Z Kołobrzegu przez Kruszwicę  do Włocławka. Przyczynek do dziejów  diecezji włocławskiej

Józef Dębiński

doi:10.56583/frp.1890

Data publikacji : 2016-06-30

Nr 4 (2016)

Z Kołobrzegu przez Kruszwicę do Włocławka. Przyczynek do dziejów diecezji włocławskiej

Józef Dębiński

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.1890

Abstrakt

The diocese of Włocławek is one of the oldest in Poland. Its history is connected with the creation of the bishopric in Kołobrzeg (1000 r.) and then in Kruszwica and Wloclawek. Boleslaw Krzywousty and papal legate Giles from Tusculum contributed to the creation of the Diocese of Kujawy and Pomeranian (Wloclawek). Bishops of Włocławek played an important role in Polish history. They helped to overcome regional divisions and acted as vice primate. As a result of the territorial division of the Diocese of Kujawy and Pomerania in 1818. There has been the erection of a new diocese Kujawy and Kalisz, with the number of 344 parishes. With the recovery of independence in 1918 and concluded by Poland concordat with the Holy See (1925) there was a new territorial division of the Church in Poland. The Holy See has reduced the area of the diocese to 249 parishes and restored to its former name „diocese of Włocławek”. This state survived until 1992, when John Paul II made another reorganization of the metropolitan network, which was completed in 2004. A separate period in the history of diocese includes the time of Second World War. 331 out of 432 priests were arrested, 225 priests were killed in concentration camps and prisons, i.e. 50.2% of the clergy of Włoclawek. The act of beatification of 9 priests in 1999 was the recognition and appreciation of their faith. The cult of saints and blessed such as: St. Andrew Świerad, bl. Bogumił, St. Maximilian Kolbe, St.. Faustyna and bł. Jerzy Popiełuszko(drowned in the Vistula) is strictly connected with the diocese of Włocławek.

Słowa kluczowe:

diecezja kruszwicka, diecezja kujawsko-pomorska, diecezja kujawsko-kaliska, diecezja włocławska, duchowieństwo włocławskie, katedra we Włocławku

Inne teksty tego samego autora

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Dębiński, J. (2016). Z Kołobrzegu przez Kruszwicę do Włocławka. Przyczynek do dziejów diecezji włocławskiej. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (4), 55–79. https://doi.org/10.56583/frp.1890

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Archiwum Diecezji Włocławskiej, Akta biskupów kujawsko-pomorskich, Inwentarz dóbr i dochodów biskupstwa włocławskiego z r. 1534, sygn., Akta Biskupów Kujawskich i Pomorskich, A. gosp. 2 (134), k. 44v–54v.

Archiwum Akt Nowych, Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, sygn. 443, s. 2, Pismo bp. S. Zdzitowieckiego z 25 IX 1919 r. dotyczące wsparcia rządowego dla konsystorza kaliskiego i częstochowskiego.

Catalogus ecclesiarum et utriusque cleri tam saecularis quam regularis dioecesis Vladislaviensis seu Calissiensis 1918, 1922, 1926.

Dziennik Ustaw Rzeczpospolitej Polskiej 1937, nr 46, poz. 350, Ustawa o zmianach granic województwa pomorskiego, poznańskiego, warszawskiego i łódzkiego, z 12 VI 1937 roku.

Diethmar von Merseburg, Kronika Thietmara, Poznań 1953.

„Kronika Diecezji Kujawsko-Kaliskiej” 1917, R. XII, s. 1–5, Nowy podział dekanatów.

„Kronika Diecezji Włocławskiej”, 1972, t. 56, s. 101–105, Błogosławiony Maksymilian Maria Kolbe, błogosławiony diecezjanin.

