Archiwum w Domu Generalnym Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa w Rzymie

Artur Hamryszczak

doi:10.56583/fs.2398

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 16 Nr 3 (2023)

Archiwum w Domu Generalnym Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa w Rzymie

dr Artur Hamryszczak

https://orcid.org/0000-0002-2578-9971

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2398

Abstrakt

Archiwum w Domu Generalnym Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa w Rzymie jest centralnym archiwum historycznym zgromadzenia. Za jego twórcę należy uznać Bogdana Jańskiego, który w 1840 roku polecił zgromadzić w Rzymie całą swoją spuściznę. Od 1886 roku dokumentacja mieści się w domu generalnym zmartwychwstańców przy via San Sebastanello 11. Pierwsze prace porządkujące archiwalia podjął ks. Paweł Smolikowski, na przełomie XIX i XX wieku. Na aktualny stan archiwum największy wpływ miał ks. John Iwicki, który zinwentaryzował prawie 70 000 jednostek aktowych, dzieląc zasób na 11 kategorii. W latach 2017-2023 ks. Paweł Szymanowski, archiwista zgromadzenia, doprowadził do podpisania z Naczelną Dyrekcją Archiwów Państwowych umowy, na mocy której zdigitalizowano i poddano konserwacji listy Adama Mickiewicza i Cypriana Kamila Norwida. Dodatkowo został wdrożony w archiwum Zintegrowany System Informacji Archiwalnej (ZoSIA), dzięki czemu sukcesywnie są umieszczane opisy inwentarzowe archiwaliów i ich skany. Archiwum rzymskie zmartwychwstańców nie ma statutu, jednak od 30 października 1996 roku działa na podstawie regulaminu zatwierdzonego przez o. Sutherlanda MacDonalda CR, generała zgromadzenia. Archiwum posiada zasób liczący ponad 80 000 jednostek. Gromadzi spuściznę dokumentacyjną wytworzoną przez centralne instytucje zgromadzenia, domy zmartwychwstańców oraz spuścizny duchownych. Archiwum zmartwychwstańców zawiera bardzo cenny zasób dokumentacyjny, który poprzez swoją wielkość i wartość informacyjną powoduje, że należy instytucję tę uznać za jedną z najważniejszych poza granicami Polski. Jego znaczenie nie ogranicza się tylko do poznania dziejów polskiego Kościoła na emigracji w XIX i XX wieku, ale również życia wychodźców polskich. Szczególnie cenne są materiały dotyczące działalności Wielkiej Emigracji, życia kulturalnego i politycznego Polaków na emigracji w dobie niewoli narodowej.

Słowa kluczowe:

archiwum kościelne, archiwum rzymskie, zmartwychwstańcy, rękopisy, Wielka Emigracja, Bogdan Jański, Adam Mickiewicz, Cyprian Kamil Norwid, San Sebastianello

Inne teksty tego samego autora

dr Artur Hamryszczak, Muzeum Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Prudniku-Lesie. Historia i teraźniejszość , Facta Simonidis: Tom 15 Nr 2 (2022)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF
PDF (English)

Zasady cytowania

Hamryszczak, A. (2023). Archiwum w Domu Generalnym Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa w Rzymie. Facta Simonidis, 16(3), 23–39. https://doi.org/10.56583/fs.2398

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamczyk J., Archiwa kościelne w aspekcie kanonicznym, „Roczniki Nauk Prawnych”, 22 (2012), nr 3, s. 165-189.

Bender A., Polskie ślady w Sanktuarium Matki Bożej Łaskawej na Mentorelli, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 119 (2022), s. 29-49.

Brzozecki S., Niepokalanki, w: Encyklopedia katolicka, t. 13, red. E. Gigilewicz, Lublin 2009, kol. 1185-1186.

Chotyńska M., Bogdan Jański i jego współcześni, „Perspektywy Kultury”, 29 (2020), nr 2, s. 25-41.

Dębowska M., Informator o archiwach zakonnych w Polsce, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 69 (1998), s. 15-99.

Gręźlikowski J., Archiwa kościelne w świetle obowiązujących norm kanonicznych, „Studia Włocławskie”, 24 (2022), s. 499-521.

Hamryszczak A., Fotografie w Archiwum Diecezji Łuckiej, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 117 (2021), s. 87-108.

