Język Polski
English
Ratujmy kolegiatę. Konserwacja świątyni w Zamościu w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej
Agnieszka Szykuła-Żygawska
Abstrakt
Autorka podejmuje nowy temat pierwszej powojennej konserwacją kolegiaty (obecnie katedra), a także zniszczeń, jakiem uległa podczas II wojny światowej, także sporadycznie opisywanym w literaturze dotyczącej tego okresu. Jedyna XVI-wieczna świątynia w Zamościu, zaliczana do jego najwartościowszych zabytków, była niszczona i rabowana przez Niemców i Sowietów, od 1940 r. zamknięta, mieściła m.in. skład zboża. Pierwsze powojenne prace (remont dachu, tynkowanie murów zewnętrznych, odnowienie kaplicy św. Marii Magdaleny i in.) opisano na podstawie księgi protokołów posiedzeń Dozoru Kościelnego z archiwum parafii katedralnej. Autorka powołuje się m.in. na wykazy rachunków za konkretne prace oraz odpisy korespondencji między ówczesnym proboszczem parafii, ks. Franciszkiem Zawiszą a pracownikami służb ochrony zabytków różnych szczebli oraz znawcami architektury. Na renowacją czuwał Komitet Odbudowy Kolegiaty, w którego prace włączyli się m.in. zasłużeni dla miasta: architekt miejski Tadeusz Zaremba, prof. Michał Pieszko, architekt powiatowy Adam Klimek. Z przytoczonych pism wynika, że konserwator wojewódzki wskazywał ma pilną potrzebę oczyszczeniu sklepienia i ścian wewnętrznych oraz restauracji, względnie konserwacji obrazów przypisywanych Tintorettowi. Toczył się spór co do sposobu odnowienia kamieniarki, rozstrzygnięty przez prof. Jana Zachwatowicza, generalnego konserwatora zabytków, znawcy Zamościa, współautora książki „Twierdza Zamość”.
Słowa kluczowe:
Zamość, renowacja kolegiaty w Zamościu, renowacja kamieniarki, ks. Franciszek Zawisza, prof. Jan ZachwatowiczInne teksty tego samego autora
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Koloniści niemieccy w Zamościu w świetle ksiąg metrykalnych zamojskiej katedry i inwentarzy notarialnych , Archiwariusz Zamojski: Tom 16 (2018)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Bogumiła Sawa – historyk, znawczyni historii Ordynacji Zamojskiej. Rozmowa o książkach , Archiwariusz Zamojski: Tom 18 (2020)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Materiały do zagadnienia ginących zawodów w okresie dwudziestolecia międzywojennego (1918–1939) na podstawie zapisów w księgach metrykalnych parafii katedralnej w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 19 (2021)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Nieznane materiały do biografii architekta Jakuba Hempla , Archiwariusz Zamojski: Tom 12 (2013)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Andrzej Kędziora, Nieznany rękopis o Namysłowskich, Karolu Namysłowskim i Orkiestrze Włościańskiej , Archiwariusz Zamojski: Tom 14 (2015)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Środowisko artystyczne Zamościa w 2. połowie XVII wieku. Twórcy w życiu miasta , Archiwariusz Zamojski: Tom 14 (2015)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Nowe materiały do biografii malarzy, sztycharzy, geometrów i architektów w Zamościu w XVIII wieku , Archiwariusz Zamojski: Tom 13 (2014)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska , Poradnik proboszcza unickiego z końca XVIII w. , Archiwariusz Zamojski: Tom 9 (2010)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Nieznany list Wojciecha Kołaczkowskiego (Zamość 2 IX 1920) , Archiwariusz Zamojski: Tom 10 (2011)
- Agnieszka Szykuła-Żygawska, Rekwizyty – oznaki patriotyzmu w XIX-wiecznych inwentarzach majątkowych Archiwum Państwowego w Zamościu , Archiwariusz Zamojski: Tom 12 (2013)
Szczegóły
Bibliografia
Statystyki
Autorzy
Zasady cytowania