Librowski S., Wizytacje diecezji włocławskiej, cz. 1: Wizytacje diecezji kujawskiej i pomorskiej, t. 1: Opracowanie archiwalno-źródłoznawcze, z. 1. Wstęp ogólny, „Archiwa Bibliotek i Muzea Kościelne” 1964, t. 8, s. 5–186. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.6431

Librowski S., Trzynaście niedrukowanych oryginałów pergaminowych Archiwum Diecezjalnego we Włocławku z lat1300–1400, „Archiwa Bibliotek i Muzea Kościelne” 1987, t. 55, s. 129–153.

Librowski S., Trzydzieści osiem niedrukowanych oryginałów pergaminowych Archiwum Diecezjalnego we Włocławku z pierwszej połowy XV wieku, „Archiwa Bibliotek i Muzea Kościelne” 1988, t. 56, s. 189–309.

Librowski S., Inwentarz realny dokumentów Archiwum Diecezjalnego we Włocławku. Dokumenty samoistne, t. 1–7, Włocławek 1994–1999.

„Rocznik Diecezji Włocławskiej”, 1939.

Schematyzm Kościoła rzymskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej z mapą diecezji i dodatkiem spisu polskich parafii i polskiego duchowieństwa w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, oprac. Z.A. Czernicki, Kraków 1925.

Abraham W., Organizacja Kościoła w Polsce do połowy wieku XII, Poznań 1962.

Dębiński J., Duchowieństwo diecezji włocławskiej w latach 1918–1939, Toruń 2010.

Dębiński J., Materiały do dziejów diecezji włocławskiej w „tekach” ks. prof. Stanisława Librowskiego, „Studia Włocławskie” 2007, t. 10. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.10159

Dębiński J., Stanisław Kazimierz Zdzitowiecki (1854–1927) biskup włocławski, „Ateneum Kapłańskie” 2003, t. 120.

Dębiński J., Stosunki państwo‒Kościół katolicki w Polsce w latach 1914–2014, „Ateneum Kapłańskie” 2015, z. 3(637), t. 164.

Frątczak W., Diecezja włocławska w okresie II wojny światowej, Włocławek 2008.

Górski K., Dzieje Kruszwicy do końca XVIII wieku, w: Kruszwica. Zarys monograficzny, red. J. Grześkowiak, Toruń 1965.

Holzapfel H., Reinbern pierwszy biskup Pomorza, Koszalin 1980.

Kujawski W., Diecezja kruszwicka, jej początki i przeniesienie do Włocławka, „Studia Włocławskie” 2006, t. 9.

Kujawski W., Historia diecezji włocławskiej, „Rocznik Diecezji Włocławskiej”, Włocławek 2011.

Kujawski W., Wikariusze kapitulni i administratorzy generalni w diecezji włocławskiej w okresie rozbiorów Polski, w: Ekumenizm–Teologia–Kultura. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu Profesorowi Wojciechowi Hancowi z okazji 65. rocznicy urodzin, red. K. Konecki, Z. Pawlak,

K. Rulka, Włocławek 2006.

Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968-1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1969, t. 18. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.6606

Kumor B., Historia Kościoła, t. 2, Lublin 2000.

Kumor B., Historia Kościoła, t. 7–8, Lublin 2001.

Labuda G., Początki diecezjalnej organizacji kościelnej na Pomorzu i Kujawach w XI i XII wieku, „Zapiski Historyczne” 1968, t. 33.

Męczennicy za wiarę. Słudzy Boży z diecezji włocławskiej, oprac. T. Kaczmarek, Włocławek 1998.

Nowak A., Dzieje Polski. Skąd nasz ród (do 1202), t. 1, Kraków 2014.

Sikorski D. A., Kościół w Polsce za Mieszka i Bolesława Chrobrego. Rozważania nad granicami poznania historycznego, Poznań 2013.

Sikorski D. A., O stosunkach polsko-niemieckich w X i XI wieku, „Studia Historica Slavo-Germanica” 2004–2005, t. 26.

Subera I., Terytorium diecezji włocławskiej i pomorskiej, „Prawo Kanoniczne” 1961, t. 4. DOI: https://doi.org/10.21697/pk.1961.4.1-4.13

Wilk S., Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918–1939, Warszawa 1992.