Między teorią a praktyką. Elitaryzm  Obozu Wielkiej Polski w poglądach  jego twórcy, Romana Dmowskiego,  w latach 1926–1933

Michał Andrzejczak

doi:10.56583/frp.1879

Data publikacji : 2016-12-30

Nr 5 (2016)

Między teorią a praktyką. Elitaryzm Obozu Wielkiej Polski w poglądach jego twórcy, Romana Dmowskiego, w latach 1926–1933

Michał Andrzejczak

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.1879

Abstrakt

The question of elite – a group holding the power within the state – was the main problem of analisys – from ancient times to the contemporary ones – for many thinkers, politicians and people of culture. This question was very important for the leader of National Democracy, Roman Dmowski. In his statements in the national-democratic press and journalism in a broad sense, Dmowski informed about his attitude towards elite. The Mussolini Coup d’Etat in 1922 proved, in Dmowski opinion, that it was possibile to come into power with national-democratic slogans. On his way to political dreams Dmowski wanted to use the new organisation, which was founded by him, the Camp of Great Poland.

The Camp of Great Poland – in Dmowski’a conception – should have consolidated people with right-of-centre views, codified value system – according to national-democratic point of view – and very bright.

The mentioned above guidelines indicated, that Dmowski’s project – in theory – beard the hallmarks of elitism.

This article makes an attempt at adjudication how Dmowski’s speculations on Camp’s elitism finds its expression in thereof functioning.

Słowa kluczowe:

Roman Dmowski, Narodowa Demokracja, Obóz Wielkiej Polski, II Rzeczpospolita, elita, elitaryzm

Inne teksty tego samego autora

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Andrzejczak, M. (2016). Między teorią a praktyką. Elitaryzm Obozu Wielkiej Polski w poglądach jego twórcy, Romana Dmowskiego, w latach 1926–1933. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (5), 193–211. https://doi.org/10.56583/frp.1879

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, S. Kozicki, Historia Ligi Narodowej 1887–1907, t. 1, rkps 13200/II.

Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Materiały Stronnictwa Narodowego, sygn. 866, mf 25436.

Archiwum Akt Nowych, Akta Erazma Piltza, sygn. 13.

-ego marca 1927 roku, „Gazeta Warszawska Poranna” 29 III 1927, nr 87. DOI: https://doi.org/10.2307/3472714

Akcja Dmowskiego, „Gazeta Warszawska Poranna” 5 XII 1926, nr 333.

Andrzejewski Jerzy, Samotne pokolenie, „Prosto z Mostu” 17 II 1935, nr 7.

Dmowski Roman, Faszyzm, „Kurier Poznański” 25 VI 1926, nr 288, 28 VI 1926, nr 292.

Dmowski Roman, Kościół, naród i państwo, Krzeszowice 2002.

Dmowski Roman, Myśli nowoczesnego Polaka, Wrocław 1999.

Dmowski Roman, Nacjonalizm i faszyzm, „Kurier Poznański” 27 VII 1926, nr 340.

Dmowski Roman, Obóz narodowy w chwili obecnej, „Kurier Poznański” 26 I 1928, nr 42.

Dmowski Roman, Organizacja narodu, „Kurier Poznański” 21 VIII 1926, nr 384.

Dmowski Roman, Potrzeba nowego doboru, „Kurier Poznański” 8 VI 1926, nr 258.

Dmowski Roman, Sny i rzeczywistość, „Kurier Poznański” 20 XII 1925, nr 365, 24 XII 1925, nr 371.

Dmowski Roman, Świt lepszego jutra, „Kurier Poznański” 5 XII 1929, nr 564, 6 XII 1929, nr 566.

Dmowski Roman, Trzeba myśleć o Polsce, „Kurier Poznański” 31 V 1926, nr 246.

Dmowski Roman, Upadek myśli konserwatywnej w Polsce, Wrocław 2004.

Dmowski Roman, Zagadnienia główne, „Przegląd Wszechpolski” luty 1922, nr 2.

Dmowski Roman, Zagadnienie rządu, Krzeszowice 2005.

Kozicki S., Prawdy Romana Dmowskiego, „Warszawski Dziennik Narodowy” 9 VIII 1939, nr 218.

List Romana Dmowskiego do komitetu Fundacji im. Romana Dmowskiego, „Kurier Poznański” 13 III 1920, nr 60.

Mowa Romana Dmowskiego w dniu założenia OWP, „Gazeta Warszawska Poranna” 5 XII 1926, nr 333.

O.W.P., „Słowo Pomorskie” 23 XI 1932, nr 270.

„OWP” zjazd w Poznaniu, „Gazeta Warszawska Poranna” 5 XII 1926, nr 333.

Petrycki J., O podstawy polityki polskiej, „Przegląd Wszechpolski” luty 1922, nr 2.

Pieńkowski S., Silnie duchowe, „Myśl Narodowa” 14 VI 1931, nr 29.

Przemówienie na bankiecie w Bazarze w Poznaniu, wydanym z okazji doktoratu honorowego Uniwersytetu Poznańskiego d. 21 listopada 1923 r., „Kurier Poznański” 14 VI 1923, nr 132.

Roman Dmowski o stronnictwach, „Gazeta Warszawska Poranna” 6 II 1927, nr 36.