Hamryszczak A., Tworzenie archiwów kościelnych po odzyskaniu przez Polskę niepodległości oraz gromadzenie przez nie zasobu, w: Archiwa kościelne w niepodległej Polsce, red. A. Laszuk, Warszawa 2020, s. 43-59.

Iwicki J., Zmartwychwstańcy za oceanem, w: Zmartwychwstańcy w dziejach Kościoła i narodu, red. Z. Zieliński, Katowice 1990, s. 109-120.

Kapuściński J., Dokumentacja fotograficzna w zasobie Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej im. Ks. Walentego Patykiewicza w Częstochowie (aktualny stan badań i perspektywy), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 117 (2021), s. 169-185.

Karpiński W., Król M., Sylwetki polityczne XIX wieku, Kraków 1974.

Klechta J., Powstaniec, tułacz, kapłan. Ks. Aleksander Jełowicki (1804-1877) pierwszy rektor Polskiej Misji Katolickiej we Francji, Paryż 2004.

Kuzicki J., Współpracownicy Bogdana Jańskiego w życiu kulturalnym Wielkiej Emigracji we Francji, w: Między irredentą a kolaboracją. Postawy społeczeństwa polskiego wobec zaborcy. W kręgu nauki sztuki, red. N. Kasparek, A. Szmyt, Olsztyn 2009, s. 57-71.

Librowski S., Archiwa kościelne, w: Encyklopedia katolicka, t. 1, red. F. Gryglewicz, Lublin 1985, kol. 877-885.

Micewski B., Bogdan Jański i geneza Zmartwychwstańców, w: Zmartwychwstańcy w dziejach Kościoła i narodu, red. Z. Zieliński, Katowice 1990, s. 9-27.

Micewski B., Bogdan Jański założyciel zmartwychwstańców 1807-1840, Warszawa 1983.

Micewski B., Zmartwychwstanki, w: Encyklopedia katolicka, t. 20, red. E. Gigilewicz, Lublin 2014, kol. 1457-1458.

Mleczko W., Kapłani dla Polski zmartwychwstałej – idee i działalność Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie, „Polska Myśl Pedagogiczna”, 1 (2015), nr 1, s. 111-123.

Mleczko W., Zasób archiwum księży zmartwychwstańców w Rzymie, w: Archiwa kościelne w niepodległej Polsce, red. A. Laszuk, Warszawa 2020, s. 207-218.

Perzyński M., Zmartwychwstańcy w Polsce, w: Zmartwychwstańcy w dziejach Kościoła i narodu, red. Z. Zieliński, Katowice 1990, s. 92-108.

Popek K., Misja polskich zmartwychwstańców w Adrianopolu. Wybrane problemy, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne”, 2018, nr 23 (4), s. 129-144.

Prejs R., Archiwum kościelne. Rola i znaczenie jako miejsca przechowywania dokumentów przeszłości, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 97 (2012), s. 209-216.

Prejs R., Organizacja i funkcjonowanie archiwów w domach zakonnych, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 75 (2001), s. 139-151.

Różański M., Status dyrektora historycznego archiwum diecezjalnego, „Studia Prawnoustrojowe”, 2008, nr 42, s. 137-147.

Seweryn A., Fotografia w archiwum. Identyfikacja-zabezpieczanie-konserwacja, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 117 (2021), s. 269-292.

Smolikowski P., Historya Zgromadzenia Zmartwychwstania Pańskiego, t. 1, Kraków 1892.

Stępień M., Erygowanie i początki funkcjonowania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie w XIX wieku, „Prawo Kanoniczne”, 53 (2010), nr 3-4, s. 245-259.

Szablewski M., Zmartwychwstańcy. W 150 rocznicę zgromadzenia 1836-1986, tłum. J. Widlarz, Poznań-Adelaide 1988.

Szier B., Franciszkanki bł. Kingi, w: Encyklopedia katolicka, t. 5, red. L. Bieńkowski, Lublin 1989, kol. 546.

Traczyński M., Zmartwychwstańcy w służbie Stolicy Apostolskiej, w: Zmartwychwstańcy w dziejach Kościoła i narodu, red. Z. Zieliński, Katowice 1990, s. 121-148.

Zakrzewski P., Utwór i nośnik utworu fotograficznego w działalności muzeów i archiwów kościelnych, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 117 (2021), s. 343-355.