„Gdyby podczas takiej kłótni wtrącił się pisarz galery [...], pielgrzymi rozerwaliby go na strzępy” (Feliks Fabri). Zagrożenia związane z transportem pielgrzymów do Ziemi Świętej w późnym średniowieczu

Wojciech Mruk

doi:10.56583/fs.2493

Data publikacji : 2024-06-30

Tom 17 Nr 1 (2024)

„Gdyby podczas takiej kłótni wtrącił się pisarz galery [...], pielgrzymi rozerwaliby go na strzępy” (Feliks Fabri). Zagrożenia związane z transportem pielgrzymów do Ziemi Świętej w późnym średniowieczu

dr hab. prof. Wojciech Mruk

https://orcid.org/0000-0002-5560-1001

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2493

Abstrakt

Podróże morskie, długie i krótkie, zawsze były niebezpieczne. W wiekach średnich szlaki żeglugowe przez Morze Śródziemne nie należały do bezpiecznych. Sztormy, przeciwne wiatry, piraci, niestabilna sytuacja polityczna – wszystko to powodowało, że każdy rejs mógł zakończyć się tragicznie. Niedokładne mapy i niedoskonałe techniki nawigacji sprawiały, że nawet żeglowanie po znanych wodach Morza Śródziemnego nie było łatwe. Pielgrzymów udających się do Ziemi Świętej możemy uznać za szczególnie niebezpiecznych pasażerów żeglujących na statkach. Niedoświadczeni, niezdyscyplinowani i zachowujący się irracjonalnie pątnicy często sprowadzali poważne zagrożenie na okręt i jego załogę. W relacjach z podróży skreślonych przez samych pielgrzymów można znaleźć opisy wielu niebezpiecznych sytuacji spowodowanych zachowaniem pątników. Teksty spisane przez pielgrzymów, którzy zapewne nie chcieli przedstawiać samych siebie jako ludzi niebezpiecznych i nieodpowiedzialnych, zdają się być w tej materii szczególnie wiarygodne.

Słowa kluczowe:

wieki średnie, podróże morskie, niebezpieczeństwa, transport pielgrzymów, Ziemia Święta

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Mruk, W. (2024). „Gdyby podczas takiej kłótni wtrącił się pisarz galery [.], pielgrzymi rozerwaliby go na strzępy” (Feliks Fabri). Zagrożenia związane z transportem pielgrzymów do Ziemi Świętej w późnym średniowieczu. Facta Simonidis, 17(1), 11–25. https://doi.org/10.56583/fs.2493

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Ashtor E., Levant Trade in the Later Middle Ages, Princeton 1983. DOI: https://doi.org/10.1515/9781400853168

Bagatti B., Preface, in: Fra Francesco Suriano. Treatise on the Holy Land, transl. T. Bellorini, E. Hoade, ed. B. Bagatti, Jerusalem 1949 (Publications of the Studium Biblicum Franciscanum 8), s. 1-17.

Byrne E.H., Genoese Shipping in the Twelfth and Thirteenth Centuries, Cambridge Mass. 1930.

Chareyron N., Pilgrims to Jerusalem in the Middle Ages, transl. D. Wilson, New York 2005.

Dansette B., Les pelerinages occidentaux en Terre Sainte. Une pratique de la „Devotion Moderne” a la fin du moyen age? Relation inedite d’un pelerinage effecute en 1486, „Archivum Franciscanum Historicum”, 72 (1979), no. 1-2, s. 106-133.

Golubovich G., Prefazione, in: Il Trattato di Terra Santa e dell’oriente di Frate Francesco Suriano, Missionario e Viaggiatore del Secolo XV (Siria, Palestina, Arabia, Egitto, Abissinia etc.). Edito per la prima volta nelle sua integrita su due Codici della Comunale di Perugia e sul testo Bindoni, Milano 1900, s. I-LXII.

Grabois A., Le pelerin occidental et Terre sainte au moyen age, Paris 1998.

