Społeczeństwo województwa opolskiego — główne wyzwania rozwoju regionu w aspekcie demograficznym

Kazimierz Szczygielski

doi:10.56583/br.1059

Data publikacji : 2014-10-31

Tom 12 Nr 2 (2014)

Społeczeństwo województwa opolskiego — główne wyzwania rozwoju regionu w aspekcie demograficznym

Kazimierz Szczygielski

DOI: https://doi.org/10.56583/br.1059

Abstrakt

Druga dekada XXI wieku to dla Polski i jej poszczególnych regionów nowy etap rozwoju w zmienionych i zmieniających się uwarunkowaniach, w tym w kontekście obecności w strukturach UE. Wynika stąd także konieczność ustalenia owych uwarunkowań i podjęcia decyzji o podtrzymaniu lub redefiniowaniu wyzwań, wynikających z uzyskanych ustaleń. Prezentujemy pogląd, iż dla Polski, a dla regionu opolskiego w szczególności, warunkiem sine qua non rozwoju jest rozwiązanie (? ) kwestii demograficznej. Bardzo niepokojąca jest perspektywa przebiegu trzech najistotniejszych zjawisk ludnościowych: istotne zmniejszanie się liczby ludności, wywołane m. in. najniższym w Polsce poziomem dzietności, najwyższa skala emigracji zagranicznej w Polsce oraz postępujący proces starzenia się populacji, wzmagany poprzez migracyjny odpływ młodych ludzi. Dla stabilności procesu zmian istotne jest zapobieganie nadmiernemu różnicowaniu się przestrzeni ekonomicznej, mierzonej zasobnością gmin.

Słowa kluczowe:

polityka regionalna, rozwój regionalny, zmiany demograficzne

Inne teksty tego samego autora

Kazimierz Szczygielski, Krajobraz etniczny Polski po Narodowym Spisie Powszechnym 2011. Zróżnicowanie etniczne jako potencjalny czynnik rozwoju regionalnego , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 11 Nr 3 (2013)

Podobne artykuły

Olena Panukhnyk, Nowa regionalna polityka strukturalna Ukrainy w warunkach integracji z UE , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 14 Nr 1 (2016)
Janusz Wielki, Inessa Sytnik, Artem Stopochkin, Różnice strukturalne w regionalnym rozwoju polskiej gospodarki , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Tom 16 Nr 4 (2018)
Roman Rudnicki, Robert Hoffmann, Renty strukturalne jako instrument modernizacji polskiego rolnictwa — próba oceny , Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy : Nr 4 (30) (2012)

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Szczygielski, K. (2014). Społeczeństwo województwa opolskiego — główne wyzwania rozwoju regionu w aspekcie demograficznym. Barometr Regionalny. Analizy I Prognozy , 12(2), 95–104. https://doi.org/10.56583/br.1059

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Boni M. (red.) (2009): Polska 2030. Wyzwania rozwojowe. Warszawa, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów.

Bukraba-Rylska I. (2007): 150 lat migracji zarobkowych ludności wiejskiej. Od „obieżysastwa” do „ludzi na huśtawce”. [w:] J. Szomburg (red.): W poszukiwaniu kompasu dla Polski. Po II Kongresie Obywatelskim, Gdańsk, Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową.

Christaller W. (1963): Ośrodki centralne w południowych Niemczech. [w:] Teoria ośrodków centralnych, Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej, Warszawa, IGiPZ PAN.

Derlukiewicz N. (2013): Prospects for Innovation Development in the European Union According to the New Europe 2020 Strategy. [w:] S. Korenik i N. Derlukiewicz (red.): Economy and Space, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, t. 324, Wrocław, Publishing House of Wrocław University of Economics.

Dolińska M. (2010): Innowacje w gospodarce opartej na wiedzy. Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.

Dymek Ł. (2012): Wykorzystanie foresightu regionalnego do zwiększania efektywności komunikowania się interesariuszy regionalnego transferu wiedzy. [w:] K. Malik i Ł. Dymek (red.): KNOW HOW — efektywna komunikacja w regionalnym transferze wiedzy. Diagnoza i wprowadzenie do badań, Opole, Instytut Trwałego Rozwoju.

EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu. (2010), nr KOM (2010) 2020 wersja ostateczna, Bruksela, Komisja Europejska, Komunikat Komisji.

Friedman G. (2009): Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek. M. Antosiewicz (tłum.), Warszawa, Andrzej Findeisen/AMF Plus Group.

