Granice getta na lubelskim Podzamczu

Jakub Chmielewski

doi:10.56583/sz.158

Data publikacji : 2016-12-31

Tom 6 Nr 6 (2016)

Granice getta na lubelskim Podzamczu

Jakub Chmielewski

DOI: https://doi.org/10.56583/sz.158

Abstrakt

Na początku okupacji historyczna dzielnica żydowska na Podzamczu stała się miejscem koncentracji ludności żydowskiej z całego miasta. Na przełomie października/listopada 1939 r. Żydzi zostali wyrzuceni z mieszkań przez władze niemieckie. W maju 1940 r. wysiedlono Żydów z Wieniawy. Tym samym w historycznej dzielnicy żydowskiej musiało zajmować ponad 42.000 osób. Jedno z największych przesiedleń miało miejsce w dniach 10-12 marca 1941 r., kiedy do miast prowincjonalnych dystryktu lubelskiego przesiedlono ponad 10 tys. Żydów. Akcja była przygotowaniem do utworzenia getta, które zorganizował 24 marca 1941 r. gubernator dystryktu lubelskiego Ernst Zörner. Tymczasem oficjalnie w getcie znajdowało się ponad 34 000 osób. Teren getta pokrywał się z historyczną dzielnicą żydowską. Granice getta wyznaczały ulice: Lubartowska, Kowalska, Krawiecka, Sienna oraz część Kalinowszczyzny, Franciszkańskiej i Unickiej. Na przełomie 1941/1942 getto nie było ogrodzone. Do tego czasu Żydzi nie mogli swobodnie opuszczać getta, co wynikało z antysemickiego prawa. Dopiero w trakcie przygotowań do likwidacji getto zostało podzielone na dwie części: „A” i „B”. Prawdopodobnie tylko część „B” była oddzielona drutem kolczastym, gdzie mogli mieszkać uprzywilejowani Żydzi. Granice wyznaczono wzdłuż ulic: Grodzkiej, Rybnej, Kowalskiej oraz częściowo Krawieckiej i Podwale. Na początku akcji likwidacyjnej tylko niewielka część getta „A” była połączona z gettem „B”.

Słowa kluczowe:

Ernst Zörner, Lublin, Podzamcze, getto lubelskie, Holokaust

Inne teksty tego samego autora

Jakub Chmielewski , Obozy pracy dla Żydów w ramach planu „Otto” , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 3 Nr 3 (2013)
Jakub Chmielewski , Struktura i funkcjonowanie Judenratu w Lublinie – próba analizy , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 2 Nr 2 (2012)
Jakub Chmielewski , Likwidacja getta w Lublinie (marzec – kwiecień 1942 r.) , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 4 Nr 4 (2014)
Jakub Chmielewski, 3-4 Listopada 1943. Erntefest. Zapomniany epizod Zagłady, red. W. Lenarczyk, D. Libionka, Państwowe Muzeum na Majdanku, Lublin 2009 , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 1 Nr 1 (2011)
Jakub Chmielewski, Konflikty personalne w lubelskim Judenracie w świetle protokołów posiedzeń plenarnych (styczeń 1940-marzec 1942) , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 2 Nr 2 (2012)
Jakub Chmielewski, A. Krempa, Zagłada Żydów mieleckich, Biblioteka Muzeum Regionalnego, Mielec: 2012, ss. 263 , Studia Żydowskie. Almanach: Tom 2 Nr 2 (2012)

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Chmielewski , J. (2016). Granice getta na lubelskim Podzamczu. Studia Żydowskie. Almanach, 6(6), 96–114. https://doi.org/10.56583/sz.158

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Ringelbluma. Generalne Gubernatorstwo. Relacje i dokumenty, oprac. A. Bańkowska, Warszawa 2012.

Black P., Prosty żołnierz „akcji Reinhardt”. Oddziały z Trawnik i eksterminacja polskich Żydów, w: Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. D. Libionka, Warszawa 2004.

Chmielewski J., Likwidacja getta szczątkowego w Lublinie, w: Wiek XX wiekiem kryzysu? Kryzys człowieczeństwa, czyli ludobójstwa w minionym stuleciu, red. J. Gałuszka, Kraków 2014.

Chmielewski J., Struktura i funkcjonowanie Judenratu w Lublinie – próba analizy, „Studia

Żydowskie. Almanach”, 2 (2012), nr 2.

Chmielewski J., Zagłada żydowskiego miasta – likwidacja getta na Podzamczu, „Kwartalnik Historii Żydów”, 2015, nr 4 (256), s. 714.

Documents from Lublin Ghetto. Judenrat without direction, ed. N. Blumental, Yad Vashem-Jerusalem 1967, s. 244.

Eksterminacja Żydów na ziemiach polskich w okresie okupacji hitlerowskiej. Zbiór dokumentów, red. T. Berenstein, A. Eisenbach, A. Rutkowski, Warszawa 1957.

Hilberg R., Zagłada Żydów europejskich, t. 1, Warszawa 2014.

Kuwałek R., Kolaboracja ze strachu? Jeńcy sowieccy w formacji SS-Wachmannschaften z obozu szkoleniowego SS w Trawnikach, w: Jeńcy sowieccy na ziemiach polskich w czasie II wojny światowej, red. J. Wojtkowiak, Warszawa 2015.

Kuwałek R., Obóz zagłady w Bełżcu, Lublin 2010.

Musiał B., „Przypadek modelowy dotyczący eksterminacji Żydów”. Początek „akcji Reinhardt” – planowanie masowego mordu Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, w: Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. D. Libionka, Warszawa 2004.

Pohl D., Znaczenie dystryktu lubelskiego w „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”, w: Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. D. Libionka, Warszawa 2004.

Radzik T., Lubelska dzielnica zamknięta, Lublin 1999.

Silberklang D., Gate of tears. The Holocaust in the Lublin District, Jerusalem 2013.

Silberklang D., Żydzi i pierwsze deportacje z dystryktu lubelskiego, w: Akcja Reinhardt. Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, red. D. Libionka, Warszawa 2004.