Etyka polityczna we wspólnocie chrześcijańskiej: od nauczania Jezusa do wyzwań współczesności

Krzysztof Bieliński

doi:10.56583/frp.2963

##plugins.themes.libcom.datePublished## : 2024-12-31

Číslo 21 (2024)

Etyka polityczna we wspólnocie chrześcijańskiej: od nauczania Jezusa do wyzwań współczesności

Krzysztof Bieliński

##semicolon## https://doi.org/10.56583/frp.2963

Abstrakt

W artykule przedstawiono nowotestamentalne fundamenty chrześcijańskiej etyki politycznej oraz jej znaczenie dla współczesnego chrześcijańskiego etosu politycznego. Pierwsza część analizy dedykowana została tzw. „pozycji politycznej Jezusa” w kontekście historyczno-społecznym I wieku, z uwzględnieniem trzech typów władzy oraz nauczania Chrystusa na temat relacji między władzą boską a polityczną. Następnie skupiono się na etosie politycznym pierwszych wspólnot chrześcijańskich, przyjmując Ewangelię Łukasza jako kluczowe źródło informacji na ten temat. Pismo to ukazuje Jezusa jako agenta zmiany społecznej, który troszczy się o osoby marginalizowane i krytykuje niesprawiedliwości władzy w kontekście rzymskiej opresji. Ewangelista Łukasz opisuje, jak młody Kościółkształtował alternatywne relacje do władzy politycznej, odrzucając dominujący system patronatu, w którym elity chroniły słabszych w zamian za lojalność i wsparcie. Taki układ prowadził do nierówności społecznych i uzależnienia, co Kościół starał się zmienić, promując równość i sprawiedliwość. Etos tych wspólnot opierał się na przyjmowaniu wykluczonych, negowaniu prestiżu społecznego i krytyce struktur władzy naruszających godność osoby. Trzeci punkt artykułu koncentruje się na wspólnym dobru jako etycznym fundamencie i celu władzy politycznej. Podkreśla znaczenie tego celu w kształtowaniu polityki oraz w działaniach państwa, wskazując, że władza powinna dążyć do zapewnienia warunków sprzyjających integralnemu rozwojowi jednostek i wspólnot. W zróżnicowanym i zsekularyzowanym społeczeństwie zasady doktryny społecznej Kościoła mogą inspirować działania polityków, aby skutecznie odpowiadać na potrzeby współczesnych obywateli. Podkreślają one godność osoby jako fundament porządku politycznego, rolę społeczeństwa w integralnym rozwoju jednostki oraz dobro wspólne jako cel władzy. Akcentują także autonomię Kościoła oraz znaczenie etyki władzy, obejmując odpowiedzialność i aktywne uczestnictwo obywateli.

Detaily

##submission.citations##

##plugins.themes.libcom.statistics##

##plugins.themes.libcom.about_authors##

##plugins.themes.libcom.download_files##

PDF (Italiano)

##plugins.themes.libcom.cit_rules##

Bieliński , K. (2024). Etyka polityczna we wspólnocie chrześcijańskiej: od nauczania Jezusa do wyzwań współczesności. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (21), 9–36. https://doi.org/10.56583/frp.2963

##plugins.themes.libcom.altmetric##

##plugins.themes.libcom.share##

##plugins.themes.libcom.licence##

##submission.license.cc.by-nc-sa4.footer##

##submission.citations##

Concilio Ecumenico Vaticano II, Gaudium et spes [= GS], Costituzione pastorale sulla Chiesa nel mondo contemporaneo (07.12.1965), “AAS 58” 1966, 1025-1115.

Giovanni Paolo II, Veritatis splendor, Lettera enciclica (06.08.1993), “AAS 85” 1994, 1179-1182.

Giovanni Paolo II, “Cristo è la più grande ‘risorsa’ dell’uomo”, Discorso ai partecipanti al terzo “Meeting per l’amicizia tra i popoli”, Rimini, 29 agosto 1982, in: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, III, 1982 (luglio-dicembre), Città del Vaticano 1982, 330-336.

Bertram G., euergeteo, in: GLNT, III, 882-886.

Bovon F., Lukas in neuer Sicht. Gesammelte Aufsätze (Biblisch Theologische Studien 8), Neukirchen-Vluyn 1985, 89.