Fukuyama F. (1997): Zaufanie. Kapitał społeczny a droga do dobrobytu. A. Śliwa i L. Śliwa (tłum.), Warszawa-Wrocław, Wydawnictwo Naukowe PWN.

Giannakouris K. (2008): Ageing Characterises the Demographic Perspectives of the European Societies. polennu.dk, Eurostat, [dostęp: 2014.06.25], [@:] http://polennu.dk/sites/default/files/Eurostat%20befolkningsprognose%202008–2060.pdf.

Heffner K. (red.) (2002): Uwarunkowania rozwoju regionalnego województwa opolskiego ze szczególnym uwzględnieniem migracji zagranicznych. Opole, Wydawnictwo Instytut Śląski.

Heffner K., Klemens B. (2008): Funkcjonowanie inicjatyw klastrowych jako czynnik rozwoju przedsiębiorczości w regionie. [w:] S. Korenik i Z. Przybyła (red.): Współczesne problemy polityki ekonomicznej, Jelenia Góra, Uniwersytet Ekonomiczny. Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki.

Heffner K., Solga B. (2013): Features of a Migration Region — an Analysis Using the Example of the Opolskie Voivodship. „Bulletin of Geography. Socio-economic Series” (20), s. 43–58. DOI: https://doi.org/10.2478/bog-2013-0010

Herm A. (2008): Recent Migration Trends: Citizens of EU-27 Member States Become Ever More Mobile while EU Remains Attractive to Non-EU Citizens. polennu.dk, Eurostat, [dostęp: 2014.06.25], [@:] http://epp.eurostat.ec.europa.eu/cache/ITY_OFFPUB/KS-SF-08–098/EN/KS-SF-08–098-EN.PDF.

Jończy R. (2005): Wpływ procesów migracyjnych ludności autochtonicznej na rynek pracy (i dysharmonię rozwoju) w województwie opolskim. Wojewódzki Urząd Pracy w Opolu, maszynopis.

Klemens B. (2013): Problematyka rozwoju obszarów wiejskich w dokumentach strategicznych w perspektywie 2020 (ze szczególnym uwzględnieniem województwa opolskiego ). [w:] K. Heffner (red.): Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójności Unii Europejskij. Stare problemy i nowe wyzwania ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego, Studia/Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, t. 154, Warszawa, KPZK PAN.

Kurczewski J. (2006): Lokalność i narodowość. Badania w małym mieście śląskim. [w:] J. Kurczewska (red.): Oblicza lokalności. Różnorodność miejsc i czasu, Warszawa, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN.

Lanzieri G. (2007): Long-Term Population Projections at Regional Level. Ageing will Affect EU Regions to Differing Degrees. polennu.dk, Eurostat, [dostęp: 2014.06.25], [@:] http://ec.europa.eu/regional_policy/archive/conferences/demographicchallenge_jan07/doc/pdf/eurostat_ltpopu_en.pdf.

Malik K. (2013): Specjalizacje inteligentne w rozwoju regionu — doświadczenia opolskiej RIS3. [w:] F. Kuźnik (red.): Badania miejskie i regionalne. Doświadczenia i perspektywy. Księga jubileuszowa dedykowana prof. Andrzejowi Klasikowi z okazji 70. urodzin, Studia/Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, t. 153, Warszawa, KPZK PAN.

Malisz B. (1966): Zarys teorii kształtowania układów osadniczych. Warszawa, Arkady.

Marek E. (2008): Praca Polaków w Niemczech. Półtora wieku emigracji zarobkowej. Studia i Monografie/Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa, IPiSS.

Martin H.-P., Schumann H. (1999): Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt. M. Zybura (tłum.), Poza Horyzont, Wrocław, Wydawnictwo Dolnośląskie.

Matusiak K.B., Guliński J. (2010): System transferu technologii i komercjalizacji wiedzy w Polsce. Siły motoryczne i bariery. Seria Innowacje, Warszawa, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.

Nowak Z.M. (red.) (2002): Wymiary globalizacji. Aspekty polityczno-kulturowe. Opole, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu.

Parysek J.J. (2006): Miasta polskie w procesie globalizacji. [w:] J. Słodczyk i E. Szafranek (red.): Kierunki przekształceń struktury gospodarczej i społeczno-demograficznej miast, Miasta w Okresie Przemian, Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Rauziński R., Grygierczyk M., Szczygielski K. (1996): Stosunki narodowościowe i demograficzne na Śląsku Opolskim 1945–1995. [w:] E. Frątczak i Z. Strzelecki (red.): Demografia i społeczeństwo Ziem Zachodnich i Północnych 1945–1995. Próba bilansu, Warszawa, Polskie Towarzystwo Demograficzne.

