Determinanta historyczna oraz reformy doktrynalno-prawne jako przyczyny zwoływania polskich synodów diecezjalnych podczas pontyfikatu św. Jana Pawła II

Adam Jaszcz

doi:10.56583/frp.2527

Data publikacji : 2023-06-30

Nr 18 (2023)

Determinanta historyczna oraz reformy doktrynalno-prawne jako przyczyny zwoływania polskich synodów diecezjalnych podczas pontyfikatu św. Jana Pawła II

Adam Jaszcz

https://orcid.org/0000-0003-2282-1523

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.2527

Abstrakt

Zgodnie z prawem kanonicznym o zwoływaniu synodów diecezjalnych decyduje biskup, który bierze pod uwagę okoliczności i możliwości w swojej diecezji. Podejmowanie takich decyzji ma więc miejsce w konkretnym kontekście eklezjalnym i historycznym. Impuls dotykający Kościoły partykularne wychodzi często z Kościoła powszechnego, w sposób szczególny od papieża kształtującego swoim nauczaniem i decyzjami główne kierunki, którymi podążają diecezje na całym świecie. Jan Paweł II przez 27 lat pontyfikatu inspirował na różne sposoby wiele aktywności Kościoła w Polsce, także ruch synodalny. Artykuł ma na celu zbadanie, w jaki sposób determinanta historyczna, czyli wydarzenia historyczne odczytywane, interpretowane i kształtowane przez Jana Pawła II, jak i reformy doktrynalno-prawne po Soborze Watykańskim II, wpłynęły na zwoływanie polskich synodów diecezjalnych w latach 1978-2005.

Słowa kluczowe:

synod diecezjalny, Jan Paweł II, determinanta historyczna, reformy doktrynalno-prawne

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Jaszcz, A. (2023). Determinanta historyczna oraz reformy doktrynalno-prawne jako przyczyny zwoływania polskich synodów diecezjalnych podczas pontyfikatu św. Jana Pawła II. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (18), 335–353. https://doi.org/10.56583/frp.2527

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ablewicz J., List biskupa tarnowskiego zapowiadający czwarty synod diecezji tarnowskiej. Wielki Post 1982, w: „Czwarty Synod Diecezji Tarnowskiej: ad imagiem Ecclesiae universalis”, Tarnów 1990, s. 7-10.

Ablewicz J., Przemówienie na rozpoczęcie I zwyczajnej sesji plenarnej synodu diecezji tarnowskiej w bazylice katedralnej w Tarnowie (14.06.1983), w: „Czwarty Synod Diecezji Tarnowskiej: ad imagiem Ecclesiae universalis”, Tarnów 1990, s. 11-16.

Bareła S., Zapowiedź zwołania II synodu diecezji częstochowskiej, 1975, „Częstochowskie Wiadomości Diecezjalne” 3 (1976), s. 59-61.

Campanini G., Costituzione pastorale sulla Chiesa nel mondo contemporaneo «Gaudium et spes», Piemme 1986.

Cichy S., Regulamin I synodu diecezji legnickiej, w: „I Synod Diecezji Legnickiej (2007-2012)”. Przypatrzmy się powołaniu naszemu, red. B. Drożdż i in., t. II: Dokumentacja, Legnica 2012, s. 44-50.

Codex Iuris Canonici auctoritate Ioannis Pauli PP. II promulgatus (25.01.1983), AAS 75 (1983), pars II, s. 1-317; tekst polski: Kodeks Prawa Kanonicznego, przekład polski zatwierdzony przez Konferencję Episkopatu Polski, Pallottinum, Poznań 2022.

Dydycz A. P., Dekret zatwierdzający i ogłaszający uchwały synodalne (24.05.1997), w: „I Synod Diecezji Drohiczyńskiej: statuty, dokumenty wykonawcze”, red. A. Dzięga, M. Łaziuk, Drohiczyn 1997, s. 13.