Bovon F., Vangelo di Luca, I, Introduzione. Commento a 1,1-9,50, Brescia 2005.

Bovon F., Vangelo di Luca, III, Commento a 19,28-24,53, Brescia 2013.

Brugues P. J., Introduzione, in: Dizionario di morale cattolica, Studio Domenicano, Bologna 1994, 7-34.

Cramer M., „Lasst die Kinder zu mir kommen!” (Mk 10,14). Kinder und Nachfolge Jesu in den synoptischen Evangelien, „Berliner Theologische Zeitschrift“ 2023, 40, pp. 37-57. DOI: https://doi.org/10.1515/bthz-2023-0004

Concetti G., Chiesa e politica. Raccolta dei documenti pontifici, pronunciamenti delle Conferenze Episcopali, interventi dei partiti politici, proposta d’analisi, Casale Monferrato 1989, 235.

Covolo E. Dal, Sì, ma… Gesù, cristianesimo primitivo e istituzioni politiche, “La Rivista del clero italiano”1993, 7-8, 535-543.

Dalla Torre G., Dio e Cesare paradigmi cristiani nella modernità, Roma 2008.

Deberge P., Inchiesta sul potere. Approccio biblico e teologico, Milano 2000.

Eltrop B., Kinder im Neuen Testament: eine sozialgeschichtliche Nachfrage, „Jahrbuch für biblische Theologie“ 2002, 17, pp. 83-96.

Focant C., Zeloti, in: Dizionario Enciclopedico della Bibbia, edd. P. M. Bogaert, M. Delcor, Roma 1995, 1376-1377.

Foerster W., ἐξουσιά, in: GLNT, III, 630-665.

Giuda, in: Dizionario Biblico storico, critico, edd. L. Monloubou, F.M. Du Butt, Roma 1987, 468.

Grant R.M., Cristianesimo primitivo e società (Biblioteca di storia e storiografia dei tempi biblici 5), Brescia 1987.

Green J.B., La teologia del Vangelo di Luca, Brescia 2001.

Guzzetti G.B., Chiesa e politica. Disegno storico, Milano 1975.

Haudebert P., Giuda, in: Dizionario Enciclopedico della Bibbia, edd. P. M. Bogaert, M. Delcor, E. Jacob, Roma 1995, 649-651.

Hays C.M., Luke’s Weltth Ethics. A Study in Their Coherence and Characte, (WUNT 2. Reihe 275), Tübingen 2010.

Horn F. W., Glaube und Handeln in der Theologie des Lukas, Göttingen 1983.

Jossa G., Regno di Dio e impero di Cesare nella predicazione di Gesù, “Rivista biblica” 2022, 1-2, pp. 43-61.

Marshall J., Jesus, Patrons, and Benefactors. Roman Palestine and the Gospel of Luke, Tübingen 2009. DOI: https://doi.org/10.1628/978-3-16-151602-3

Nelsen P. K., The unitary character of Luke 22.24-30, “New Testament Studies” 1994, 40, pp. 609-619. DOI: https://doi.org/10.1017/S0028688500024036

Oporto S.G., Approcci contestuali al Vangelo di Luca, in: L’opera lucana: Vangelo di Luca e Atti degli Apostoli, Seminario per studiosi di S. Scrittura [21-25 gennaio 2019], Roma 2019, 31-47.

Ormas M., Umanesimo cristiano e modernità. Introduzione alle Encicliche sociali. Dalla Rerum novarum alla Caritas in veritate, Città del Vaticano 2014.

Petraglio R., Obiezione di coscienza. Il Nuovo Testamento provoca i cristiani, Bologna 1984.

Piana G., Stato, in: Lexicon. Dizionario teologico enciclopedico, edd.. L.Pacomio, V. Mancuso, Casale Monferrato 1993, 1007-1008.

Potterie I. De La, La passione di Gesù secondo il Vangelo di Giovanni, Cinisello Balsamo 1991.

Rahner H., Chiesa e struttura politica nel cristianesimo primitivo. Documenti della chiesa dei primi otto secoli con introduzione e commento, Milano 1970.

Rosse G., Il Vangelo di Luca commento esegetico e teologico, Roma 1992.

Vidal M., Manuale di etica teologica, t. III, Morale sociale, Assisi 1997.

Vidal M., L’etica cristiana, Roma 1992.

Wolter M., Das Lukasevangelium, Tübingen 2008.