Rola rządu RP na uchodźstwie w dążeniach polityki zagranicznej rządu Miklósa Kállay’ego w 1943 roku

Miklós Mitrovits

doi:10.56583/pig.2726

Published : 2024-12-30 — Updated on 2024-12-31

No. 5 (2024)

The role of the Polish government-in-exile in the foreign policy aspirations of Miklós Kállay's government in 1943

Miklós Mitrovits

https://orcid.org/0000-0002-4774-8046

DOI: https://doi.org/10.56583/pig.2726

Abstract

The history of Polish-Hungarian relations during World War II is a well-researched topic among Hungarian and Polish historians, although there are elements of this relationship that are still not sufficiently known, even within these circles. One such issue is the anti-German underground relations, which may be of great interest to other historians focusing on the history of the war. The main question of this article is how the Hungarian government of Miklós Kállay tried to use these relations with Poland to approach the Allies, and what role Polish diplomacy played in this process. My study is primarily based on materials found in the Polish Institute and Sikorski Museum in London, as well as documents from the Polish Underground State and the government of the Polish Republic in exile, located in the Archive of New Acts in Warsaw. However, it should be noted that this article is more of a starting point for new research and by no means represents a summary of the topic.

Keywords:

World War II, diplomatic relations, Poland, Hungary, underground resistance

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Mitrovits, M. (2024). The role of the Polish government-in-exile in the foreign policy aspirations of Miklós Kállay’s government in 1943. Polonia Inter Gentes, (5), 15–42. https://doi.org/10.56583/pig.2726

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Źródła archiwalne:

Archiwum Akt Nowych (AAN), Warszawa

AAN 800/42, Box 49, Folder 1. (Ministerstwo Spraw Zagranicznych – Archiwum Instytutu Hoovera)

AAN 800/42, Box 550, Folder 5. (Ministerstwo Spraw Zagranicznych – Archiwum Instytutu Hoovera)

Instytut Polski i Muzeum Sikorskiego (PISM), Londyn

Rada Ministrów (Cabinet Office), Specjalny Sekretariat Prezesa Rady Ministrów, tzw. archiwum pani Lieberman 1943–1944.

Studium Polski Podziemnej (SPP), Londyn

A.2.2.2.1. s. 41–125 (A_037, s. 32–129)

Hadtörténeti Intézet és Múzeum Hadtörténelmi Levéltár [Instytut i Muzeum Historii Wojskowej, Archiwum Historii Wojskowej], Budapeszt.

Ellenállási Gyűjtemény, Nemzetközi, Lengyelország [Zbiory oporu, Międzynarodowe, Polska] L/39. Wspomnienie Wacława Felczaka, 3 listopada 1972 r.

Opublikowane źródła archiwalne i wspomnienia:

Magyar-brit titkos tárgyalások 1943-ban, red. G. Juhász, E. Szuhay-Havas, J. Róna, Budapest 1978.

Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. I, cz. I (wrzesień 1939 – czerwiec 1941), Warszawa 2015.

Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, t. III (kwieceń 1943 – lipiec 1944), red. H. Czarnocka, J. Garliński, K. Iranek-Osmecki, W. Otocki, T. Pełczyński, Wrocław–Warszawa–Kraków 1990.

Barátok a bajban. Lengyel menekültek Magyarországon 1939–1945. Válogatta és az utószót írta: J. R. Nowak és T. Olszański, red. L. Antal, Budapest, 1985.

Kállay N., Hungarian Premier, a personal account of a nation’s struggle in the second world war, New York 1954 [tłum węg. Magyarország miniszterelnöke voltam 1942–1944. Egy nemzet küzdelme a második világháborúban. Budapest, 1991].

Kliszewicz L., Placówki wojskowej łączności kraju z centralą w Londynie podczas II wojny światowej, t. I (Baza w Budapeszcie), Warszawa–Londyn 1998.

Korkozowicz J., Wspomnienia Dowódcy Armii Krajowej na Węgrzech 1939–1945, red. K. Drozdowski, Bydgoszcz 2023.

Menekült rapszódia. Lengyelek Magyarországon 1939–1945. Emlékiratok a bujdosás éveiből, red. J. Stolarski, Sz. Erzsébet, Budapest 2000.

Szokolay K., A lengyel–cseh tárgyalások és a magyarkérdés 1939–1942, „Valóság”, 10 (1995), s. 42–57.

Szokolay K., A londoni lengyel levéltárak magyar vonatkozású anyagaiból, „Valóság”, 10 (1995), s. 34–54.

