Historia II wojny światowej w rosyjskiej polityce historycznej wobec Polski: renesans sowieckiej wykładni dziejów

Jan Szumski

doi:10.56583/frp.2692

Data publikacji : 2024-06-30

Nr 20 (2024)

Historia II wojny światowej w rosyjskiej polityce historycznej wobec Polski: renesans sowieckiej wykładni dziejów

dr hab. prof. Jan Szumski

https://orcid.org/0000-0001-6591-5795

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.2692

Abstrakt

Sowiecka wykładnia historii II wojny światowej stanowi oś syntezy, wokół której buduje się przekaz polityczny mobilizujący społeczeństwo rosyjskie, nastawiony na budowę poczucia dumy za osiągniecia Związku Sowieckiego i Rosji. Pamięć o wojnie jest w zasadzie jedynym obszarem, mającym właściwości konsolidujące i mobilizujące, w zróżnicowanym etnicznie i wyznaniowo społeczeństwie rosyjskim. Kampania dezinformacyjna prowadzona przeciwko Polsce, jako części „zbiorowego Zachodu” ma kilka celów, m.in. podważenie na arenie międzynarodowej pozycji naszego kraju, tworząc poprzez zmanipulowany przekaz negatywny wizerunek Polski jako ewentualnego sprzymierzeńca Hitlera; przypisywanie Polakom współodpowiedzialności za Holokaust; wbicie klina między Polską a krajami Europy Środkowo-Wschodniej. W kontekście walki ze „zbiorowym Zachodem” i reanimowanej matrycy „oblężonej
twierdzy” Polska stanowi realne i namacalne ucieleśnienie wroga. Jednym z kierunków w ramach kampanii historycznej dezinformacji, stało się lansowanie tezy o rzekomych polskich „roszczeniach terytorialnych” względem ziem wschodnich II RP i planach „rozbioru” Ukrainy.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Szumski, J. (2024). Historia II wojny światowej w rosyjskiej polityce historycznej wobec Polski: renesans sowieckiej wykładni dziejów. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (20), 31–46. https://doi.org/10.56583/frp.2692

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Распоряжение Министерства юстиции России от 8 апреля 2022 „Об исключении филиалов и представительств иностранных некоммерческих неправительственных организаций” https://minjust.gov.ru/ru/events/48807/

Сборник законов СССР и указов Президиума Верховного Совета СССР. 1938 г. – июль 1956 г., под ред. Ю. И Мандельштам, Москва 1956.

Федеральный закон от 01.07.2021 № 278-ФЗ „О внесении изменения в Федеральный закон „Об увековечении Победы советского народа в Великой Отечественной войне 1941 -1945 годов” http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/0001202107010008?rangeSize=1

Bayerlein B. H., “Der Verräter, Stalin, bist Du!” Vom Ende der linken Solidarität Komintern und kommunistische Parteien im Zweiten Weltkrieg 1939–1941, Berlin 2008.

Jażborowska I., Jabłokow A., Zoria J., Katyń. Zbrodnia chroniona tajemnicą państwową, tłum. M. Putrament i A. Wołodźko-Butkiewicz, Warszawa 1998.

Moskwa D., „Matka Ojczyzna wzywa!”. Wielka wojna ojczyźniana w edukacji i polityce historycznej putinowskiej Rosji, Warszawa 2020.

Niewieżyn W.A., Tajne plany Stalina: propaganda sowiecka w przededniu wojny z Trzecią Rzeszą 1939-1941, tł. Jan Jacek Bruski, Kraków 2001.

Roberts G., Stalin, the Pact with Nazi Germany and the Origins of Postwar Soviet Diplomatic Historiography, „Journal of Cold War Studies” 2002, t. 4.

Szumski J., Stalinowska wykładnia paktu Ribbentrop-Mołotow w sowieckim oficjalnym przekazie oraz rosyjskiej polityce historycznej. Echa sprzed wieków, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2020, nr 2 (36).

Szumski J., “I Have Slightly Pessimistic Picture Of Things...” Interview with Professor Jan Szumski, Senior Researcher of the Historical Research Office of the Institute of National Remembrance and Professor at the Institute of the History of Science of the Polish Academy of Sciences in Warsaw, “Institute of National Remembrance Review” 2021, nr 3.

Szumski J., “I Only Do It to Stay Alive”: Development of the Narrative of “Unification of the Western Lands of Ukraine and Belarus With the Ukrainian and Belarusian Soviet Republics” in Soviet Historical Propaganda, “AREI: Journal for Central and Eastern European History and Politics” 2023, nr 2.

Thompson E. M., Nationalist Propaganda in the Soviet Russian Press, 1939-1941, „Slavic Review” 1991, nr 50.

Wojna R., Odrodzenie Polski w 1918 r. w radzieckiej historiografii i publicystyce (do lat osiemdziesiątych), „Kwartalnik Historyczny”1988, nr 3.

История второй мировой войны 1939-1945, Т. 1. Зарождение войны. Борьба прогрессивных сил за сохранение мира, Москва 1973.

История Великой Отечественной Войны Советского Союза. 1941-1945. В 6 томах, ред. комиссия П. Н. Поспелов [и др.], Москва 1961-1965.

Великая Отечественная война Советского Союза. 1941-1945. Краткая история, ред. комис.: П. Н. Поспелов (и др.), 2-е изд., испр. и доп., Москва 1970.

Миско М.В., Октябрьская революция и восстановление независимости Польши в 1918 г., „Вопросы истории” 1957, nr 11.

Некрич А.М., 1941. 22 июня, Москва 1967.

Отрешившийся от страха: памяти А. М. Некрича. Воспоминания, статьи, документы, сост. М. С. Альперович, Я. С. Драбкин, Д. Г. Наджафов, Л. П. Петровский. Москва 1996.

Партитура Второй мировой. Кто и когда начал войну? ответственный редактор Н. А. Нарочницкая, Москва 2009.

Секреты польской политики, 1935-1945 гг.: рассекреченные документы Службы внешней разведки Российской Федерации, сост. Л. Ф. Соцков, Москва 2009.

Ambasador Rosji, Polska istnieje dzięki Armii Czerwonej https://www.rp.pl/publicystyka/art10285131-ambasador-rosji-polska-istnieje dzieki-armii-czerwonej

M. Kaczmarski, J. Rogoża, Ewolucja rosyjskiej polityki historycznej, https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2010-05-12/ewolucja-rosyjskiej-polityki-historycznej

Медведев Д., К вопросу о создании Ляхоукраины, https://t.me/medvedev_telegram/313

Путин В., 75 лет Великой Победы: общая ответственность перед историей и будущим, http://kremlin.ru/events/president/news/63527