Między teorią a praktyką. Elitaryzm  Obozu Wielkiej Polski w poglądach  jego twórcy, Romana Dmowskiego,  w latach 1926–1933

Michał Andrzejczak

doi:10.56583/frp.1879

Published : 2016-12-30

No. 5 (2016)

Between theory and practice. Exclusivity Great Polish camp in the views of its author, Dmowski, in the 1926–1933

Michał Andrzejczak

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.1879

Abstract

The question of elite – a group holding the power within the state – was the main problem of analisys – from ancient times to the contemporary ones – for many thinkers, politicians and people of culture. This question was very important for the leader of National Democracy, Roman Dmowski. In his statements in the national-democratic press and journalism in a broad sense, Dmowski informed about his attitude towards elite. The Mussolini Coup d’Etat in 1922 proved, in Dmowski opinion, that it was possibile to come into power with national-democratic slogans. On his way to political dreams Dmowski wanted to use the new organisation, which was founded by him, the Camp of Great Poland.

The Camp of Great Poland – in Dmowski’a conception – should have consolidated people with right-of-centre views, codified value system – according to national-democratic point of view – and very bright.

The mentioned above guidelines indicated, that Dmowski’s project – in theory – beard the hallmarks of elitism.

This article makes an attempt at adjudication how Dmowski’s speculations on Camp’s elitism finds its expression in thereof functioning.

Keywords:

Roman Dmowski, National Democracy, Camp of Great Poland, The Polish Second Republic, elite, elitism

Most read articles by the same author(s)

Details

References

Statistics

Authors

Download files

pdf. (Język Polski)

Citation rules

Andrzejczak, M. (2016). Between theory and practice. Exclusivity Great Polish camp in the views of its author, Dmowski, in the 1926–1933. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (5), 193–211. https://doi.org/10.56583/frp.1879

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, S. Kozicki, Historia Ligi Narodowej 1887–1907, t. 1, rkps 13200/II.

Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Materiały Stronnictwa Narodowego, sygn. 866, mf 25436.

Archiwum Akt Nowych, Akta Erazma Piltza, sygn. 13.

-ego marca 1927 roku, „Gazeta Warszawska Poranna” 29 III 1927, nr 87. DOI: https://doi.org/10.2307/3472714

Akcja Dmowskiego, „Gazeta Warszawska Poranna” 5 XII 1926, nr 333.

Andrzejewski Jerzy, Samotne pokolenie, „Prosto z Mostu” 17 II 1935, nr 7.

Dmowski Roman, Faszyzm, „Kurier Poznański” 25 VI 1926, nr 288, 28 VI 1926, nr 292.

Dmowski Roman, Kościół, naród i państwo, Krzeszowice 2002.

Dmowski Roman, Myśli nowoczesnego Polaka, Wrocław 1999.

Dmowski Roman, Nacjonalizm i faszyzm, „Kurier Poznański” 27 VII 1926, nr 340.

Dmowski Roman, Obóz narodowy w chwili obecnej, „Kurier Poznański” 26 I 1928, nr 42.

Dmowski Roman, Organizacja narodu, „Kurier Poznański” 21 VIII 1926, nr 384.

Dmowski Roman, Potrzeba nowego doboru, „Kurier Poznański” 8 VI 1926, nr 258.

Dmowski Roman, Sny i rzeczywistość, „Kurier Poznański” 20 XII 1925, nr 365, 24 XII 1925, nr 371.

Dmowski Roman, Świt lepszego jutra, „Kurier Poznański” 5 XII 1929, nr 564, 6 XII 1929, nr 566.

Dmowski Roman, Trzeba myśleć o Polsce, „Kurier Poznański” 31 V 1926, nr 246.

Dmowski Roman, Upadek myśli konserwatywnej w Polsce, Wrocław 2004.

Dmowski Roman, Zagadnienia główne, „Przegląd Wszechpolski” luty 1922, nr 2.

Dmowski Roman, Zagadnienie rządu, Krzeszowice 2005.

Kozicki S., Prawdy Romana Dmowskiego, „Warszawski Dziennik Narodowy” 9 VIII 1939, nr 218.

List Romana Dmowskiego do komitetu Fundacji im. Romana Dmowskiego, „Kurier Poznański” 13 III 1920, nr 60.

Mowa Romana Dmowskiego w dniu założenia OWP, „Gazeta Warszawska Poranna” 5 XII 1926, nr 333.

O.W.P., „Słowo Pomorskie” 23 XI 1932, nr 270.

„OWP” zjazd w Poznaniu, „Gazeta Warszawska Poranna” 5 XII 1926, nr 333.

Petrycki J., O podstawy polityki polskiej, „Przegląd Wszechpolski” luty 1922, nr 2.

Pieńkowski S., Silnie duchowe, „Myśl Narodowa” 14 VI 1931, nr 29.

Przemówienie na bankiecie w Bazarze w Poznaniu, wydanym z okazji doktoratu honorowego Uniwersytetu Poznańskiego d. 21 listopada 1923 r., „Kurier Poznański” 14 VI 1923, nr 132.

Roman Dmowski o stronnictwach, „Gazeta Warszawska Poranna” 6 II 1927, nr 36.

Rozwiązanie O.W.P. na terenie całego państwa, we wszystkich województwach, „Słowo Pomorskie” 29 III 1933, nr 73.

W sprawie Fundacji Dmowskiego, „Kurier Poznański” 13 III 1920, nr 60.

