Bezpieczeństwo energetyczne jako kategoria badawcza studiów bezpieczeństwa

Justyna Misiągiewicz

doi:10.56583/fs.2092

Data publikacji : 2023-06-30

Tom 16 Nr 1 (2023)

Bezpieczeństwo energetyczne jako kategoria badawcza studiów bezpieczeństwa

dr hab. Justyna Misiągiewicz

https://orcid.org/0000-0003-0224-2735

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2092

Abstrakt

Bezpieczeństwo energetyczne jest zjawiskiem dynamicznym. Jego rozumienie jest zależne od specyfiki podmiotów polityki bezpieczeństwa oraz od relacji na międzynarodowym rynku energetycznym. Dostęp do surowców energetycznych stanowi egzystencjalną potrzebę zarówno każdego państwa, jak i podmiotów niesuwerennych. Bezpieczeństwo energetyczne wynika nie tylko z obiektywnych przesłanek ekonomicznych, związanych z zasadami wolnego rynku, lecz także jest warunkowane kwestiami politycznymi i geostrategicznymi. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się na ujęciu epistemologicznym oraz uwzględniono problematykę bezpieczeństwa energetycznego jako obszaru badań bezpieczeństwa międzynarodowego. Przedmiotem badań jest tym samym istota i specyfika bezpieczeństwa energetycznego oraz jego uwarunkowania. Prezentowane ujęcie problemu badawczego pokazuje następującą ewolucję pojmowania bezpieczeństwa zarówno w wymiarze podmiotowym, jak i przedmiotowym. Znaczenie pojęcia bezpieczeństwa nie wiąże się już tylko z działalnością państw w dziedzinie militarnej. Połączenie bezpieczeństwa i energii tworzy nową jakość dla studiów bezpieczeństwa.

Słowa kluczowe:

studia bezpieczeństwa, bezpieczeństwo energetyczne, sekurytyzacja, niemilitarny wymiar bezpieczeństwa, międzynarodowy rynek energetyczny

Inne teksty tego samego autora

Justyna Misiągiewicz , Kwestia kurdyjska na Bliskim Wschodzie , Facta Simonidis: Tom 6 Nr 1 (2013)
Justyna Misiągiewicz, Turcja i Stany Zjednoczone: rywalizacja i strategiczne partnerstwo , Facta Simonidis: Tom 2 Nr 1 (2009)
Justyna Misiągiewicz, Gazociag Nord Stream 2 – wyzwaniem dla bezpieczeństwa energetycznego Unii Europejskiej , Facta Simonidis: Tom 12 Nr 1 (2019)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Misiągiewicz, J. (2023). Bezpieczeństwo energetyczne jako kategoria badawcza studiów bezpieczeństwa. Facta Simonidis, 16(1), 321–339. https://doi.org/10.56583/fs.2092

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bielecki J., Energy Security. Is the Wolf at the Door?, „The Quarterly Review of Economic and Finance”, 42 (2002), no. 2, s. 235-250. DOI: https://doi.org/10.1016/S1062-9769(02)00137-0

Błoński M., Bezpieczeństwo energetyczne jako element systemu bezpieczeństwa zbiorowego Unii Europejskiej, w: Bezpieczeństwo energetyczne wyzwaniem XXI wieku, red. Z. Lach, Warszawa 2013.

Brown L.R., Redefining National Security, Washington 1977.

Buzan B., Rethinking Security after the Cold War, „Cooperation and Conflict”, 32 (1997), no. 1, s. 5-28. DOI: https://doi.org/10.1177/0010836797032001001

Buzan B., Wæver O., de Wilde J., Security. A New Framework for Analysis, Boulder 1998. DOI: https://doi.org/10.1515/9781685853808

Cherp A., Jewell J., Measuring Energy Security. From Universal Indicators to Contextualized Frameworks, in: The Routledge Handbook of Energy Security, ed. B. Sovacool, New York 2011, s. 330-355.

Cherp A., Jewell J., The Three Perspectives on Energy Security. Intellectual History, Disciplinary Roots and the Potential for Integration, „Current Option in Environmental Sustainbility”, 3 (2011), no. 4, s. 202-212. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cosust.2011.07.001

Ciuta F., Conceptual Notes on Energy Security. Total or Banal Security?, „Security Dialogue”, 41 (2010), no. 2, s. 123-144. DOI: https://doi.org/10.1177/0967010610361596

Correlje A., van der Linde C., Energy Supply Security and Geopolitics. A European Perspective, „Energy Policy”, 34 (2006), no. 5, s. 532-543. DOI: https://doi.org/10.1016/j.enpol.2005.11.008

Czaputowicz J., Bezpieczeństwo w teoriach stosunków międzynarodowych, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe. Teoria i praktyka, red. K. Żukrowska, M. Grącik, Warszawa 2006, s. 53-69.

Demirbas A., Energy Issues and Energy Priorities, „Energy Sources”, Part B, 3 (2008), no. 1, s. 41-49. DOI: https://doi.org/10.1080/15567240701548757

Energy and Security. Toward a New Foreign Policy Strategy, eds. J.H. Kalicki, D.L. Goldwyn, Washington 2005.

