Wojskowa służba kobiet w Siłach Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w kontekście rozwiązań międzynarodowym oraz szkolnictwa wyższego na przykładzie Wojskowej Akademii Technicznej

Anna Pęzioł; Anna Borucka

doi:10.56583/frp.2708

##plugins.themes.libcom.datePublished## : 2024-06-30

Br. 20 (2024)

Wojskowa służba kobiet w Siłach Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w kontekście rozwiązań międzynarodowym oraz szkolnictwa wyższego na przykładzie Wojskowej Akademii Technicznej

Anna Pęzioł

https://orcid.org/0000-0002-2885-2251

Anna Borucka

https://orcid.org/0000-0002-7892-9640

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.56583/frp.2708

Sažetak

Jednym z następstw zniesienia obowiązkowej służby wojskowej i profesjonalizacji Wojska Polskiego była decyzja o możliwości kwalifikacji wojskowej kobiet. Od ponad 20 lat kobiety mają dostęp do wszystkich stanowisk w szeregach armii i okres ten pozwala na wyciągnięcie wniosków. Dlatego celem artykułu jest analiza wojskowej służby kobiet w Polsce i przedstawienie w jaki sposób ten element Sił Zbrojnych RP ewoluował w czasie oraz ocena znaczenia otwarcia wojska na służbę kobiet. Autorki odnoszą się również do doświadczeń w zakresie rozpoczęcia służby w ramach studiów wojskowych przez kobiety w Wojskowej Akademii Technicznej, która jest największą uczelnią wojskową w Polsce i pierwsza przyjęła kobiety na studia oficerskie, a odsetek kobiet studiujących w Akademii na studiach wojskowych jest najwyższy. Dodatkowo autorki przedstawiają proces otwarcia sił zbrojnych na służbę wojskową kobiet w innych państwach NATO. Artykuł stanowi próbę podsumowania procesu integracji kobiet w Siłach Zbrojnych RP, która jest ważnym elementem procesu profesjonalizacji armii.

Detalji

##submission.citations##

##plugins.themes.libcom.statistics##

##plugins.themes.libcom.about_authors##

##plugins.themes.libcom.download_files##

pdf (Język Polski)

##plugins.themes.libcom.cit_rules##

Pęzioł, A., & Borucka, A. (2024). Wojskowa służba kobiet w Siłach Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej w kontekście rozwiązań międzynarodowym oraz szkolnictwa wyższego na przykładzie Wojskowej Akademii Technicznej . Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (20), 250–266. https://doi.org/10.56583/frp.2708

##plugins.themes.libcom.altmetric##

##plugins.themes.libcom.share##

##plugins.themes.libcom.licence##

##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##

##submission.citations##

Akty Prawne

Ustawa z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych, Dz.U. 2003 nr 179 poz. 1750.

Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, Dz.U. 2022 poz. 655.

Publikacje zwarte i artykuły

Barańska A., Udział i rola kobiet w powstaniu styczniowym, „Przegląd Nauk Historycznych” 2020.

(1).

Batuman F., Bean-Mayberry B., Goldzweig C., Huang C., Miake-Lye I. M., Washington D. L., Shekelle

P. G., Health effects of military service on women veterans, Waszyngton 2011.

Breland J. Y., Donalson R., Nevedal A., Dinh J. V., Maguen S., Military experience can influence Women’s eating habits, „Appetite” 2017, 118.

Dojwa K., Kobiety w mundurze. Wybrane aspekty służby kobiet w wojsku, policji straży granicznej. Some aspects of duty women in military, police and border guards, „Polityka Społeczna” 2009, nr 1.

Drapikowska B., Zarządzanie perspektywą gender w polskiej armii, w: Edukacja w świecie VUCA. Szanse, wyzwania, zagrożenia, red. Kaźmierczak D., Ropski J., Wasiuta O. i Zakrzewski W., Kraków 2021.

Drapikowska B., Kompetencje dowódcze–własne oraz innych kobiet–w opiniach kobiet–żołnierzy,

„Obronność–Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wo- jennej” 2013, 4(8).

Fontana A., Rosenheck, R., Focus on women: Duty-related and sexual stress in the etiology of PTSD among women veterans who seek treatment, „Psychiatric Services” 1998, 49(5).

Fijałkowska S., Bieniek K., Wybrane psychologiczne aspekty funkcjonowania zawodowego kobiet w grupach dyspozycyjnych. Selected psychological aspects of the professional functioning of women, Warszawa 2018.

Greer T. W., Career development for women veterans: Facilitating successful transitions from military service to civilian employment, „Advances in Developing Human Resources” 2017, 19(1).

Greenburg J., New military femininities: Humanitarian violence and the gendered work of war among US servicewomen, Londyn 2017.

Judzińska A., O macierzyństwie kobiet pełniących zawodową służbę wojskową (na przykładzie Polskich Sił Zbrojnych), „Family Forum”2021, t. 11.

Judzińska A., Wojskowa kariera zawodowa w doświadczeniach kobiet. Studium socjopedagogiczne, Poznań 2020.

Kaliciak G., Bez taryfy ulgowej. Kobiety w wojsku, Wołowiec 2020.