Hess A.C., The Evolution of the Ottoman Seaborne Empire in the Age of the Oceanic Discoveries, 1453-1525, „The American Historical Review”, 75 (1970), no. 7, s. 1892-1919. DOI: https://doi.org/10.2307/1848022

Heyd W., Histoire du commerce du Levant au moyen-age, t. 1-2, Leipzig 1936.

Hindley G., Tourists, Travellers and Pilgrims, London 1983.

Howard D.R., Writers and Pilgrims. Medieval Pilgrimage Narratives and their Posterity, Berkeley 1980. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520314863

Hyde J.K., Italian Pilgrim Literature in the Late Middle Ages, „Bulletin of the John Rylands University Library of Manchester”, 72 (1990), no. 3, s. 13-33. DOI: https://doi.org/10.7227/BJRL.72.3.2

Katele I.B., Piracy and the Venetian State. The Dilemma of Maritime Defense in the Fourteenth Century, „Speculum”, 63 (1988), no. 4, s. 865-889. DOI: https://doi.org/10.2307/2853538

Kirk T., The Republic of Genoa and Its Maritime Empire, in: Empires of the Sea. Maritime Power Networks in World History, ed. R. Strootman, F. van der Eijne, R. van Wijk, Leiden-Boston 2020, s. 153-175. DOI: https://doi.org/10.1163/9789004407671_007

Labarge M.W., Medieval Travellers. The Rich and Restless, London 1982.

Lane F.C., Venetian Ships and Shipbuilders of the Renaissance, Baltimore 1934.

Manikowska H., Jerozolima-Rzym-Compostela. Wielkie pielgrzymowanie u schyłku średniowiecza, Wrocław 2008.

Mruk W., Pielgrzymowanie do Ziemi Świętej w drugiej połowie XIV wieku, Kraków 2001.

Newett M.M., Canon Pietro Casola’s Pilgrimage to Jerusalem in the Year 1494, Manchester 1907. DOI: https://doi.org/10.2307/1834435

Perdiki O., Through the Eyes of a Mapmaker. Maritime Shrines on Cyprus during the Late Middle Ages, „Religions”, 12 (2021), 1021, https://doi.org/10.3390/rel12111022. DOI: https://doi.org/10.3390/rel12111022

Pinto G., I costi del pellegrinaggio in Terrasanta nei secoli XIV e XV (dai resoconti dei viaggiatori italiani), in: Toscana e Terrasanta nel medioevo, a cura di F. Cardini, Firenze 1982, s. 257-284.

Quirini-Popławska D., Mit czy rzeczywistość poźnośredniowiecznej Wenecji? Urbs populosissima, opulentissima, liberalissima, Kraków 1997.

Quirini-Popławska D., Wenecja jako etap w podróży do Ziemi Świętej, w: Peregrinationes. Pielgrzymki w kulturze dawnej Europy, red. H. Manikowska, H. Zaremska, Warszawa 1995 (Colloquia Mediaevalia Varsoviensia, t. 2), s. 126-143.

Riant P., Pieces relatives au passage a Venise de pelerins de Terre-Sainte, dans: Archives de l’Orient latin, t. 2, Paris 1884, s. 237-249.

Röhricht R., Deutsche Pilgerreisen nach dem Heiligen Lande, Gotha 1889.

Rowling M., Everyday Life of Medieval Travellers, London 1971.

Savage H.L., Pilgrimages and Pilgrim Shrines in Palestine and Syria after 1095, in: The Art and Architecture of the Crusader States, ed. H.W. Hazard, Madison 1977 (History of the Crusades, ed. K.M. Setton, vol. 4), s. 36-68.

Sigal P.A., Les Marcheurs de Dieu. Pelerinages et pelerins au moyen age, Paris 1974.

dr hab. prof. Wojciech Mruk

wojciech.mruk@uj.edu.pl
https://orcid.org/0000-0002-5560-1001

Afiliacja:

Uniwersytet Jagielloński Polska

Biogram

Zainteresowania badawcze : kontakty między chrześcijanami i muzułmanami w wiekach średnich, dzieje religijności w świecie łacińskim w średniowieczu, historia wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w wiekach średnich. Zatrudniony w Instytucie Historii UJ, Pracownia Historii Średniowiecznej Powszechnej.