Trzy paradygmaty psychoanalitycznej interpretacji dzieła literackiego

Edward Fiała

doi:10.56583/fs.334

Data publikacji : 2008-12-31

Tom 1 Nr 1 (2008)

Trzy paradygmaty psychoanalitycznej interpretacji dzieła literackiego

Edward Fiała

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.334

Abstrakt

Artykuł dotyczy dwóch modeli metodycznych inspirowanych klasyczną psychoanalizą freudowską oraz nowym modelem wypracowanym na gruncie amerykańskiej myśli neopsychoanalitycznej Ericha Fromma. Pierwszy model interpretacji patrzy na literaturę jako na transformację nieświadomego pragnienia w estetyczny kształt dzieła literackiego, drugi model szuka w niej krystalizacji nieświadomych struktur umysłu, natomiast trzeci – wprowadzony w artykule – traktuje literaturę na tle nieświadomości społecznej jako wyraz Idola, który został precyzyjnie zdefiniowany przez Fromma w 1990 roku.

Słowa kluczowe:

pragnienie nieświadome, fantazja, przeniesienie, nieświadome struktury umysłu, nieświadomość społeczna, uniwersalna potrzeba idola, świat idolatryczny, wartości idolatryczne, idolatryzacja

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Fiała, E. (2008). Trzy paradygmaty psychoanalitycznej interpretacji dzieła literackiego. Facta Simonidis, 1(1), 245–262. https://doi.org/10.56583/fs.334

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Baley S., Osobowość twórcza Żeromskiego. Studium z zakresu psychologii twórczości, Warszawa 1936.

Bielecki M., Literatura i lektura. O metaliterackich i metakrytycznych poglądach Witolda Gombrowicza, Kraków 2004.

Danek D., Sztuka rozumienia. Literatura i psychoanaliza, Warszawa 1997.

Fiała E., Homo transcendens w świecie Gombrowicza, wyd. 2 popr., Lublin 2004.

Freud Z., Dowcip i jego stosunek do nieświadomości, tłum. R. Reszke, Warszawa 1993.

Freud Z., Dzieła, t. 1: Objaśnianie marzeń sennych, tłum. R. Reszke, Warszawa 1996.

Freud Z., Niektóre typy charakterów w pracy psychoanalitycznej., tłum. E i W. Sobaszkowie „Dialog”, 1989, nr 4.

Freud Z., Psychopatologia życia codziennego. (O zapominaniu, pomyłkach, zabobonie i błędach), tłum. L. Jekels, N. Ivanka, Lwów 1913.

Freud Z., Psychopatologia życia codziennego. Marzenia senne, Warszawa 1987.

Fromm E., Rewizja psychoanalizy, z angielskiego tłum. R. Saciuk, Warszawa 1998.

Gombrowicz W., Publicystyka, wywiady, teksty różne, 1963-1969, red. J. Błoński, T. Jastrzębski, t. 1, Kraków 1996 (Dzieła, t. 8).

Gombrowicz W., Ślub, w: Dramaty, Kraków 1986 (Dzieła, t. 6).

Holland N., The dynamics of literary response, New York 1968.

Kleiner J., Juliusz Słowacki, t. 2, Warszawa 1923.

Rússovich A., Gombrowicz od wewnątrz, w: Tango Gombrowicz, zebrał, tłum. wstęp R. Kalicki, Kraków 1984.