Sekularyzacja – wpływ na wychowanie

Jerzy Król

doi:10.56583/fs.2238

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 16 Nr 2 (2023)

Sekularyzacja – wpływ na wychowanie

ks. dr Jerzy Król

https://orcid.org/0009-0005-9942-0455

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2238

Abstrakt

W opracowaniu scharakteryzowano zagadnienie sekularyzacji, kładąc nacisk na aspekty, które mają wagę w odniesieniu do wychowania. Przedstawiono niektóre wektory rozumienia tego problemu, biorąc pod uwagę historię kształtowania się zarówno znaczeń semantycznych słowa sekularyzacja, jak i tych, których waga wynika z przyjęcia pewnych stanowisk ideowych: filozoficznych, religijnych i światopoglądowych. W tym aspekcie poczyniono też pewne odniesienia historyczne. Perspektywę zasadniczą opracowania stanowi próba ujęcia zagadnienia sekularyzacji zgodnie z jego naturą jako zjawiska socjologicznego i jako procesu kulturowego, które mają konsekwencje w wychowaniu i edukacji. Zaznaczono także niektóre niebezpieczeństwa związane z sekularyzacją dla człowieka, społeczności świeckiej i kościelnej, a nawet dla religii i państwa.

Słowa kluczowe:

sekularyzacja, wychowanie, sacrum, profanum, religia, laicyzacja

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Król, J. (2023). Sekularyzacja – wpływ na wychowanie. Facta Simonidis, 16(2), 277–299. https://doi.org/10.56583/fs.2238

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Berlingó S., Dialogo interculturale e minoranze religiose in Europa al tempo del Covid-19. L’apporto degli ecclesiasticisti, „Stato, Chiese e Pluralismo Confessionale”, 2021, https://doi.org/10.13130/1971-8543/15434.

Brezinka W., Wychowanie i pedagogika. W dobie przemian kulturowych, tłum. J. Kochanowicz, Kraków 2008.

Bronk A., Podstawy nauk o religii, Lublin 2003.

Cambi F., Fine della secolarizzazione?, „Studi sulla Formazione”, 21 (2019), nr 2, s. 345-347.

Casanova J., Public Religions in the Modern World, Chicago 1994. DOI: https://doi.org/10.7208/chicago/9780226190204.001.0001

Chłodna-Błach I., Od paidei do kultury wysokiej. Filozoficzno-antropologiczne podstawy sporu o kulturę, Lublin 2016.

Dobbelaere K., Sekularyzacja. Trzy poziomy, tłum. R. Babińska, Kraków 2008.

Duquoc Ch., Niejasności teologii sekularyzacji, tłum. W. Krzyżaniak, Warszawa 1975.

Ferrari A., L’ospitalità del diritto o dell’impervio cammino della dignità umana, „Stato, Chiese e Pluralismo Confessionale”, 2020, https://doi.org/10.13130/1971-8543/14698.

Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, Watykan 2013.

Franciszek, Encyklika Lumen fidei, Watykan 2013.

Gallagher M.P., Fede e cultura. Un rapporto cruciale e conflittuale, Milano 1999.

Gołubców P., Żyć tak, jak gdyby Bóg nie istniał, Rzym 2013.

Halldén G., Föräldrars tankar om barn. Uppfostringsideologi som kultur, Helsingborg 1992.

Hułas M., Źródła sekularności. Analiza wybranych aspektów, „Studia Nauk Teologicznych PAN”, 2014, nr 9, s. 37-53. DOI: https://doi.org/10.24425/snt.2014.112772

Irek W., Oświecenie poprawione. Przezwyciężenie „błędu antropologicznego” (CA 17). Droga rekonstrukcji społecznej, Wrocław 2003.

Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae, Watykan 1995.

Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Watykan 1998.

Jan Paweł II, Le nuove sfide della dottrina sociale della Chiesa dopo i grandi cambiamenti nel Nord e nel Sud del mondo, Udienza: ai partecipanti alla Plenaria del Pontificio Consiglio «Iustitia et Pax», 12.11.1992, in: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, vol. 15, part 1, a cura di G. Grieco, Città del Vaticano 1992, s. 545.

