sobiepana Zamoyskiego, „Zamojski Kwartalnik Kulturalny”, R. 1985, Nr 2, s. 12-14.

Derwich M., Sierakowski Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, XXXVII, Warszawa-Kraków 1996-1997, s. 302-303.

Janas E., Jan „Sobiepan” Zamoyski wobec Akademii. Z dziejów stosunku ordynatów do uczelni zamojskiej, [w:] W kręgu akademickiego Zamościa, pod red. H. Gmiterka, Lublin 1996, s. 295-298.

Janas E., Prywatne wojska Zamoyskich, [w:] Zamość. Z przeszłości twierdzy i miasta, pod red. A. Koprukowniaka i A. A. Witusika, Lublin 1980, s. 94-95.

Kędziora A., Encyklopedia ludzi Zamościa, Zamość 2007, s. 98, 229.

Kędziora A., Zamoyski Jan zw. Sobiepanem, [w:] Encyklopedia ludzi Zamościa, Zamość 2007, s. 341-342.

Kędziora A,, Encyklopedia miasta Zamościa, Zamość 2000, s. 43,151.

Komaszyński M., Maria Kazimiera d’Arquien Sobieska królowa Polski 1641-1716, Kraków 1983, s. 20-21.

Korwin L., Ormiańskie rody szlacheckie, Kraków 1934, s. 85.

Kowalczyk J., Przygody teatralne Jana Zamoyskiego „Sobiepana” we Włoszech, „Rocznik Zamojski”, T. III, 1992, s. 49-55.

Kowalczyk J., Roszkowska W., Teatr Jana Zamoyskiego „Sobiepana”, „Pamietnik Teatralny”, R. 13, 1964, s. 256.

Kowalczyk K., Dwór artystyczny Jana Zamoyskiego „Sobiepana”, [w:] Sarmatia artistica. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Tatarkiewicza, Warszawa 1968, s. 121-128.

Kozaczka M., III. Jan Sobiepan Zamoyski, [w:] Poczet Ordynatów Zamojskich, Lublin 2004, s. 25-26.

Makara J., Dzieje parafii jarosławskiej od początku do r. 1772, Jarosław 1936, s. 173.

Rudomicz B., Efemeros czyli Diariusz prywatny pisany w Zamościu w latach 1656-1672, Część pierwsza 1656-1664, oprac. W. Froch i M. L. Klementowski, Lublin 2002, s. 331, Część druga 1665-1672, s. 458.

Targosz K., Uczony dwór Ludwiki Marii Gonzagi (1646-1667), Wrocław 1975, s. 374.

Witusik A.A., Młodość Tomasza Zamoyskiego. O wychowaniu i karierze syna magnackiego w Polsce w pierwszej połowie XVII wieku, Lublin 1977, s. 137-138, 200-201.

Wójcik Z., Jan Sobieski 1629-1696, Warszawa 1994, s. 62.

Zakrzewska-Dubasowa M., Ormianie zamojscy i ich rola w wymianie handlowej i kulturalnej między Polską a Wschodem, Lublin 1965, s. 227.

Żeleński-Boy T., Marysieńka Sobieska, Warszawa 1976, s. 50-54.