Tam i z powrotem – podróż ku sacrum. Mityczny bohater i wieczny wędrowiec – początki kreowania narracji mitologicznej na przykładzie dziejów Bilba Bagginsa

Joanna Nakonieczna

doi:10.56583/fs.2296

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 16 Nr 2 (2023)

Tam i z powrotem – podróż ku sacrum. Mityczny bohater i wieczny wędrowiec – początki kreowania narracji mitologicznej na przykładzie dziejów Bilba Bagginsa

Joanna Nakonieczna

https://orcid.org/0000-0002-8694-0719

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2296

Abstrakt

Artykuł stanowi analizę dziejów Bilba Bagginsa, bohatera powieści Hobbit J.R.R. Tolkiena, za pośrednictwem koncepcji monomitu Josepha Campbella. Kluczową rolę pełnią tu mity bohaterskie, które oscylując wokół dziejów herosa zmagającego się z przeciwnościami losu, ukazują doświadczanie przez niego pomocy nadprzyrodzonych sił i magicznej ucieczki, zdobycie umiejętności umożliwiających wejście w posiadanie magicznego oraz uzdrawiającego artefaktu lub wiedzy, której wykorzystanie przywraca znanemu bohaterowi światu życie oraz siłę. Ukazano obecność toposu homo viator w przygodach hobbita i scharakteryzowano komponenty nasycenia dziejów Bilba treściami symbolicznymi. W konkluzji wskazano na fakt niemal całkowitej zgodności przygód hobbita z wyprawą herosa i umiejscawiono tę powieść w początkach kreowania narracji mitologicznej.

Słowa kluczowe:

Hobbit, J.R.R. Tolkien, monomit, Joseph Campbell, bohater, homo viator, Bilbo Baggins, mitologia

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Nakonieczna, J. (2023). Tam i z powrotem – podróż ku sacrum. Mityczny bohater i wieczny wędrowiec – początki kreowania narracji mitologicznej na przykładzie dziejów Bilba Bagginsa. Facta Simonidis, 16(2), 71–86. https://doi.org/10.56583/fs.2296

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Campbell J., Bohater o tysiącu twarzy, tłum. A. Jankowski, Poznań 1997.

Carpenter H., J.R.R. Tolkien – wizjoner i marzyciel, tłum. A. Sylwanowicz, Kraków 2010.

Carter L., Tolkien. Świat „Władcy Pierścieni”, tłum. A. Sylwanowicz, Warszawa 2003.

Ciesielski R.T., Metamorfozy maski. Koncepcja Josepha Campbella, Poznań 2006.

Cura N., Bilbo’s Hero’s Journey Through the Scope of Campbell’s Monomyth, „RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi”, 2019, no. 17, s. 639-650. DOI: https://doi.org/10.29000/rumelide.659362

Curtius E.R., Literatura europejska i łacińskie średniowiecze, tłum. i oprac. A. Borowski, Kraków 2005.

Edda poetycka, tłum. i oprac. A. Załuska-Strömberg, Wrocław 1985.

Eliade M., Inicjacja, obrzędy, stowarzyszenia tajemne. Narodziny mistyczne, tłum. K. Kocjan, Kraków 1997.

Frazer J.G., Złota gałąź. Studia z magii i religii, tłum. H. Krzeczkowski, Kraków 2012.

Green W.H., Bilbo’s Adventures in Wilderland, in: J.R.R. Tolkien. New Edition, oprac. H. Bloom, New York 2008, s. 27-42.

Jung C.G., Archetypy i symbole. Pisma wybrane, wybór, wstęp i tłum. J. Prokopiuk, Warszawa 1976.

Kalevala, przekł. poetycki J. Ozga-Michalski, tłum. K. Laszecki, posł. J. Bańczerowski, M. Bańczerowska, Warszawa 1974.

Kopaliński W., Słownik symboli, Warszawa 2015.

Murdock M., Podróż bohaterki. Kobieca droga do pełni, red. M. Kalinowska, tłum. E. Tołkaczew, Czeladź 2020.

Norman D., The Hero. Myth, Image, Symbol, New York 1990.

Parandowski J., Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Kraków 1992.

Potęga mitu. Rozmowy Billa Moyersa z Josephem Campbellem, tłum. I. Kania, oprac. B.S. Flowers, wyd. 2, Kraków 2007.

Schwartz S., The Idea of the Hero, „The English Journal”, 58 (1969), no. 1, s. 82-86. DOI: https://doi.org/10.58680/ej196920652

Tolkien J.R.R., Bractwo pierścienia, tłum. J. Łoziński, Poznań 1996.

Tolkien J.R.R., Dwie wieże, tłum. J. Łoziński, Poznań 1997.

Tolkien J.R.R., Dzieci Húrina, red. Ch. Tolkien, tłum. A. Sylwanowicz, Warszawa 2007.

Tolkien J.R.R., Hobbit, tłum. P. Braiter, wyd. 21, Warszawa 2013.

Tolkien J.R.R, Listy, tłum. A. Sylwanowicz, wybór i oprac. H. Carpenter, współpr. Ch. Tolkien, Poznań 2020.

Tolkien J.R.R., Niedokończone opowieści Śródziemia i Númenoru, tłum. A. Sylwanowicz, P. Braiter, Warszawa 1994.

Tolkien J.R.R., Powrót króla, tłum. J. Łoziński, Poznań 1997.

Tolkien J.R.R., Silmarillion, tłum. M. Skibniewska, wyd. 2, Warszawa 1990.

Turner V., Od rytuału do teatru. Powaga zabawy, tłum. J. Dziekan, M. Dziekan, Warszawa 2005.

Urbański J., Portret hobbita z czasów młodości – dojrzewanie jednostki, dojrzewanie Opowieści, „Aiglos”, 2008, nr 10, s. 5-17.

Van Gennep A., Obrzędy przejścia. Systematyczne studium ceremonii, tłum. B. Biały, wstęp J. Tokarska-Bakir, Warszawa 2006.

Vogler Ch., Podróż autora. Struktury mityczne dla scenarzystów i pisarzy, tłum. K. Kosińska, Warszawa 2010.