Jan Paweł II, List do Kardynała Sekretarza Stanu, Powołanie do życia Papieskiej Rady do spraw kultury, 20.05.1982, w: Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, t. 5, cz. 1: 1982 (styczeń-maj), przygot. do dr. E. Weron, A. Jaroch, Poznań 1993, s. 766.

Jan Paweł II, Nel segno del Vaticano II un insolito pellegrinaggio tra coloro che cercano le vie verso l’unità, Udienza generale, 14.06.1989, in: Insegnamenti di Giovanni Paolo II, a cura di G. Grieco, vol. 12, part 1, Città del Vaticano 1989, s. 1653.

Jan Paweł II, Spotkanie z uczniami szkół katolickich w instytucie Miguel Angel w Meksyku, 30.01.1979, w: Wychowanie w nauczaniu Jana Pawła II (1978-1990), wstęp M. Piwko, wprow. S. Urbański, Warszawa 2000, s. 83-84.

Korc C., Wprowadzenie, w: Nadzieje i zagrożenia sekularyzacji, red. C. Korc, R. Misiak, Szczecin 2010 (Studia i Rozprawy – Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 26), s. 7-12.

Kostkiewicz J., Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918-1939, Kraków 2013.

Król J., Pedagogika nawrócenia i wychowania w nauczaniu Jana Pawła II, Sandomierz 2007.

Król J., Wyznaczniki wychowania i edukacji w Szwecji, Lublin 2014.

Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2004.

Lefebvre S., Sécularité et sécularisation, Montreal 1992.

Libiszowska-Żółtowska M., Przedmowa, w: J. Mariański, Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie, Lublin 2006, s. 5-10.

Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Kraków 2008.

Machinek M., Wprowadzenie, „Studia Nauk Teologicznych PAN”, 2014, nr 9, s. 7-9.

Mazanka P., Refleksje o filozoficznych źródłach sekularyzacji i sekularyzmu, „Studia Nauk Teologicznych PAN”, 2014, nr 9, s. 55-83. DOI: https://doi.org/10.24425/snt.2014.112773

Mazanka P., Źródła sekularyzacji i sekularyzmu w kulturze europejskiej, Warszawa 2003.

Napiórkowski A., Współczesny sekularyzm a teologia sekularyzacji, „Studia Nauk Teologicznych PAN”, 2014, nr 9, s. 11-36. DOI: https://doi.org/10.24425/snt.2014.112771

O’Donovan O., The Desire of the Nations. Rediscovering the Roots of Political Theology, Cambridge 1996.

Paweł VI, Adhortacja apostolska Evangelii nuntiandi, Watykan 1975.

Pilarz K., Sekularyzacja sacrum i jej konsekwencje pastoralno-wychowawcze, „Teologia i Człowiek”, 28 (2014), nr 4, s. 11-25. DOI: https://doi.org/10.12775/TiCz.2014.055

Radwan M., Problem sekularyzacji, „Ateneum Kapłańskie”, 64 (1972), t. 78, z. 1, s. 50-75.

Radwan M., Rodowód sekularyzacji, „Chrześcijanin w Świecie”, 8 (1976), nr 48, s. 13-25.

Rousseau J.J., Umowa społeczna, tłum. A. Peretiatkowicz, Łódź 1948.

Skrzydlewski P., Cnoty społeczne w administracji publicznej a etos urzędnika, „Facta Simonidis”, 15 (2022), nr 1, s. 153-177. DOI: https://doi.org/10.56583/fs.1717

Skrzydlewski P., Człowiek – wiara – rodzina, Gdańsk 2022.

Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 2001.

Śliwerski B., Współczesny spór o istotę i zakres wychowania personalistycznego w Polsce, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, 14 (2011), nr 2, s. 11-25. DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.14.2.01

Sobór Watykański II, Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim „Gravissimum educationis”, Watykan 1965.

Sobór Watykański II, Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes, Watykan 1965.

Szahaj A., Wielość, względność, obojętność? O sekularyzacji i roli religii w debacie publicznej, w: Nadzieje i zagrożenia sekularyzacji, red. C. Korc, R. Misiak, Szczecin 2010 (Studia i Rozprawy – Wydział Teologiczny Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 26), s. 15-28.

Zielińska K., Spory wokół teorii sekularyzacji, Kraków 2009.