Struktura społeczna wychodźstwa sezonowego polskich robotników rolnych do Niemiec w latach 1919-1938

Włodzimierz Spaleniak

doi:10.56583/fs.302

Data publikacji : 2009-12-31

Tom 2 Nr 1 (2009)

Struktura społeczna wychodźstwa sezonowego polskich robotników rolnych do Niemiec w latach 1919-1938

Włodzimierz Spaleniak

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.302

Abstrakt

Prezentowany artykuł pretenduje do analizy – choćby częściowej – zasadniczych zrębów problematyki migracji ludności wiejskiej z obszaru Polski i wyrównywania czynnika pracy w rolnictwie niemieckim. Jest próbą odpowiedzi na pytanie o charakter i przesłanki wychodźstwa sezonowego, przedstawia jego istnienie w rzeczywistym kontekście społecznym, gospodarczym i historycznym, a zarazem jako skutek wielorakich uwarunkowań ekonomicznych i socjologicznych. Rekonstruuje przebieg wychodźstwa z uwzględnieniem jego rozpiętości chronologicznej i geograficznej, funkcjonowania w sensie procesu w miarę trwałego i masowego. Dotyka także sposobów zachowania się osób uczestniczących w tym procesie, od chwili zgłoszenia chęci do wyjazdu aż do momentu powrotu z emigracji, z uwzględnieniem struktury i liczebności polskiej emigracji w Niemczech.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Spaleniak, W. (2009). Struktura społeczna wychodźstwa sezonowego polskich robotników rolnych do Niemiec w latach 1919-1938. Facta Simonidis, 2(1), 115–139. https://doi.org/10.56583/fs.302

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bronsztejn S., Ludność żydowska w Polsce w okresie międzywojennym. Studium statystyczne, Wrocław 1963.

Ciechocińska M., Próby walki z bezrobociem w Polsce międzywojennej, Warszawa 1965.

Daszyńska-Golińska Z., Praca. Zarys socjologii-polityki i ustawodawstwa pracy, Warszawa 1924.

„Dziennik Berliński” z 14 listopada 1929 r.

Deutsche Arbeiterzentralle. Bericht über die Tätigkeit im Geschäftsjahr 1912/1913, Berlin 1913.

Drewniak B., Robotnicy sezonowi na Pomorzu Zachodnim 1890-1918, Poznań 1959.

Drozdowski M., Społeczeństwo państwo politycy II Rzeczypospolitej, Kraków 1972.

Dzieje gospodarcze Polski do roku 1939, red. B. Zientara i in., Warszawa 1973.

Fiedor K., Polscy robotnicy rolni na Śląsku pod panowaniem niemieckim na tle wychodźstwa do Rzeszy 1918-1932, Wrocław 1968.

Gliwic H., Podstawy ekonomiki światowej. Materiał ludzki w gospodarce światowej, Warszawa 1934.

Gradowski R., Problemy ekonomiczne i społeczne drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1969.

Instrukcja Urzędu Emigracyjnego nr 802/E II z lutego 1926 r., „Przegląd Emigracyjny”, 1926, nr 1.

Instrukcja Urzędu Emigracyjnego dla Urzędów Gminnych z lutego 1926 r., „Przegląd Emigracyjny” 1926, nr 1.

Iwanowski S., Mamrot K., Prawo o emigracji w Polsce, Warszawa 1929.

Janowska H., Polska emigracja zarobkowa we Francji 1919-1939, Warszawa 1964.

Jurkiewicz S., Polski ruch migracyjny jego organizacja i zamierzenia na najbliższą przyszłość, Warszawa 1929.

Kammler H., Das Problem einer deutsch-polnischen Zollunion, Gdańsk 1933.

Kołdziej E., Emigracja zarobkowa z Polski w latach 1918-1939. Liczebność i struktura, w: Liczba i rozmieszczenie Polaków w świecie, cz. 1, red. W. Wrzesiński, Wrocław 1981

Kołodziej E., Raporty, referaty i sprawozdania o położeniu polskich robotników rolnych w Niemczech (1920-1939), „Teki Archiwalne”, 1973, nr 14.

Kołdziej E., Wychodźstwo zarobkowe z Polski 1918-1939 : studia nad polityką emigracyjną II Rzeczypospolitej, Warszawa 1982.

Krasocki M., Emigracja osadnicza, „Praca i Opieka Społeczna”, 1937, z. 4.

Landau L., Pański J., Strzelecki E., Bezrobocie wśród chłopów, Warszawa 1939.

Landau L., Wybór pism, Warszawa 1957.

Landau L., Wychodźstwo sezonowe na Łotwę i do Niemiec w 1937 r., Warszawa 1966.

Landau Z., Tomaszewski J., Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939, t. 4: Lata interwencjonizmu państwowego (1936-1939), Warszawa 1989.

„Mały Rocznik Statystyczny” („MRS”), 1937, 1938, 1939.

Mieszczankowski M., Struktura agrarna Polski międzywojennej, Warszawa 1960.

Młodzież sięga po pracę, Warszawa 1938.

Okólnik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych nr 10 z 13 stycznia 1927r., „Przegląd Emigracyjny”, 1927, nr 1.

Polska w liczbach, oprac. W. Fabierkiewicz, uzup. K. Pszczółkowski, Warszawa 1924

Romer E., Powszechny atlas geograficzny, Lwów-Warszawa 1934.

Ruziewicz S., Le probléme de l’emigration polonaise en Allemagne, Paris 1930.

Stańczyk M., Przeludnienie agrarne w Polsce kapitalistycznej, „Ekonomista”, 1955, nr 1.

„Statystyka Pracy”, 1939, z. 1.

Szaflarski J., Ruchy ludnościowe na pograniczu polsko-niemieckim w ciągu ostatniego wieku, Gdańsk-Bydgoszcz-Szczecin 1947.

Szajbel J., Ruchy migracyjne ludności polskiej w Niemczech w latach 1892-1913 w świetle statystyki pruskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, w: Polska klasa robotnicza. Studia historyczne, red. S. Kalabiński, t. 3, Warszawa 1972.

Szmidt W., Polscy robotnicy rolni w Niemczech, „Wychodźca”, 1923, nr 20.

Tomaszewski J., Czynniki wpływające na migracje zewnętrzne ludności w Polsce 1918-1939, w: Mechanizmy polskich migracji zarobkowych, red. C. Bobińska, Warszawa 1976.

Verordnung über die Anwerbung und Vermittlung Landarbeiter vom 19 X 1922 r. „Deutscher Reichsanzeiger” Nr. 238, vom 1 Oktober 1922.

Warkoczewski S., Położenie robotników rolnych w Wielkopolsce w latach 1929-1939, Warszawa 1965.

Wieloch S., Polska emigracja w Prusach Wschodnich, „Kwartalnik Naukowego Instytutu Emigracyjnego”, 4 (1928).

Wrzesiński W., Polacy zagranicą w polityce II Rzeczypospolitej (1918-1939), w: Problemy dziejów Polonii, red. M.M. Drozdowski, Warszawa 1979.

Zarychta A., Dwudziestolecie emigracji z Polski 1918-1938 [mps w zbiorach Archiwum Akt Nowych w Warszawie].