Dydycz A. P., Słowo wstępne, w: „I Synod Diecezji Drohiczyńskiej: statuty, dokumenty wykonawcze”, red. A. Dzięga, M. Łaziuk, Drohiczyn 1997, s. 2–4.

Faggioli M., Il vescovo e il Concilio: modello episcopale e aggiornamento al Vaticano II, Bologna 2005.

Gałązka W., Przemówienie sekretarza generalnego podczas inauguracji II synodu sandomierskiego, w: „Aby byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej. Dokumenty i instrukcje”, Sandomierz 1999, s. 90-98.

Glemp J., Opatrzność Boża w ludzkich działaniach. Homilia podczas zamknięcie IV synodu archidiecezji warszawskiej (19.03.2003), w: „IV Synod Archidiecezji Warszawskiej”, Warszawa 2003, s. 157-160.

Glemp J., Zamknięcie czwartego synodu archidiecezji warszawskiej i ogłoszenie uchwał. Dekret (19.03.2003), w: „IV Synod Archidiecezji Warszawskiej”, Warszawa 2003, s. 155-156.

Gocłowski T., Wprowadzenie, w: „III Synod Gdański. Misja ewangelizacyjna Kościoła gdańskiego na początku nowego tysiąclecia”, t. 1, Gdańsk 2001, s. 15-16.

Góralski W., Konkordat Polski 1993, Warszawa 1998.

Górny K., List do Ojca Świętego Jana Pawła II (13.01.2001), w: „Pierwszy Synod Diecezji Rzeszowskiej 2001-2004”, Rzeszów 2004, s. 7-8.

Górny K., Pierwszy synod diecezji rzeszowskiej. Słowo biskupa rzeszowskiego, w: „Pierwszy Synod Diecezji Rzeszowskiej 2001-2004”, Rzeszów 2004, s. 24-25.

I Synod Diecezji Opolskiej, Wprowadzenie, w: „I Synod Diecezji Opolskiej (2002-2005): statuty i aneksy: parafia u progu nowego tysiąclecie”, Opole 2005., s. 11.

Jan Paweł II, List Ojca Świętego do metropolity poznańskiego (8.05.1992), w: „Poznański Synod Archidiecezjalny 1992-1993: dokumenty”, Poznań 1994, s. 37.

Jan Paweł II, Otwórzcie Chrystusowi drzwi Azji. Spotkanie z przedstawicielami Federacji Konferencji Episkopatów Azji (15.01.1995), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 16 (1995) 3, s. 29.

Jan Paweł II, Polska potrzebuje dzisiaj ludzi sumienia (22.05.1995), „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 7 (1995), s. 21-34.

Jan Paweł II, Przemówienie Ojca Świętego w Sosnowcu (14.06.1999), w: „I Synod Diecezji Sosnowieckiej: prawo partykularne Kościoła sosnowieckiego”, red. U. Paździor, W. Skoczny, Sosnowiec 2005, s. 11-16

Jan Paweł II, Telegram Ojca Świętego na inaugurację I synodu diecezjalnego (28.10.1995), w: „I Synod Diecezji Łomżyńskiej 1995-2005: prawo partykularne Kościoła Łomżyńskiego”, red. L. Brzostowski i in, Łomża 2005, s. 240-241.

Jeż I., Kazanie wygłoszone w sobotę, dnia 10 maja 1986 roku w katedrze koszalińskiej na rozpoczęcie Pierwszej Sesji Pierwszego synodu diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej, w: „I Synod Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin 1986-1990”, Koszalin 1990, s. V-VI.

Jeż I., List pasterski biskupa koszalińsko-kołobrzeskiego zapowiadający zwołanie I-go synodu diecezjalnego (6.06.1986), w: „I Synod Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin 1986-1990”, Koszalin 1990, s. III-IV.

Kamiński Z., Dekret o rozpoczęciu 42. synodu płockiego (19.02.1987), w: „Uchwały XLII Synodu Płockiego”, „Miesięcznik Pasterski Płocki” 10 (1991), s. 230.

Kisiel E., List pasterski zapowiadający zwołanie I synodu (2.02.1989), w: „I Synod Archidiecezji Białostockiej”, Białystok 2000, s. 18-22.