Rauziński R., Sołdra-Gwiżdż T., Szczygielski K. (2013): Instytucje kształcenia ustawicznego w regionie opolskim. [w:] A. Rączaszek i W. Koczur (red.): Problemy edukacji wobec rozwoju społeczno-gospodarczego, Studia Ekonomiczne/Zeszyty naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, t. 131, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Rauziński R., Szczygielski K. (2008): Prognoza pomigracyjna ludności województwa opolskiego na lata 2005–2020 (w przekroju powiatów, gmin i miejscowości ) Opole, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski.

Rauziński R., Szczygielski K. (2010): Czy kryzys demograficzno-społeczny na Śląsku Opolskim. [w:] R. Rauziński, T. Sołdra-Gwiżdż i R. Geisler (red.): Czy koniec Śląska jaki znamy? Opole, Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski; Wydawnictwo Instytut Śląski.

Rauziński R., Szczygielski K. (2011): Przesiedleńcy z dawnych kresów Rzeczypospolitej w strukturze demograficznej i społecznej Śląska Opolskiego 1945–2005. [w:] R. Rauziński i T. Sołdra-Gwiżdż (red.): Wokół ludzi i zdarzeń. Przesiedleńcy z dawnych Kresów Rzeczypospolitej w strukturze demograficznej i społecznej Śląska Opolskiego w sześćdziesięcioleciu 1945–2005, Opole, Wydawnictwo Instytut Ślaski; Państwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski.

Solga B. (2012): Badania migracji zagranicznych w układzie regionalnym (analiza na przykładzie województwa opolskiego ). [w:] P. Kaczmarczyk i M. Lesińska (red.): Krajobrazy migracyjne Polski, Warszawa, Ośrodek Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego.

Solga B. (2013): Migracje zagraniczne i ich wpływ na rozwój obszarów wiejskich. [w:] K. Heffner (red.): Rozwój obszarów wiejskich w Polsce a polityka spójności Unii Europejskij. Stare problemy i nowe wyzwania ze szczególnym uwzględnieniem woj. opolskiego, Studia/Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju PAN, t. 154, Warszawa, KPZK PAN.

Szczygielski K. (2010): Przestrzenne zróżnicowanie ludności województwa opolskiego w kontekście etnicznym jako potencjalne uwarunkowanie rozwoju regionalnego. Opole, Wydawnictwo Instytut Śląski.

Szczygielski K. (2013): Krajobraz etniczny Polski po Narodowym Spisie Powszechnym 2011. Zróżnicowanie etniczne jako potencjalny czynnik rozwoju regionalnego. „Barometr Regionalny. Analizy i Prognozy”, nr 11 (3), s. 33–45.

Szlachta J. (2011): Polska Zachodnia w kontekście Strategii Unii Europejskiej Europa 2020, V Raportu na temat spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej, Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju 2007–2015 oraz KSRR 2010–2020. Regiony, miasta, obszary wiejskie. www.umwd.dolnyslask.pl, [dostęp: 2014.06.25], [@:] http://www.umwd.dolnyslask.pl/fileadmin/user_upload/Rozwoj_regionalny/SRWD/STRATEGIE%20-%20ZESTAWIENIE/2.POLSKA/000_J.__Szlachta_-_ekspertyza_Polska_Zachodnia_w_kontekscie_-_wersja_ostateczna.pdf.

Tylżanowski R. (2013): Perspektywy rozwoju transferu technologii według strategii Europa 2020. [w:] T. Leczykiewicz (red.): Wspieranie transferu wiedzy do społeczeństwa i gospodarki. nr 51, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu.

Węgrzyn D. (2004): Stan, struktura i dynamika ludności kontynentów świata w latach 2000–2050 w świetle prognozy ONZ. t. 9, Warszawa, Komitet Nauk Demograficznych PAN, Sekcja Analiz Demograficznych.

World Population Prospects. The 2006 Revision. Highlights. (2007), New York, United Nations.

Zygmunt A., Zygmunt J. (2012): Diagnoza aktywności zawodowej ludności w przekroju powiatów województwa opolskiego. [w:] A. Zagórowska (red.): Człowiek największym dobrem miasta, regionu, kraju. Księga jubileuszowa poświęcona profesorowi Robertowi Rauzińskiemu, który przebył drogę z Wilna do Opola. Z okazji pięćdziesięciolecia pracy dla środowiska naukowego Polski i Opola, Studia i Monografie/Politechnika Opolska, t. 319, Opole, Oficyna Wydawnicza Politechniki Opolskiej.