Język Polski
English
Koloniści niemieccy w Zamościu w świetle ksiąg metrykalnych zamojskiej katedry i inwentarzy notarialnych
Agnieszka Szykuła-Żygawska
Abstrakt
Osłabienie odrębności narodowej zagarniętego kraju oraz stworzenie kadry niemieckich pracowników – takie cele przyświecały zapoczątkowanej z inicjatywy cesarza Józefa II kolonizacji polskich terenów. Autorka tekstu ustaliła, że była ona prowadzona także na terenach Ordynacji Zamojskiej, za zgodą ordynata Andrzeja Zamoyskiego. Wymienia wsie, do których w latach 80. i 90. XVIII w. sprowadzono kolonistów. Skupia się jednak przede wszystkim na Zamościu, do którego w latach 1784–1785 ordynat przyjął 28 rodzin niemieckich rzemieślników różnych profesji. Informacji dostarczyła kwerenda w księgach metrykalnych zamojskiej parafii katedralnej za lata 1780–1850, przy czym pomocne okazały się przede wszystkim akty chrztów oraz XIX-wieczne akty notarialne. Ich analiza pozwoliła autorce na wysnucie wniosku o postępującej asymilacji niemieckich rodzin. O ile przez 20 pierwszych lat rodzicami chrzestnymi dzieci kolonistów zostawali inni koloniści, o tyle później w ich aktach chrztu zaczynają występować także zamościanie (dotyczy to również aktów zgonu). Po 1800 r. coraz częściej odnotowywane były związki małżeńskie zawierane przez niemieckich kolonistów z zamościankami. Autorka uważa, że barierą w zacieśnianiu kontaktów mógł być początkowo język; o trudnościach na tym polu świadczy niejednolity zapis tych samych niemieckich nazwisk w metrykach. Szerzej omówiono fakty z życia dwóch rodzin, o nazwiskach: Böhme (Beme, Bohme, Bem) i Schönauer (Szenauer, Szonauryn, Szynaurin).
Słowa kluczowe:
Zamość, Ordynacja Zamojska, Andrzej Zamoyski, niemieccy koloniści, asymilacjaInne teksty tego samego autora
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Bogumiła Sawa – historyk, znawczyni historii Ordynacji Zamojskiej. Rozmowa o książkach , Archiwariusz Zamojski: Tom 18 (2020)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Materiały do zagadnienia ginących zawodów w okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939) na podstawie zapisów w księgach metrykalnych parafii katedralnej w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 19 (2021)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Nieznane materiały do biografii architekta Jakuba Hempla , Archiwariusz Zamojski: Tom 12 (2013)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Andrzej Kędziora, Nieznany rękopis o Namysłowskich, Karolu Namysłowskim i Orkiestrze Włościańskiej , Archiwariusz Zamojski: Tom 14 (2015)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Ratujmy kolegiatę. Konserwacja świątyni w Zamościu w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej , Archiwariusz Zamojski: Tom 17 (2019)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Środowisko artystyczne Zamościa w 2. połowie XVII wieku. Twórcy w życiu miasta , Archiwariusz Zamojski: Tom 14 (2015)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Nowe materiały do biografii malarzy, sztycharzy, geometrów i architektów w Zamościu w XVIII wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 13 (2014)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Poradnik proboszcza unickiego z końca XVIII w. , Archiwariusz Zamojski: Tom 9 (2010)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Nieznany list Wojciecha Kołaczkowskiego (Zamość 2 IX 1920) , Archiwariusz Zamojski: Tom 10 (2011)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Rekwizyty – oznaki patriotyzmu w XIX-wiecznych inwentarzach majątkowych Archiwum Państwowego w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 12 (2013)
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.