„Powrót żebraczego króla” . Józefa Piłsudskiego droga z Magdeburga  do Belwederu

Mariusz Wołos

doi:10.56583/frp.753

Data publikacji : 2020-12-30

Nr 13 (2020)

„Powrót żebraczego króla” . Józefa Piłsudskiego droga z Magdeburga do Belwederu

Mariusz Wołos

https://orcid.org/0000-0001-6943-1069

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.753

Abstrakt

The article presents a brief section of Józef Piłsudski’s biography: his life from the time he was released from prison in the Magdeburg fortress (November 8, 1918) to his move to the Belvedere Palace in Warsaw (November 29, 1918). During those three weeks, Piłsudski turned from a prisoner into the head of state that was reborn after the partitions of Poland. It was undoubtedly a breakthrough period in his life, but also a breakthrough period in the history of Poland. In November 1918, Piłsudski was the most important builder of that new state: politically, militarily, and economically. The most difficult tasks then included the formation of a central government to which various centers of power existing in Poland would be subordinated, the creation of the military foundations, and finally the taking of steps toward holding free and universal elections to the constituent assembly. All of this was happening at a time when
revolutionary slogans were reaching Polish territory from both Russia and Germany, which was dangerous for a very young and weak state such as contemporary Poland.

Słowa kluczowe:

Józef Piłsudski, 1918, odbudowa państwa polskiego w 1918 roku

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Wołos, M. (2020). „Powrót żebraczego króla” . Józefa Piłsudskiego droga z Magdeburga do Belwederu. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (13), 35–63. https://doi.org/10.56583/frp.753

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

„Dziennik Praw Państwa Polskiego” (Warszawa) 1918

Lipiński W., Powrót Józefa Piłsudskiego z Magdeburga i przewrót listopadowy w r. 1918 według relacyj Adama Koca, ks. Zdzisława Lubomirskiego i kardynała Aleksandra Kakowskiego, „Niepodległość” 1937, t. 15, s. 233–242.

Lipiński W., Uwolnienie Józefa Piłsudskiego z Magdeburga w świetle relacji rtm. Gülpena, „Niepodległość” 1936, t. 14, s. 439–447.

Lipiński W., Uwolnienie Józefa Piłsudskiego z Magdeburga według relacji hr. Harry Kesslera, „Niepodległość” 1938, t. 18, s. 462–470.

Listy Józefa Piłsudskiego, oprac. K. Świtalski, „Niepodległość” 1962, t. 7 (po wznowieniu), s. 5–126.

Piłsudski J., Pisma zbiorowe. Wydanie prac dotychczas drukiem ogłoszonych, t. 5, red. K. Świtalski, Warszawa 1937.

Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1918 listopad – grudzień, red. S. Dębski, współpr., P. Długołęcki, Warszawa 2008.

Polskie Dokumenty Dyplomatyczne 1919 styczeń – maj, red. S. Dębski, Warszawa 2016.

Sierpowski S., Źródła do historii powszechnej okresu międzywojennego, t. 1: 1917–1926, Poznań 1989.

Dąbrowska M., Dzienniki 1914–1945, t. 1, Warszawa 1998.

Dziennik Juliusza Zdanowskiego, t. 2: 15 X 1918 – 23 VI 1919, przedmowa i oprac. J. Faryś, T. Sikorski, H. Walczak i A. Wątor, Szczecin 2013.

Jędrzejewicz W., Wspomnienia, oprac. i posłowiem opatrzył J. Cisek, Wrocław–Warszawa–Kraków 1993.

Kakowski A., Z niewoli do niepodległości. Pamiętniki, oprac. T. Krawczak, R. Świętek, Kraków 2000.

Kessler H., Moja polska misja. Z dziennika 1918, wybór i oprac. K. Ruchniewicz, M. Zybura, Poznań 2018.

Koc A., Wspomnienia, oprac. J. Mierzwa, Wrocław 2005.

Łoś S., „Świat się w mych oczach dwukrotnie zawalił”. Wspomnienia dyplomaty, redakcji naukowej dokonali i wstępem opatrzyli M. Marszał i S. Wójtowicz, przedmową opatrzył M. Łoś, Kraków–Warszawa 2017.

Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej 1914–1918, do druku przygot. J. Pajewski, objaśnienia oprac. A. Kosicka-Pajewska, Poznań 2002.

Piłsudska A., Wspomnienia, Warszawa 1989.

Świrski C., Wyjaśnienia, „Zeszyty Historyczne” 1965, nr 7, s. 221–233.