Flaherty C., Filho W., Energy Security as a Subset of National Security, in: Global Energy Policy and Security, eds. W. Filho, V. Voudouris, London 2013, s. 11-25. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4471-5286-6_2

Gradziuk A. i in., Co to jest bezpieczeństwo energetyczne państwa?, w: Kryteria bezpieczeństwa międzynarodowego państwa, red. S. Dębski, B. Górka-Winter, Warszawa 2003, s. 71-80.

Hoffmann T., Magierek D., Polityka energetyczna Unii Europejskiej w wybranych teoriach badawczych, w: Między ewolucją a rewolucją – w poszukiwaniu strategii energetycznej, red. J. Maj, P. Kwiatkiewicz, R. Szczerbowski, Poznań 2015, s. 181-226.

Jewell J., The IEA Model of Short-term Energy Security (MOSES). Primary Energy Sources and Secondary Fuels OECD/IEA, „Working Paper”, Paris 2011.

Kissinger H., Years of Upheaval, Boston 1982.

Klare M.T., Energy Security, in: Security Studies. An Introduction, ed. P.D. Williams, London–New York 2008, s. 483-496.

Kyzym M., Rudyka V., Analysis of the Theoretical and Methodological Support of the Study of Energy Security of the Country, „Technology Audit and Production Reserves”, 4 (2018), no. 5 (42), s. 18-23. DOI: https://doi.org/10.15587/2312-8372.2018.141148

LaCasse C., Plourde A., On the Renewal of Concern for the Security of Oil Supply, „The Energy Journal”, 16 (1995), no. 2, s. 1-23. DOI: https://doi.org/10.5547/ISSN0195-6574-EJ-Vol16-No2-1

Misiągiewicz J., Bezpieczeństwo energetyczne we współczesnych stosunkach międzynarodowych, w: W kręgu nauki o państwie, prawie i polityce. Księga dedykowana profesorowi Markowi Żmigrodzkiemu, red. B. Dziemnidok-Olszewska, W. Sokół, T. Bichta, Lublin 2012, s. 719-745.

Misiągiewicz J., Polityki bezpieczeństwa energetycznego w regionie kaspijskim, Lublin 2021. DOI: https://doi.org/10.35757/SM.2021.74.4.14

Misiągiewicz J., Teoria sekurytyzacji w analizie energetycznego wymiaru bezpieczeństwa międzynarodowego, w: Normy, wartości i instytucje we współczesnych stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2015, s. 393-411.

Młynarski T., Bezpieczeństwo energetyczne w pierwszej dekadzie XXI wieku. Mozaika interesów i geostrategii, Kraków 2011.

Neag M.M., Halmaghi E.E., Cucuiet P., Contributions on the Determination of the Relationship Among Globalization, Sustainable Development and Energy Security, „Scientific Bulletin”, 22 (2017), no. 1 (43), s. 24-30. DOI: https://doi.org/10.1515/bsaft-2017-0004

Pietraś M., Autonomiczność bezpieczeństwa energetycznego w stosunkach międzynarodowych, w: Bezpieczeństwo energetyczne we współczesnych stosunkach międzynarodowych. Wyzwania, zagrożenia, perspektywy = Energy Security in the Contemporary International Relations. Challenges, Threats, Perspectives, red. M. Pietraś, J. Misiągiewicz, Lublin 2017, s. 23-40.

Pietraś M., Bezpieczeństwo międzynarodowe, w: Międzynarodowe stosunki polityczne, red. M. Pietraś, Lublin 2007, s. 323-349.

Pronińska K., Bezpieczeństwo energetyczne w stosunkach międzynarodowych – aspekty strategiczne, w: Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, red. E. Haliżak i in., Warszawa 2006, s. 395-418.

Pronińska K., Nowe problemy bezpieczeństwa międzynarodowego. Bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne, w: Bezpieczeństwo międzynarodowe, red. R. Kuźniar, A. Bieńczyk-Missala, R. Balcerowicz, Warszawa 2012, s. 303-327.

Riedel R., Bezpieczeństwo energetyczne we współczesnej securitologii, w: Bezpieczeństwo energetyczne Europy Środkowej, red. P. Mickiewicz, P. Sokołowska, Toruń 2010, s. 19-29.

Stachowiak Z., Ekonomiczny wymiar bezpieczeństwa narodowego, w: Bezpieczeństwo narodowe Polski w XXI wieku, red. R. Jakubczak, J. Flis, Warszawa 2006.

Yergin D., Energy Security and Markets, in: Energy and Security. Toward a New Foreign Policy Strategy, eds. D. Goldwyn, J. Kalicki, Washington 2005, s. 51-64.

Yergin D., Ensuring Energy Security, „Foreign Affairs”, 85 (2006), no. 2, s. 69-82. DOI: https://doi.org/10.2307/20031912

Zięba R., Teoria ogólna bezpieczeństwa państwa w stosunkach międzynarodowych, w: Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, red. E. Haliżak i in., Warszawa 2006, s. 985-1004.