Cnoty społeczne w administracji publicznej a etos urzędnika

Paweł Skrzydlewski

doi:10.56583/fs.1717

Data publikacji : 2022-06-30

Tom 15 Nr 1 (2022)

Cnoty społeczne w administracji publicznej a etos urzędnika

dr hab. prof. Paweł Skrzydlewski

https://orcid.org/0000-0003-2647-5939

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.1717

Abstrakt

Autor artykułu podejmuje się omówienia roli cnót społecznych w kształtowaniu administracji publicznej, dowodząc, że są one podstawowym elementem etosu urzędnika administracji. Swoje rozważania opiera na klasycznej etyce cnót (Arystoteles, św. Tomasz z Akwinu). W swojej pracy przedstawia tezę, iż etos urzędników administracji publicznej musi koniecznie opierać się na cnotach, czyli trwałych skłonnościach do czynienia dobra. Zdaniem autora nowoczesne państwo nie może funkcjonować bez urzędników i ich etosu, kształtowanego przez cnoty. Państwo jest wspólnotą cnotliwych obywateli, którzy w swoich działaniach stosują zasady moralne i podlegają ocenie moralnej. Autor opisuje i wyjaśnia główne elementy kultury organizacyjnej, wynikające z etosu urzędnika administracji publicznej. Jego zdaniem etos ten odgrywa zasadniczą rolę w państwie, w którym dba się o dobro wspólne.

According to the author, a modern state cannot function without officials and their ethos shaped by virtues. The state is a community of virtuous citizens who use moral principles in their activities and are subject to moral evaluation. The author describes and explains the main elements of the organizational culture resulting from the ethics of officials based on ethos. According to the author, the ethos of a public administration official enables the existence of a good state in which the common good is realized.

Słowa kluczowe:

cnoty społeczne, etos, administracja publiczna, etyka zawodowa, kodeks etyczny

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Skrzydlewski, P. (2022). Cnoty społeczne w administracji publicznej a etos urzędnika. Facta Simonidis, 15(1), 153–177. https://doi.org/10.56583/fs.1717

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Barankiewicz T., W poszukiwaniu modelu standardów etycznych administracji publicznej w Polsce, Lublin 2013.

Bauman Z., Etyka ponowoczesna, tłum. J. Bauman, J. Tokarska-Bakir, Warszawa 1996.

Bogucka I., Pietrzykowski T., Etyka w administracji publicznej, Warszawa 2008.

Centralne Biuro Antykorupcyjne, Wskazówki antykorupcyjne dla urzędników, Warszawa 2015.

Etos urzędnika, red. D. Bąk, Warszawa 2007.

Etyczne aspekty działalności samorządu terytorialnego. Poradnik dla samorządowców, red. J. Filek, Kraków 2004.

Etyka urzędnicza i etyka służby publicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2016.

Etyka w służbie publicznej, red. J. Czatutowicz, Warszawa 2012.

Europejski kodeks dobrej administracji, przyjęty przez Parlament Europejski w dniu 6 września 2001 r.

Jaki etos w administracji – służba publiczna, menedżerski profesjonalizm czy przestrzeganie procedur?, red. S. Mazur, Gdańsk 2012.

Juros H., Krukowski J., Epikeia, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk, t. 3, Lublin 2002, s. 184-185.

Kiereś H., Trzy socjalizmy. Tradycja łacińska wobec modernizmu i postmodernizmu, Lublin 2000.

Koneczny F., Dzieje administracji w Polsce, Wilno 1924.

Koneczny F., Elephantiasis prawodawcza, „Człowiek w Kulturze”, 11 (1998), s. 273-281.

Koneczny F., Państwo i prawo w cywilizacji łacińskiej, Komorów 1997.

Koneczny F., Państwo i prawo w życiu publicznym, Kraków 1997.

Koneczny F., Rozwój moralności, Lublin 1938.

Koneczny F., Święci w dziejach narodu polskiego, Miejsce Piastowe 1937.

Konflikt interesów w polskiej administracji rządowej – prawo, praktyka, postawy urzędników i propozycje rozwiązań, Warszawa 2016.

Kosewski M., Kiedy urzędnicy naruszają wartości moralne i jak można to ograniczyć?, „Służba Cywilna”, 2000/2001, nr 1, s. 9-22.

Krąpiec M.A., Akt ludzki, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 1, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2000, s. 133‑145.

Krąpiec M.A., Decyzja, w: Powszechna encyklopedia filozofii, red. A. Maryniarczyk, t. 2, Lublin 2001, s. 442-444.

