Sztuka i polityka: awangarda w porewolucyjnej Rosji

Magdalena Cześniak-Zielińska

doi:10.56583/fs.229

Data publikacji : 2013-12-31

Tom 6 Nr 1 (2013)

Sztuka i polityka: awangarda w porewolucyjnej Rosji

Magdalena Cześniak-Zielińska

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.229

Abstrakt

Artykuł dotyczy awangardy rosyjskiej, której początków należy szukać w pierwszych latach XX wieku. Założenia artystyczne awangardy ewoluowały pod wpływem wydarzeń z lat 1914 – 1918, zwłaszcza rewolucji rosyjskich, wojny domowej i wojny z Polską. W latach rewolucji i w trakcie wojny domowej wielu lewicowych artystów włączyło się w zarządzanie instytucjami artystycznymi w bolszewickiej Rosji. Zarazem ich twórczość coraz częściej stawała się narzędziem komunistycznej propagandy. Kres awangardzie w sensie artystycznym przyniosło zadekretowanie realizmu socjalistycznego w sztuce, literaturze i filmie.

Słowa kluczowe:

sztuka, awangarda, Rosja, komunizm, propaganda

Inne teksty tego samego autora

Magdalena Cześniak-Zielińska , Artyści żydowscy w Krakowie 1873-1939 (Katalog wystawy), opr. Natasza Styrna, Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, Kraków 2008, ss. 248 , Facta Simonidis: Tom 3 Nr 1 (2010)
Magdalena Cześniak-Zielińska , Piotr Piotrowski, Awangarda w cieniu Jałty. Sztuka w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1945-1989, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2005, s. 502 , Facta Simonidis: Tom 2 Nr 1 (2009)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Cześniak-Zielińska , M. (2013). Sztuka i polityka: awangarda w porewolucyjnej Rosji . Facta Simonidis, 6(1), 53–71. https://doi.org/10.56583/fs.229

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamska M.A., Polak J., Tom kultury. Lata pięćdziesiąte Przewodnik po wydarzeniach kulturalnych w Polsce i na świecie, Poznań 2008.

Baraniewski W., Nowa sztuka dla nowego człowieka, w: Sztuka świata, t. 9, Warszawa 1996.

Baraniewski W., Realizm socjalistyczny, w: Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, M. Bielska-Łach, A. Manteuffel-Szarota, Warszawa 2007.

Bowlt J., The failed utopia: Russian art. 1917-1932, „Art in America”, 59 (1971).

Brik O.M., W poriadkie dnia, w: Iskusstwo w proizwodstwie, Moskwa 1921.

Brubaker R., Nacjonalizm inaczej. Struktura narodowa i kwestie narodowe w Nowej Europie, tłum. J. Łuczyński, Warszawa-Kraków 1998.

de Lazari A., Czy Moskwa będzie Trzecim Rzymem? Studia o nacjonalizmie rosyjskim, Katowice 1995.

Gray C., The Russian experiment in art 1863-1922, New York 2007.

Heller M., Niekricz A., Utopia u władzy. Historia Związku Sowieckiego, tłum. A. Mietkowski, Warszawa 1986.

Komunisty-futuristy, „Isskustwo Kommuny”, 1919, nr 8.

Leinwand A., Bolszewicki plakat propagandowy w okresie wojny polsko-sowieckiej 1920 roku, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, 27 (1992).

Leinwand A., Polski plakat propagandowy w okresie wojny polsko-sowieckiej (1919-1920), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej”, 28 (1993).

Leinwand A., Sztuka w służbie utopii. O funkcjach politycznych i propagandowych sztuk plastycznych w Rosji Radzieckiej lat 1917-1922, Warszawa 1998.

Lodder Ch., Russian constructivism, New Haven, 1983, w: P. Piotrowski, Artysta między rewolucją i reakcją. Studium z zakresu etycznej awangardy rosyjskiej, Poznań 1993

Łapszin W.P., Chudożestwiennaja żizn’ Moskwy i Pietrograda w 1917 godu, Moskwa 1983.

Łarionow M., Promienizm, w: A. Turowski, Między sztuką a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910-1932, Kraków 1998.

Łunaczarski A., Państwo radzieckie i sztuka, w: Pisma wybrane, t. 1, Warszawa 1964.

Malewicz K., Od kubizmu i futuryzmu do suprematyzmu. Nowy realizm w malarstwie, w: A. Turowski, Między sztuką a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910-1932, Kraków 1998.

Malia M., Sowiecka tragedia. Historia komunistycznego imperium rosyjskiego 1917-1991, tłum. M. Hułas, E. Wyzner, Warszawa 1998.

Małkowa O.P., Tworczestwo chudoznikow „Bubnowo Waleta” wtoroj połowiny 1910-1950-ch gg. Socjokulturyje i plasticzeskije aspekty, dysertacja kandydacka napisana pod kierunkiem prof. W. A. Leniaszyna, Sankt-Peterburg 2006

Margolin V., The struggle for utopia: Rodchenko, Lissitzky, Moholy-Nagy 1917-1946, Chicago-London 1997.

Słodkowski P., Aleksander Rodczenko. Kalendarium, „Arteon. Magazyn o Sztuce”, 2012, nr 6 (146).

Szczepański J., Społeczeństwo Polski w walce z najazdem bolszewickim 1920 roku, Warszawa-Pułtusk 2000. DOI: https://doi.org/10.1353/imp.2000.0053

Piątkowski L., Blaski i cienie Dumy Państwowej, w: Z dziejów pewnego eksperymentu. Parlamentaryzm rosyjski na progu XX stulecia w kontekście kształtowania się świadomości politycznej narodów imperialnej Rosji, red. A. Duszyk, K. Latawiec, M. Mądzik, Radom 2008.

Rodczenko A., Przestroga, „Nowyj Lef”, 1928, nr 11.

Stephan H., LEF and the Left Front of Art, München 1981. DOI: https://doi.org/10.3726/b12462

Turowski A., Między sztuką a komuną. Teksty awangardy rosyjskiej 1910-1932, Kraków 1998. Turowski A., Wielka utopia awangardy. Artystyczne i społeczne utopie w sztuce rosyjskiej 1910-1930, Warszawa 1990.

Zielińska K., Miasto-komuna, czyli radziecka utopia urbanistyczna międzywojnia, „Artifex”, 2009, nr 1.

Zieliński K., O Polską Republikę Rad. Działalność polskich komunistów w Rosji Radzieckiej 1918-1922, Lublin 2013.