Służba dla innych, życie dla i za Ojczyznę. Rozważania na przykładzie biografii pedagogicznej Stanisława Włada

Maria Radziszewska

doi:10.56583/frp.636

Data publikacji : 2021-12-30

Nr 15 (2021)

Służba dla innych, życie dla i za Ojczyznę. Rozważania na przykładzie biografii pedagogicznej Stanisława Włada

Maria Radziszewska

https://orcid.org/0000-0003-0572-7631

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.636

Abstrakt

Celem opracowania jest prezentacja biografii pedagogicznej Stanisława Włada (1883-1944). W jego biografii wyróżnia się dwa okresy: austriacki i polski. W okresie austriackim przechodząc przez wszystkie szczeble edukacyjne, uzyskał również stopień naukowy doktora filozofii. Rozpoczął pracę w charakterze zastępcy nauczyciela i zajmował się działalnością naukową. Angażował się w szeroką działalność na rzecz Polonii
bukowińskiej. W niepodległej Polsce aktywnie włączył się w odbudowę szkolnictwa, rozwijał działalność dydaktyczną w strukturach uniwersyteckich. Wład był wychowawcą i nauczycielem, dyrektorem gimnazjum, pracownikiem kuratorium oświaty, wykładowcą, zasłużonym działaczem społeczno-oświatowym, czynnym ochotnikiem
Powstania Warszawskiego. Jego biogram stanowi wyrazisty przykład dla poszukujących wzorów osobowych w postmodernistycznym, ale i pandemicznym świecie.

Słowa kluczowe:

pedagog, biografia pedagogiczna,, gimnazjum, uniwersytet, kuratorium oświaty

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Radziszewska, M. (2021). Służba dla innych, życie dla i za Ojczyznę. Rozważania na przykładzie biografii pedagogicznej Stanisława Włada. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (15), 179–205. https://doi.org/10.56583/frp.636

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Biedrzycki Emil, Historia Polaków na Bukowinie, Warszawa – Kraków 1973.

Bujak Jan, Polszczyzna Bukowińczyków, w: W kręgu dawnej polszczyzny, red. Maciej Mączyński, Ewa Horyń, Ewa Zmuda, Kraków 2016.

Bunge Gabriel, Acedia depresja duchowa, Tyniec 2007.

Draus Jan, Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni, Kraków 2007.

Dróżka Wanda, Wychowanie do człowieczeństwa – jako przesłanie starszego pokolenia nauczycieli – w świetle ich pamiętników 2016, „Rocznik Pedagogiczny” 2019, nr 42.

Dybiec Julian, Zagraniczne studia Polaków w latach 1795-1918 i wydawnictwo raportów o ich przebiegu, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności” 2003, nr 65.

Franz Maciej, Magowska Anita, Uniwersytet Poznański w czasie wojny, w: Maciej Franz, Tadeusz Janicki, Anita Magowska, Uniwersytet Poznański (1919-1945). Uniwersytet w czasie wojny 1939-1945, Poznań 2019.

Glinkowski Witold P., Kryzys człowieczeństwa – zagrożenie czy szansa?, „Kultura i Wartości” 2015, nr 13.

Górniewicz Józef, Teoria wychowania (Wybrane problemy), Olsztyn 1996.

Gros Frederic, Nieposłuszeństwo, Warszawa 2019.

Ignatowicz Aneta, Tajna oświata i wychowanie w okupowanej Warszawie: Warszawskie Termopile 1939-1945, Warszawa 2009.

Iwanicki Mieczysław, Oświata i szkolnictwo ukraińskie w Polsce w latach 1918-1939, Siedlce 1975.

Jaxa-Bykowski Ludwik, Zasady pedagogiki doświadczalnej ze szczególnem uwzględnieniem szkoły polskiej. Powszechne wykłady uniwersyteckie wygłoszone we Lwowie w roku 1917, Lwów--Warszawa, 1920.

Kant Immanuel, Co to jest oświecenie?, przeł. A. Landman, Warszawa 1966.

Kaźmierska Janina, Szkolnictwo warszawskie w latach 1939 – 1945, Warszawa 1980.

Kowalenko Władyslaw, Tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich Uniwersytet Poznański (1940-1945), Poznań 1961.

Krasowska Helena, Pokrzyńska Magdalena, Suchomłynow Lech A., Świadectwo zanikającego dziedzictwa. Mowa polska na Bukowinie: Rumunia – Ukraina, Warszawa 2018.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1934/35 za rektoratu prof. dr. Stanisława Rungego i otwarcie roku szkolnego 1835/36 w dniu 20 października 1935 roku, Poznań 1936.