Krąpiec M.A., Metafizyczne poznanie, w: Powszechna encyklopedia filozofii, t. 7, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2006, s. 90-101.

Krąpiec M.A., O ludzką politykę!, Katowice 1993.

Krąpiec M.A., Suwerenność – czyja?, Lublin 1996.

Kudrycka B., Dylematy urzędników administracji publicznej. Zagadnienia administracyjno-prawne, Białystok 1995.

Majka J., Filozofia społeczna, Warszawa 1982.

Majka J., Katolicka nauka społeczna, Warszawa 1988.

Makowski G. i in., Konflikt interesów w polskiej administracji rządowej – prawo, praktyka, postawy urzędników i propozycje rozwiązań, Warszawa 2014.

Maryniarczyk A., W poszukiwaniu integralnego obrazu człowieka. Dwie wielkie syntezy wiedzy o człowieku, w: Renesansowy ideał chrześcijanina. Źródła jedności narodów Europy, red. W. Sajdek, Lublin 2006, s. 13-56.

Obiektywna podstawa prawa. Wybór pism Czesława Martyniaka, Antoniego Szymańskiego i Ignacego Czumy, wybór, wstęp, przypisy B. Szachta, Kraków 2001.

Pańpuch Z., W poszukiwaniu szczęścia. Śladami aretologii Platona i Arystotelesa, Lublin 2015.

Patologie w administracji publicznej, red. P.J. Suwaj, D.K. Kijowski, Warszawa 2009.

Profesjonalizm w administracji publicznej, red. A. Dębicka, M. Dmochowski, B. Kudrycka, Białystok 2004.

Przybysz P., Nadużycie prawa w prawie administracyjnym, w: H. Izdebski, A. Stępkowski, Nadużycie prawa, Warszawa 2003, s. 187-206.

Quiz – Urzędnicze dylematy. 10 pytań o to, jak radzić sobie z konfliktem interesów?, Warszawa 2016.

Skrzydlewski P., Antropologiczne i społeczne determinanty prawa. Studium z filozofii prawa, Lublin 2013.

Skrzydlewski P., Ontyczne i społeczne podstawy pedagogii rodzinnej. Studium z filozofii wychowania i edukacji, Gdańsk 2018.

Skrzydlewski P., Osoba w przestrzeni publicznej. Wybrane zagadnienia z filozofii człowieka i polityki, Kraków 2016.

Stefaniak Ł., Utopizm. Źródła myślowe i konsekwencje cywilizacyjne, Lublin 2011.

Strzeszewski C., Praca ludzka. Zagadnienia społeczno-moralne, Lublin 1978.

Szlachta B., Wokół katolickiej myśli politycznej, Kraków 2007.

Szonert Z., Administracja jej etyka i pragmatyka służbowa, Toruń 2017.

Szonert Z., Etyka i pragmatyka służbowa w administracji, Toruń 2011.

Świadomi nadużyć finansowych i korupcji. Podręcznik dla urzędników zajmujących się zamówieniami publicznymi = Fraud and Corruption Awareness Handbook. A Handbook for Civil Servants Involved in Public Procurement, Washington-Warszawa 2015.

Świątkiewicz J., Europejski kodeks dobrej administracji. Tekst i komentarz o zastosowaniu kodeksu w warunkach polskich procedur administracyjnych, Warszawa 2005.

The Common Assessment Framework (CAF). Improving Public Organisations through Self-Assessment. CAF 2013 = Doskonalenie organizacji publicznych poprzez samoocenę, tłum. K. Dudzik, M. Kuzawińska, I. Najda-Jędrzejewska, Warszawa 2015.

Usowicz A., Układ cnót i wad w związku z życiem uczuciowo-popędowym u Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, Kraków 1939.

Weber M., Etyka gospodarcza religii światowych, t. 1-3, tłum. T. Zatorski, G. Sowiński, D. Motak, Kraków 2000.

Wnuk M., Sawicki A., Konflikt interesów w zamówieniach publicznych – praktyczny poradnik, Warszawa 2017.

Woroniecki J., Katolicka etyka wychowawcza, t. 1-2 (t. 2, cz. 1-2), Lublin 1999.

Woroniecki J., Umiejętność rządzenia i rozkazywania, Poznań-Warszawa-Lublin 1947.

Zagadnienie etyki zawodowej, red. A. Andrzejuk, Warszawa 1998.

Zwoliński A., Etyka urzędnika, Kraków 2012.