Kongregacja ds. Biskupów, Directorium «Ecclesiae imago» de pastorali ministerio episcoporum (22.02.1973), w: „Enchiridion Vaticanum 4. Documenti Ufficiali della Santa Sede 1971-1973”, Bologna 1978, s. 1226-1487.

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską, „Dziennik ustaw” 1998, nr 51, poz. 318.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997, „Dziennik Ustaw”, 1997, nr 78, poz. 473.

Kowalczyk J., Telegram na rozpoczęcie synodu w Łomży (28.10.1995), w: „I Synod Diecezji Łomżyńskiej 1995-2005: prawo partykularne Kościoła Łomżyńskiego”, red. L. Brzostowski i in, Łomża 2005, s. 243.

Krukowski J., Warchałowski K., Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000.

Makowski T., Wprowadzenie teologiczno-pastoralne do synodu, w: „III Powojenny Synod Archidiecezji Gnieźnieńskiej”, Gniezno 2001, s. 12-70.

Martínez E., Pismo Sekretariatu Stanu z błogosławieństwem Ojca Świętego Jana Pawła II dla I-go synodu diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (5.04.1986), w: „I Synod Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej. Koszalin 1986-1990”, Koszalin 1990, s. 211.

Misztal H., Polskie prawo wyznaniowe, Lublin 1996, s. 261-263.

Muszyński H., Słowo wprowadzające arcybiskupa gnieźnieńskiego, w: „III Powojenny Synod Archidiecezji Gnieźnieńskiej”, Gniezno 2001, s. 5-8.

Napierała S., Chrystus Prawodawca i Kościół-Jego Mistyczne Ciało. Homilia w czasie Mszy św. w katedrze na rozpoczęcie czwartej sesji plenarnej I synodu (13.12.2008), w: „Pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej (2007-2009): prawo diecezjalne Kościoła kaliskiego”, Kalisz 2009, s. 358-360.

Napierała S., Dekret biskupa kaliskiego zwołujący Pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej (25.03.2007), w: „Pierwszy Synod Diecezji Kaliskiej (2007-2009): prawo diecezjalne Kościoła kaliskiego”, Kalisz 2009, s. 328-329.

Nowak S., Słowo wprowadzające biskupa częstochowskiego, w: „II Synod Diecezji Częstochowskiej”, red. Z. Wajzner i in., Częstochowa 1986, s. I-IV.

Nowak S., Wielkopostny list pasterski biskupa częstochowskiego na rok 1976, w: „II Synod Diecezji Częstochowskiej”, red. Z. Wajzner i in., Częstochowa 1986, s. IX-XIII.

Orszulik A., Droga do pełnej normalizacji stosunków między państwem i Kościołem oraz między PRL a Stolicą Apostolską, „Studia Lovicensia” 10 (2008), s. 253-266.

Orszulik A., Słowo wprowadzające, „Wiadomości Diecezji Łowickiej” 3 (1999), s. 5-8.

Paetz J., List pasterski biskupa łomżyńskiego o zwołaniu synodu diecezjalnego (20.03.1995), w: „I Synod Diecezji Łomżyńskiej 1995-2005: prawo partykularne Kościoła Łomżyńskiego”, red. L. Brzostowski i in, Łomża 2005, 233-236.

Philips G., La Chiesa e il suo mistero nel Concilio Vaticano II, Milano 1975.

Pietrusiński D., Uroczyste otwarcie prac komisji synodalnych. Sprawozdanie, „Wiadomości Diecezji Lubelskiej” 4-6 (1977), s. 86-88.

Pylak B., List do Prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego z dnia 17. stycznia 1977 roku, „Wiadomości Diecezji Lubelskiej” 4-6 (1977), s. 81-82.

Ratzinger J., L’ecclesiologia della costituzione «Lumen Gentium», w: „Il Concilio Vaticano II. Recezione e attualità alla luce del Giubileo”, red. R. Fisichella, Milano 2000, s. 66-81.