Wasilewski L., Wspomnienia 1870–1904 (1914). Fragmenty dziennika 1916–1926. Diariusz podróży po kresach 1927, wstęp i oprac. J. Dufrat, P. Cichoracki, Łomianki 2014.

Wieniawa Długoszowski B., Wymarsz i inne wspomnienia, zebrał, oprac. i wstępem poprzedził R. Loth, Warszawa 1992.

Wierzyński K., Pamiętnik poety, oprac. wstępem i przypisami opatrzył P. Kądziela, Warszawa 2018.

Gaul J., Czarno-żółty miraż. Sprawa Józefa Piłsudskiego w monarchii habsburskiej 1896–1918, Warszawa 2018.

Gaul J., Polityczne aspekty uwolnienia Józefa Piłsudskiego z Magdeburga w listopadzie 1918 r., „Dzieje Najnowsze” 2006, nr 3 (38), s. 3–16.

Gołota J., Jędrzej Moraczewski. Pierwszy premier II Rzeczypospolitej, Ostrołęka 2002.

Jabłonowski M., Stawecki P., Następca Komendanta Edward Śmigły-Rydz. Materiały do biografii, Warszawa–Pułtusk 2014.

Jędrzejewicz W., Cisek J., Kalendarium życia Józefa Piłsudskiego 1867–1935, t. 2: 1916–1920, Kraków–Łomianki 2006.

Kawalec K., Roman Dmowski, Poznań 2016.

Kirszak J., Rys biograficzny, w: K. Sosnkowski, Wybór pism, wstęp J. Kirszak, K. Polechoński, wybór i oprac. J. Kirszak, Wrocław 2009, s. VII–LXXIII.

Klimecki M., Karpus Z., Walki o Lwów w listopadzie 1918 r. i wojna polsko-ukraińska. Bezpieczeństwo ludności polskiej, żydowskiej i ukraińskiej w stolicy Galicji, Toruń 2020.

Kochanowski J., Zapomniany prezydent… Życie i działalność Ignacego Boernera 1875–1933, Warszawa 1993.

Konopczyński W., Piłsudski a Polska (maszynopis w posiadaniu prof. Macieja Janowskiego).

Łossowski P., Jak Feniks z popiołów. Oswobodzenie ziem polskich spod okupacji w listopadzie 1918, Łowicz 1998.

Mirowicz R., Edward Rydz-Śmigły, Warszawa 1988.

Najdus W., Ignacy Daszyński 1866–1936, Warszawa 1988.

Nałęcz D., Nałęcz T., Józef Piłsudski – legendy i fakty, Warszawa 1987.

Nowik G., Odrodzenie Rzeczypospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego 1918–1922, cz. 1: Sprawy wewnętrzne, Warszawa [2017].

Nowik G., Odrodzenie Rzeczypospolitej w myśli politycznej Józefa Piłsudskiego 1918–1922, cz. 2: Sprawy zagraniczne, Warszawa 2020.

Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski, wyd. trzecie, t. 2: 1914–1939, Opole 1990.

Podhorodecki P., Turza A., Pierwszy projekt ustanowienia dnia 11 listopada Narodowym Świętem Niepodległości, „Przegląd Historyczno-Wojskowy” 2018, nr 1–2 (263–264), s. 391–402.

Przeniosło M., Polska Komisja Likwidacyjna 1918–1919, Kielce 2010.

Suleja W., „Mundur na nim szary…”. Rzecz o Józefie Piłsudskim (1867–1935), Warszawa 2018.

Urbanowicz A.A., Gabinet Jędrzeja Moraczewskiego 17 listopada 1918 – 16 stycznia 1919, w: Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski Odrodzonej 1918–1939, praca pod red. J. Farysia, A. Wątora i H. Walczaka, Szczecin 2011, s. 13–27.

Wielopolska M.J., Więzienne drogi Komendanta Gdańsk-Szpandawa-Wesel-Magdeburg, Kraków 1939.

Winnicki Z.J., Rada Regencyjna Królestwa Polskiego j jej organy (1917–1918), Wrocław 2017.

Wołos M., Ministrowie spraw wojskowych: Jan Wroczyński 16 I – 27 II 1919 oraz Józef Leśniewski 27 II 1919 – 9 VIII 1920, w: Ministrowie spraw wojskowych 1918–1944. Z badań nad polityką wojskową Polski, pod red. M. Jabłonowskiego, Pułtusk 2005, s. 17–32.