Wywiad z Romanem Dmowskim o Obozie Wielkiej Polski, „Gazeta Warszawska Poranna” 18 XII 1926, nr 346.

Wzmocnienie kadr narodowych, „Kurier Poznański” 26 IX 1926, nr 548. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.1926.tb07620.x

Z obozu Wielkiej Polski, „Kurier Poznański” 5 XII 1926, nr 563.

Andrzejczak Michał., Dmowskiego zmagania z wiarą, „Myśl Polska” 13 IX 2009, nr 37 (1752).

Andrzeja Michał, Faszyzm włoski i hitleryzm w publicystyce Romana Dmowskiego w latach 1922-1939, Wrocław 2010.

Andrzejak Michał, Stosunek Romana Dmowskiego do zamachu stanu Józefa Piłsudskiego, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2011, nr 3.

Bielecki Tadeusz, W szkole Dmowskiego, Gdańsk 2000.

Bodio Tadeusz, Załęski Paweł, Przywództwo i elity polityczne, w: Społeczeństwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K. Wojtaszczyk i W. Jakubowski, Warszawa 2007.

Borejsza Jerzy, Mussolini był pierwszy…, Warszawa 1989.

Borucki Marek, Mussolini, Warszawa 1975.

Chodakiewicz Marek J., Muszyński Wojciech, Mysiakowska-Muszyńska Jolanta, Polska dla Polaków! Kim byli i są polscy narodowcy, Poznań 2015.

Cimek Henryk, Elity politycznego ruchu chłopskiego w II Rzeczypospolitej, Rzeszów 2013.

Chrzanowski Ignacy, Konopczyński Władysław, Życiorys Romana Dmowskiego, Krzeszowice 2004.

Dutkiewicz Gracjana, O pojęciu i istocie zjawiska elit, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej” 2012, nr 3.

Giertych Jędrzej, Nacjonalizm chrześcijański, Krzeszowice 2004.

Grott Bogumił, Genez i początek formowania się poglądów „młodych” obozu narodowego na zagadnienia ustrojowe, „Dzieje Najnowsze” 1984, z. 1.

Jabłonowski Władysław, Z biegiem lat. Wspomnienia o Romanie Dmowskim, Krzeszowice 2004.

Kawalec Krzysztof, Roman Dmowski, Wrocław 2005.

Kawalec Krzysztof, Roman Dmowski, Poznań 2016.

Labuda Gerard, Tworzenie elit politycznych i intelektualnych społeczności kaszubskiej w Średniowieczu i w czasach nowożytnych (do 1920 roku), w: Kultura polityczna w Polsce, red. M. Kosman, Poznań 2005, t. 5.

Maj Ewa, Komunikowanie polityczne Narodowej Demokracji 1918-1939, Lublin 2010.

Micewski Andrzej, Roman Dmowski, Warszawa 1971.

O’Driscoll Barbara, Zmów zdrowaśkę. Historia Marii i Jędrzeja Giertychów, Radom 2007.

Oblicze polityczne regionów Polski. Elity i społeczeństwo, red. M. Dajnowicz, Białystok 2008.

Pańków Irena, Portret zbiorowy elity, w: Świat elity politycznej, red. W. Wesołowski i I. Pańków, Warszawa 1995.

Rudnicki Robert, Obóz Narodowy w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1919-1939, Piotrków Trybunalski 2011.

Rudnicki Szymon, Obóz Narodowo Radykalny. Geneza i działalność, Warszawa 1985.

Ryba Mieczysław, Zasady chrześcijańskie w koncepcji wychowania Narodowej Demokracji, w: Nacjonalizm czy nacjonalizmy?, red. B. Grott, Kraków 2006.

Srokosz Jacek, Elitarystyczne koncepcje Walerego Sławka oraz próby ich realizacji, „Imponderabilia. Biuletyn Piłsudczykowski” 2011, nr 3.

Szlachta Bogdan, Elitaryzm, w: Słownik historii doktryn politycznych, red. M. Jaskólski, Warszawa 2009, t. 4.

Sztumski Janusz, Elity, ich miejsce i rola w społeczeństwie, Katowice 2014.

Tyszkiewicz Adrian, Obóz Wielkiej Polski w Małopolsce 1926-1933, Kraków 2004.

Urbanowicz Adam Andrzej., PSL Piast a Narodowa Demokracja w latach 1913-1931, Gorzów Wielkopolski 2008.

Waingertner Przemysław, O Dmowskim niepolitycznie, „Myśl.pl” 2007, nr 8.

Wapiński Roman, Pokolenia II Rzeczpospolitej, Wrocław 1992.

Wapiński Roman, Narodowa Demokracja 1893-1939, Wrocław 1980.

Włudyka Tadeusz, „Trzecia droga” w myśli gospodarczej II Rzeczypospolitej, Kraków 1994.

Wprowadzenie do nauki o państwie i polityce, red. B. Szmulik, M. Żmigrodzki, Lublin 2010.

Wskazania programowe Obozu Wielkiej Polski, Krzeszowice 2013.

Żyromski Marek, Elita czy klasa polityczna. Rozterki publicystyczne czy naukowe, w: Kultura polityczna w Polsce, red. M. Kosman, Poznań 2005, t. 5.

Żyromski Marek, Teorie elit a systemy polityczne, Poznań 2007. DOI: https://doi.org/10.18267/j.cfuc.217