Kronika Uniwersytetu Poznańskiego za rok szkolny 1935/36 za rektoratu prof. dr. Stanisława Rungego i otwarcie roku szkolnego 1836/37 w dniu 4 października 19356 roku, Poznań 1937.

Kurpiewska-Korbut Renata, Kryzys migracyjny i globalny system zarządzania migracją w sytuacji pandemii COVID -19, „Horyzonty Wychowania” 2021, nr 54.

Małecki Antoni, Gramatyka języka polskiego szkolna, Lwów 1882.

Możdżeń Stefan Ignacy, Reformy szkoły średniej w Galicji w latach 1884-1914, Kielce 1989.

Nowak Marian, Podmiotowość – jej znaczenie i wartość w pedagogice chrześcijańskiej, „Paedagogia Christiana” 2009, nr 2.

Nowak-Kluczyński Konrad, Od Antoniego Danysza do Ludwika Jaxa-Bykowskiego. Pedagogika na Uniwersytecie Poznańskim w latach 1919-1939, „Kronika Miasta Poznania”. Uniwersytetowi na stulecie, 2019, nr 1.

Próchnicki Franciszek, Wypisy polskie dla klasy V c. k. szkół gimnazjalnych i realnych, Lwów 1899.

Próchnicki Franciszek, Wzory poezji i prozy, Lwów 1893.

Radziszewska Maria, Bursa im. Adama Mickiewicza w Czerniowcach jako przykład instytucjonalnej formy opieki nad dziećmi i młodzieżą mniejszości polskiej w Królestwie Bukowiny, w: Pomiędzy dysonansem a konsonansem społecznym. Studia i szkice pedagogiczne, red. Józef Górniewicz, Olsztyn 2021.

Radziszewska Maria, Początki i rozwój szkolnictwa polskiego w Rumunii do 1939 roku, „Biuletyn Historii Wychowania” 2018, nr 39.

Radziszewska Maria, Z dziejów prywatnej powszechnej szkoły polskiej w Lupeni/ Şcoala Primară Particulară Polonă (1948-1929), „Kwartalnik Pedagogiczny” 2020, nr 1.

Rynio Alina, Nauczyciel jako wzór osobowy w wychowaniu moralnym, „Studia Elbląskie” 2018, nr XIX.

Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich wydany pod redakcją B. Chlebowskiego, W. Walewskiego według planu F. Sulimierskiego, T. VII, Warszawa 1888.

Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich,, zawodowych, seminariów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych, red. Zygmunt Zagórowski, Lwów – Warszawa 1924.

Stinia Maria, Podręczniki w gimnazjach galicyjskich w latach 1860-1918, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności” 2004, nr 6.

Szczechura Tomasz, Kazimierz Sylweriusz Szelągowski (1885-1976), „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1976, nr 3.

Szulakiewicz Władysława, Przedmowa O pamięci i zapominaniu w pedagogice w: Badania biograficzne w pedagogice. Studia źródłowe i bibliograficzne, red. Władysława Szulakiewicz, Toruń 2005.

Szulakiewicz Władysława, Biografistyka w polskiej historiografii edukacyjnej, w: Powiązania rodzinne wśród twórców polskiej teorii i praktyki edukacyjnej, red. Wiesław Jamrożek, Kataryna Kabacińska, Krzysztof Ratajczak, Władysława Szulakiewicz, Poznań 2007.

Szulakiewicz Władysława, O uczących i uczonych. Studia z pedeutologii historycznej, Toruń 2014.

Śliwerski Bogusław, Pedagogika ogólna Podstawowe prawidłości, Kraków 2012.

Tarnowski Stanisław, Próchnicki, Franciszek, Wypisy polskie dla klas wyższych szkół gimnazjalnych i realnych, cz. II, Lwów 1891.

Tarnowski Stanisław, Wójcik Józef, Wypisy polskie dla klas wyższych szkół gimnazjalnych i realnych, cz. I, Lwów 1890.

Ulmer Andrzej, Dzieje Politechniki Warszawskiej w zarysie, „Maszyny Elektryczne – Zeszyty Problemowe” 2016, nr 4.

Uniwersytet Poznański Skład uniwersytetu i spis wykładów na rok akademicki 1934/35, Poznań 1934.

Uniwersytet Poznański Skład uniwersytetu i spis wykładów na rok akademicki 1935/36, Poznań 1935.

Uniwersytet Poznański Skład uniwersytetu i spis wykładów na rok akademicki 1936/37, Poznań 1936.

Uniwersytet Poznański Spis wykładów i skład uniwersytetu na rok akademicki 1933/34, Poznań 1933.

Uniwersytet Poznański Spis wykładów na 1,2,3 trymestr roku akademickiego 1931/32, Poznań 1931.

Uniwersytet Poznański Spis wykładów na 1,2,3 trymestr roku akademickiego 1937/38, Poznań 1937.