Kozubel M. B., Polska wojskowa służba sanitarna i szpitale podczas walk polsko-ukraińskich o Lwów 1–22 listopada 1918 roku, Warszawa 2022.

Machtan M., Gender Identity Development of Women in the US Army, Doctoral dissertation, Walden University 2019.

McCristall P., Baggaley K., The progressions of a gendered military: A theoretical examination of gender inequality in the Canadian military, „Veteran and Family Health” 2019, 5(1).

Marcinkiewicz-Kaczmarczyk A., Pomocnicza Służba Kobiet w Polskich Siłach Zbrojnych na Zacho- dzie. Aktualny stan badań i charakterystyka archiwaliów, w: Badania historii kobiet polskich na tle porównawczym. Kierunki, problematyka, perspektywy, red. Dajnowicz M. i Miodowski A., Białystok 2021.

Molloy J. M., Pendergrass, T. L., Lee, I. E., Chervak, M. C., Hauret, K. G., Rhon, D. I. Musculo skeletal injuries, and United States Army readiness part I: overview of injuries and their strategic impact,

„Military medicine” 2020, 185(9-10).

Pacek P., Women’s military service in the polish territorial defence forces. Women in defence and security, Warszawa 2023.

Palczewska M., Drapikowska, B., Służba wojskowa kobiet wyzwaniem dla Sił Zbrojnych RP, „Obron- ność–Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Sztuki Wojennej” 2011, 3 (11).

Pawlaczyk E., Działalność kobiet w Polskiej Organizacji Wojskowej, „Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej” 2021, 2 (16).

Persson A., Sundevall F., Conscripting women: gender, soldiering, and military service in Sweden 1965–2018, „Women’s History Review” 2019, 28:7, DOI: 10.1080/09612025.2019.1596542.

Rybka Z. S., Styl zarządzania kobiet w organizacji hierarchicznej na przykładzie wojska–przegląd badań, Białystok 2023.

Reis J., Menezes, S., Gender Inequalities in the Military Service: A Systematic Literature Review,

„Sexuality & Culture” 2020, 24, https://doi.org/10.1007/s12119-019-09662-y.

Sasson-Levy O., Research on gender and the military in Israel: From a gendered organization to inequality regimes, „Israel Studies Review” 2011, 26(2).

Sharp Marilyn A., Patton, John F., Knapik, Joseph J., Hauret K. Mello R. P., Ito M., Frykman P. N.,

Comparison of the physical fitness of men and women entering the U.S. Army: 1978–1998,

„Medycyna i nauka w sporcie i ćwiczeniach” 2002, 34(2).

Vogel J. A., Friedl K. E., Army data: body composition and physical capacity, w: Body composition and physical performance: Applications for the military services, red. Marriott B. M., Grum- strup-Scott J., Waszyngton 1992.

Źródła internetowe

https://dane.gov.pl [dostęp: 10.08.2024].

https://gov.pl/web/obrona-narodowa/sluzba-wojskowa-kobiet-w-silach-zbrojnych-rp-wczoraj-i- dzis [dostęp: 05.03.2024].

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031791750/U/D20031750Lj.pdf [dostęp: 05.08.2024].

https://mon.gov.pl [dostęp: 05.03.2024].

https://nato.int/cps/en/natohq/topics_101372.htm [dostęp: 05.08.2024]. https://nato.int/nato_static_fl2014/assets/pdf/2021/9/pdf/NCGP_Full_Report_2019.pdf [dostęp:

08.2024].

https://natolibguides.info/women/reports [dostęp: 05.08.2024].

Glińska P., Wuef po nowemu, https://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/27059?t=Wuef-po-nowemu

[dostęp: 05.08.2024].

http://portal-ochrony.pl/najlepsi-z-najlepszych-prymusi-promocji-oficerskiej-2019/ [dostęp: 05.08.2024].

Matthe W., Women could get combat roles in British army by 2016, https://theguardian.com/uk- news/2014/dec/19/women-combat-roles-british-army-infantry-armoured-units [dostęp: 05.08.2024].

Morris S., Fighting for equality: the women taking on combat roles, https://theguardian.com/ uk-news/2018/oct/25/fighting-for-equality-the-women-taking-on-combat-roles [dostęp: 05.08.2024].

Harri P., Women in combat: US military officially lifts ban on female soldiers, https://theguardian. com/world/2013/jan/24/us-military-lifts-ban-women-combat [dostęp: 05.08.2024].

https://wojsko-polskie.pl/dwot/articles/aktualnosci-w/2020-03-27k-35-tys-kobiet-wsrod- terytorialsow/ [dostęp: 05.08.2024].

Jankiewicz E., Promocja na pierwszy stopień oficerski, https://wojsko-polskie.pl/wat/articles/aktual- nosci-w/promocja-na-pierwszy-stopien-oficerski-452-absolwentow-wat/ [dostęp: 05.08.2024].

Jankiewicz E., Prymusi promocji oficerskiej, https://wojsko-polskie.pl/wat/articles/aktualnosci-w/ prymusi-promocji-oficerskiej-2022/ [dostęp: 05.08.2024].