Szokolay K., Egy magyar vonatkozású lengyel kéziratról, ,,Világtörténet”, 1 (1995), s. 42–49.

Szokolay K., Magyar vonatkozások a Sikorski-kormány politikájában, w: Magyarok és lengyelek 1939–1945. Menekültügy, Budapest 1991, s. 61–88.

Literatura:

Antyhitlerowska działalność uchodźców wojennych na Węgrzech 1939–1944, w: W. Biegański, M. Juchniewicz, S. Okęcki, Polacy w ruchu oporu narodów Europy 1939–1945, Warszawa 1977, s. 456–496.

Bartha Á., Bajcsy-Zsilinszky Endre. Életút és utóélet (Második, javított kiadás), Budapest 2020.

Bartha Á., Törzsökösök, rongyosok, turániak. Németellenes magyar fajvédelem 1938–1945, Budapest 2023.

Bartha Á., Véres város. Fegyveres ellenállás Budapesten, 1944–1945, Budapest 2021.

Bartha Á., (S)zárszó?, w: Kérdések és válaszok – Magyarország a II. Világháborúban, red. K. Ignácz, R. Paksa, Budapest 2022, s. 194–196.

Bartha Á., Antynazistowska polityka na Węgrzech w czasie II wojny światowej, „Totalitarian and 20th Century Studies”, 4 (2020), s. 204–218.

Biegański W., Uchodźcy Polscy na Węgrzech w latach 1939–1945, w: W. Biegański, M. Juchniewicz, S. Okęcki, E. Stachurski, Antyhitlerowska działalność Polaków na Węgrzech i Bałkanach, Warszawa 1971, s. 5–51.

Borhi L., Nagyhatalmi érdekek hálójában. Az Egyesült Államok és Magyarország kapcsolata a második világháborútól a rendszerváltásig, Budapest 2018.

Borhi L., Dealing with Dictators: The United States, Hungary, and East Central Europe, 1942–1989, Bloomington 2016.

Frazik W., Emisariusz Wolnej Polski. Biografia polityczna Wacława Felczaka (1916–1993), Kraków 2013.

Grabowski W., Plany Armii Krajowej na Węgrzech na tle relacji polsko-węgierskich, „Biuletyn. Pismo o najnowszej historii Polski”, 12 (2019), s. 51–60.

Joó A., Kállay Miklós külpolitikája. Magyarország és a háborús diplomácia 1942–1944, Budapest 2008.

Kapronczay K., Lengyel menekültek Magyarországon 1939–1945, Budapest 2009.

Kurpierz T., Henryk Sławik 1894–1944. Biografia socjalisty, Katowice–Warszawa 2020.

Lagzi I., Magyarok a lengyelekért 1939–1945, I–II, Szeged–Budapest–Warszawa 2022.

Lagzi I., Droga żołnierza polskiego przez węgierską granicę w latach 1939–1941, Poznań 1987.

Máthé Á., Megszállók és megszállottak. Megjegyzések a német megszállás kiprovokálásának kérdéséhez, „Kommentár”, 4 (2019), s. 19–30.

Oddziały AK na Węgrzech, w: Armia Krajowa. Szkice z dziejów Sił Zbrojnych Polskiego Państwa Podziemnego, red. K. Komorowski, Warszawa 2001, s. 179–189.

Przewoźnik A., Baza Łącznikowo-Wywiadowcza nr 1 w Budapeszcie kryptonim „Liszt” 1940–1944, w: Zeszyt Historyczny. Fundacja Studium Okręgu AK Kraków, 1 (1996), s. 7–14.

Przewoźnik A., Polacy w Królestwie Wegier/Lengyel menekültek Magyarország területén 1939–1945, Budapest 2006.

Romsics I., A Horthy-korszak, Budapest 2017.

Szekér N., Fedőneve: Marslakó, Budapest 2024.

Szokolay K., Magyar vonatkozások a Sikorski-kormány politikájában, w: Magyarok és lengyelek. Menekültügy, 1939–1945, Budapest 1991, s. 61–68.

Vigh K., Bajcsy-Zsilinszky Endre lengyel barátsága, ,,Tiszatáj”, 1/34 (1980), s. 44–47.

Zachar P.K., A katolikus értelmiség tervei Magyarország jövőjéről. Az 1943. évi győri találkozó, ,,Rendszerváltó Szemle”, 1–2 (2022), s. 68–81.

Zima M., Węgrzy wobec Powstania Warszawskiego, Pruszków 2016.