Uniwersytet Poznański Spis wykładów na rok akademicki 1938/39, Poznań 1938.

Walczak Marian, Władze oświatowe w okupowanej Polsce, „Przegląd Zachodni” 1989, nr 5-6.

Wesołowska E. Anna, Wzorce osobowe w procesie kształtowania tożsamości narodowej i wartości humanistycznych, „Chowanna” 2005, nr 2.

Winczewski Damian, Reifikacja: Meandry teorii krytycznej, w: Filozoficzne rozważania o człowieku i nowoczesności, Lublin 2015.

Jahresbericht des k. k. I. Staatgymnasiums in Czernowitz. Veröffentlicht am Schlusses des Schuljahres 1902/1903 von Regierungsrat Heinrich Klauser, k. k. Gymnasialdirector, Im Selbstverlage der Lehranstalt – R. Eckhardt’sche k. k. Universitätsbuchdruckerei (J. Mucha), Czernowitz 1903. https://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/publication/2625/edition/2435/content?ref=descJahresbericht des k. k. I. Staatgymnasiums in Czernowitz. Veröffentlicht am Schlusses des Schuljahres 1900/1901 von Heinrich Klauser, k. k. Regierungsrath und Gymnasialdirector, Im Selbstverlage der Lehranstalt – R. Eckhardt’sche Universitätsbuchdruckerei, Czernowitz 1901. https://www.

pbc.rzeszow.pl/dlibra/publication/2623/edition/2432/content?ref=desc [dostęp: 02.12.2021].

Oferta wydawnicza Amazon książek autorstwa Stanisława Włada. https://www.amazon.com/s?i =stripbooks&rh=p_27%3AWlad+Stanislaus&s=relevancerank&text=Wlad+Stanislaus&ref=dp_byline_sr_book_1 [dostęp: 09.12.2021].

Olechnowicz E. , Co to jest oświecenie?, https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/edukacja/baza-wiedzy/co-to-jest-oswiecenie [dostęp: 15.12.2021].

Węgłowski Marcin, Solecka szkoła średnia (1866-2016) – rys historyczny, http://zspsolec.xaa.pl/?page_id=253 [dostęp: 14.12.2021].

Wlad Stanislaus, Der Zug Alexanders des Grossen nach dem Fűnfstromlande. (Ein Beitrag zur Geschichte seines Eroberungszuges gegen Indien), w: XV. Jahresbericht des k. k. zweiten Staatsgymnasiums in Czernowitz. Veróffentlicht am Schlusse des Schuljahres 1911/1912 von Regierungsrat Kornel Kozak, k.k. Gymnasialdirektor, Czernowitz 1912. http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/

docmetadata?id=7167&from=&dirids=1&ver_id=&lp=14&QI=94B7CCCF6FA8B56488E3A5E29EB3D27D-8 [dostęp: 02.12.2021].

Wład Alfreda, https://cmentarze.um.warszawa.pl/pomnik.aspx?pom_id=38021 [dostęp: 10.12.2021].

Wład Franciszek Seweryn, https://www.bohaterowie1939.pl/polegly,wlad,franciszek,2796.html [dostęp: 13.12.2021].

Wład Helena, https://www.1944.pl/powstancze-biogramy/helena-wlad,49205.html [dostęp: 14.12.2021].

XV. Jahresbericht des k. k. zweiten Staatsgymnasiums in Czernowitz. Veróffentlicht am Schlusse des Schuljahres 1911/1912 von Regierungsrat Kornel Kozak, k.k. Gymnasialdirektor, Czernowitz 1912. http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=7167&from=&dirids=1&ver_id=&lp=14&QI=94B7CCCF6FA8B56488E3A5E29EB3D27D-8 [dostęp: 02.12.202].

XVII. Jahresbericht des k. k. zweiten Staatsgymnasiums in Czernowitz. Veróffentlicht am Schlusse des Schuljahres 1913/1914 von Regierungsrat Kornel Kozak, k.k. Gymnasialdirektor, Czernowitz 1914. http://pbc.up.krakow.pl/dlibra/docmetadata?id=7167&from=&dirids=1&ver_id=&lp=14&QI=94B7CCCF6FA8B56488E3A5E29EB3D27D-8 [dostęp: 02.12.2021].

XVL. Jahresbericht der gr. – or. Ober-Realschule in Czernowitz. Veröffentlicht von der Direktion am Schlusses des Schuljahres 1908/1909, Verlag der gr.-or. Ober-realschule – Eckhardt’sche Univ. Buckdruckerei (J. Mucha), Czernowitz 1909. https://www.pbc.rzeszow.pl/dlibra/publication/6682/edition/6138/content?ref=desc [dostęp: 07.12.2021].