Rozwiązanie O.W.P. na terenie całego państwa, we wszystkich województwach, „Słowo Pomorskie” 29 III 1933, nr 73.

W sprawie Fundacji Dmowskiego, „Kurier Poznański” 13 III 1920, nr 60.

Wywiad z Romanem Dmowskim o Obozie Wielkiej Polski, „Gazeta Warszawska Poranna” 18 XII 1926, nr 346.

Wzmocnienie kadr narodowych, „Kurier Poznański” 26 IX 1926, nr 548. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.1926.tb07620.x

Z obozu Wielkiej Polski, „Kurier Poznański” 5 XII 1926, nr 563.

Andrzejczak Michał., Dmowskiego zmagania z wiarą, „Myśl Polska” 13 IX 2009, nr 37 (1752).

Andrzeja Michał, Faszyzm włoski i hitleryzm w publicystyce Romana Dmowskiego w latach 1922-1939, Wrocław 2010.

Andrzejak Michał, Stosunek Romana Dmowskiego do zamachu stanu Józefa Piłsudskiego, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2011, nr 3.

Bielecki Tadeusz, W szkole Dmowskiego, Gdańsk 2000.

Bodio Tadeusz, Załęski Paweł, Przywództwo i elity polityczne, w: Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K. Wojtaszczyk i W. Jakubowski, Warszawa 2007.

Borejsza Jerzy, Mussolini był pierwszy…, Warszawa 1989.

Borucki Marek, Mussolini, Warszawa 1975.

Chodakiewicz Marek J., Muszyński Wojciech, Mysiakowska-Muszyńska Jolanta, Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy, Poznań 2015.

Cimek Henryk, Elity politycznego ruchu chłopskiego w II Rzeczypospolitej, Rzeszów 2013.

Chrzanowski Ignacy, Konopczyński Władysław, Życiorys Romana Dmowskiego, Krzeszowice 2004.

Dutkiewicz Gracjana, O pojęciu i istocie zjawiska elit, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej” 2012, nr 3.

Giertych Jędrzej, Nacjonalizm chrześcijański, Krzeszowice 2004.

Grott Bogumił, Genez i początek formowania się poglądów „młodych” obozu narodowego na zagadnienia ustrojowe, „Dzieje Najnowsze” 1984, z. 1.

Jabłonowski Władysław, Z biegiem lat. Wspomnienia o Romanie Dmowskim, Krzeszowice 2004.

Kawalec Krzysztof, Roman Dmowski, Wrocław 2005.

Kawalec Krzysztof, Roman Dmowski, Poznań 2016.

Labuda Gerard, Tworzenie elit politycznych i intelektualnych społeczności kaszubskiej w Średniowieczu i w czasach nowożytnych (do 1920 roku), w: Kultura polityczna w Polsce, red. M. Kosman, Poznań 2005, t. 5.

Maj Ewa, Komunikowanie polityczne Narodowej Demokracji 1918-1939, Lublin 2010.

Micewski Andrzej, Roman Dmowski, Warszawa 1971.

O’Driscoll Barbara, Zmów zdrowaśkę. Historia Marii i Jędrzeja Giertychów, Radom 2007.

Oblicze polityczne regionów Polski. Elity i społeczeństwo, red. M. Dajnowicz, Białystok 2008.

Pańków Irena, Portret zbiorowy elity, w: Świat elity politycznej, red. W. Wesołowski i I. Pańków, Warszawa 1995.

Rudnicki Robert, Obóz Narodowy w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1919-1939, Piotrków Trybunalski 2011.

Rudnicki Szymon, Obóz Narodowo Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985.

Ryba Mieczysław, Zasady chrześcijańskie w koncepcji wychowania Narodowej Demokracji, w: Nacjonalizm czy nacjonalizmy?, red. B. Grott, Kraków 2006.

Srokosz Jacek, Elitarystyczne koncepcje Walerego Sławka oraz próby ich realizacji, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2011, nr 3.

Szlachta Bogdan, Elitaryzm, w: Słownik historii doktryn politycznych, red. M. Jaskólski, Warszawa 2009, t. 4.

Sztumski Janusz, Elity, ich miejsce i rola w społeczeństwie, Katowice 2014.

Tyszkiewicz Adrian, Obóz Wielkiej Polski w Małopolsce 1926-1933, Kraków 2004.

Urbanowicz Adam Andrzej., PSL Piast a Narodowa Demokracja w latach 1913-1931, Gorzów Wielkopolski 2008.

Waingertner Przemysław, O Dmowskim niepolitycznie, „Myśl.pl” 2007, nr 8.

Wapiński Roman, Pokolenia II Rzeczpospolitej, Wrocław 1992.

Wapiński Roman, Narodowa Demokracja 1893-1939, Wrocław 1980.

Włudyka Tadeusz, „Trzecia droga” w myśli gospodarczej II Rzeczypospolitej, Kraków 1994.

Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Lublin 2010.

Wskazania programowe Obozu Wielkiej Polski, Krzeszowice 2013.

Żyromski Marek, Elita czy klasa polityczna. Rozterki publicystyczne czy naukowe, w: Kultura polityczna w Polsce, red. M. Kosman, Poznań 2005, t. 5.

Żyromski Marek, Teorie elit a systemy polityczne, Poznań 2007. DOI: https://doi.org/10.18267/j.cfuc.217