Stroba J., List arcybiskupa poznańskiego do Ojca Świętego przed uroczystym rozpoczęciem synodu (21.04.1992), w: „Poznański Synod Archidiecezjalny 1992-1993: dokumenty”, Poznań 1994, s. 35-36.

Stroba J., Słowo arcybiskupa metropolity wygłoszone na pierwszej sesji synodu, w: „Poznański Synod Archidiecezjalny 1992-1993: dokumenty”, Poznań 1994, s. 39-40.

Suski A., List pasterski w sprawie pierwszego synodu diecezji toruńskiej, 1995, w: „Uchwały Pierwszego Synodu Diecezji Toruńskiej: prawo Partykularne Kościoła Toruńskiego”, Toruń 2011, s. 495-498.

Szymecki S., List pasterski biskupa kieleckiego zamykający rok jubileuszowy i zapowiadający trzeci synod diecezji kieleckiej (15.12.1983), w: „III Synod Diecezji Kieleckiej 1984-1991”, Kielce 1992, s. 20.

Szymecki S., Słowo pasterza Kościoła kieleckiego, 1992, w: „III Synod Diecezji Kieleckiej 1984-1991”, Kielce 1992, s. 3-4.

Szymecki S., Słowo wstępne, w: „I Synod Archidiecezji Białostockiej”, Białystok 2000, s. 1-3.

Śmigielski A., Słowo biskupa sosnowieckiego do statutów I synodu diecezji sosnowieckiej, w: „I Synod Diecezji Sosnowieckiej: prawo partykularne Kościoła sosnowieckiego”, red. U. Paździor, W. Skoczny, Sosnowiec 2005, s. 17-19.

Śrutwa J., Dekret w sprawie zwołania I synodu diecezji zamojsko-lubaczowskiej (7.01.1996), „Zamojski Informator Diecezjalny” 1 (1996), s. 33-34.

Śrutwa J., Wprowadzenie do uchwał synodalnych, w: „I Synod Diecezji Zamojsko-Lubaczowskiej: 1996-2001”, Zamość 2001, s. 5-8.

Świerzawski W., Dedykacja w egzemplarzu przekazanym Ojcu Świętemu Janowi Pawłowi II podczas Mszy św. pontyfikalnej w Sandomierzu, w: „Aby byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej. Dokumenty i instrukcje”, Sandomierz 1999, s. 6-7.

Świerzawski W., Dekret biskupa sandomierskiego zwołujący drugi synod diecezji sandomierskiej (9.10.1996), w: „Aby byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej. Dokumenty i instrukcje”, Sandomierz 1999, s. 39-40.

Świerzawski W., Drugi synod diecezji sandomierskiej - zamysł, dokonania, perspektywy. Słowo wprowadzające biskupa sandomierskiego, w: „Aby byli jedno. Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej. Dokumenty i instrukcje”, Sandomierz 1999, s. 13-25.

Ustawa Synodalna Diecezji Radomskiej, Radom 1999.

Wyszyński S., List do biskupa lubelskiego B. Pylaka z dnia 25 marca 1977 roku, „Wiadomości Diecezji Lubelskiej” 4-6 (1977), s. 82-83.

Ziółek W., Słowo wprowadzające arcybiskupa łódzkiego, w: „III Synod Archidiecezji Łódzkiej. Statuty i aneksy”, Łódź 1999, s. 5-12.

Adam Jaszcz

wydawnictwo@aksim.edu.pl
https://orcid.org/0000-0003-2282-1523

Afiliacja:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Polska

Biogram

Adam Jaszcz – doktor prawa kanonicznego, pracownik Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL JP II, kanclerz Kurii Metropolitalnej w Lublinie, rzecznik prasowy Archidiecezji Lubelskiej, sekretarz III Synodu Archidiecezji Lubelskiej. Autor monografii Synody diecezjalne w Kościele łacińskim oraz artykułów naukowych z dziedziny prawa synodalnego oraz kanonicznego prawa karnego.