Ósmy numer półrocznika naukowego pt. „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie” poświęcony jest w większej części jubileuszowi stulecia odzyskania Niepodległości przez Polskę.

Tragedia III rozbioru Polski w 1795 r. starła nasz kraj z mapy Europy. Ale nie wymazała go z serc Polaków. Walcząc o Niepodległość płaciliśmy wysoką cenę. Nasi przodkowie ginęli, bo byli Polakami i chcieli żyć jak Polacy. Bywało, że zaborca dawał nam możliwość wygodnego i dostatniego życia, pod warunkiem wyrzeczenia się polskiej tożsamości, tradycji, języka, wiary. Zdecydowana większość Polaków odrzucała taką opcję. Wybierali bytowanie ubogie, często w poniewierce. Tracili rodowe majątki, konfiskowane przez zaborcze rządy, tracili stanowiska, pensje, apanaże. Czasem zmuszeni byli wieść ponure i beznadziejne życie emigrantów. Przywiązanie do wolności, do Ojczyzny, do wiary, do rodzimego obyczaju i tradycji kosztowało niekiedy bardzo wiele. Ale ofiary te Polacy ponosili,
wychodząc z założenia, że są rzeczy ważniejsze od materialnej pomyślności, od pieniędzy, nawet od własnego majątku.

Podczas pierwszej wojny światowej Polacy podjęli wielki trud stworzenia zrębów polskiej armii a ich aktywność na polu dyplomacji doprowadziła do postawienia sprawy polskiej na arenie międzynarodowej. Gdy upadły trzy mocarstwa zaborcze, Polacy nie szczędząc ofiar, zdrowia i życia, skutecznie odbudowali swoje państwo i ustanowili jego granice. Na czele odrodzonej Polski stanęli
wielcy Ojcowie Niepodległości: Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Ignacy Jan Paderewski, Ignacy Daszyński, Wojciech Korfanty, Wincenty Witos, Józef Haller, Józef Dowbor-Muśnicki.

Po 11 listopada 1918 roku i odparciu bolszewickiej nawały w 1920 r. dwadzieścia lat niepodległej i suwerennej Drugiej Rzeczypospolitej pozwoliło naszym dziadom i ojcom zaznać smaku wolności. Potem przyszły mroczne lata hitlerowskiej i sowieckiej okupacji. I znowu żołnierze polscy przelewali krew
na wszystkich frontach II wojny światowej, walczyli w kraju i za granicą. Polacy ginęli nie tylko jako żołnierze na polu walki, ale byli też mordowani przez sowieckich enkawudzistów w Katyniu, Miednoje, Ostaszkowie i innych miejscach straceń na „nieludzkiej ziemi”, a także w sowieckich łagrach i więzieniach. Ginęli też z rąk Niemców: podczas egzekucji, w stalagach, obozach koncentracyjnych
i hitlerowskich kazamatach.

Koniec II wojny światowej nie oznaczał końca polskiej walki o wolność. Polska sprzedana w Teheranie i Jałcie oddana została pod okrutne rządy komunistyczniezwierzchnictwo Związku Sowieckiego. Lata 1944-1989 to okres zmagania się Polaków z komunistycznym zniewoleniem i terrorem. Zmagania się z systemem nieludzkim, wymierzonym w chrześcijaństwo i polską tradycję narodową. Walka
zbrojna Żołnierzy Wyklętych, trwanie Kościoła katolickiego pod przewodnictwem prymasa Stefana Wyszyńskiego na straży wartości chrześcijańskich i narodowych, ofiara robotników Poznania, Trójmiasta, Szczecina, Radomia i Ursusa, wielki zryw „Solidarności” natchnionej nauczaniem naszego Wielkiego Rodaka Jana Pawła II – wszystko to zaowocowało Wolnością i Niepodległością.

Sto lat odzyskania Niepodległości nie oznacza więc stu lat Niepodległości. Większą część tego okresu zajęła bowiem walka Polaków o Wolność pod szczytnym hasłem: „Bóg, Honor, Ojczyzna”.

Mamy nadzieję, że teksty opublikowane na łamach naszego pisma wzbudzą zainteresowanie i będą zarzewiem do ciekawych rozważań i dyskusji. Liczymy, że sięgną do nich nie tylko naukowcy i studenci, ale także wszystkie osoby zainteresowane dziejami naszego kraju. W półroczniku „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie” staramy się bowiem łączyć wymogi naukowe, z lekką, popularną formą narracji, tak, żeby było ono dostępne dla każdego Czytelnika.

Pragniemy również pogratulować członkowi Rady Naukowej naszego czasopisma, o. prof. Andrzejowi Wodce ze Zgromadzenia Najświętszego Odkupiciela, mianowania go przez Ojca Świętego Franciszka na prezesa AVEPRO – Agencji Stolicy Apostolskiej do Spraw Oceny i Promocji Jakości Kształcenia na Uniwersytetach i Wydziałach Kościelnych. O. prof. A. Wodka od 2013 r. jest prezesem Akademii Alfonsjańskiej prowadzonej przez Zgromadzenie Redemptorystów w Rzymie. Do tej pory pełnił też inne odpowiedzialne funkcje. Był szefem, a wcześniej wiceszefem, Komitetu Dziekanów i Prezesów Wydziałów Teologii na papieskich uniwersytetach i instytutach rzymskich (w latach 2014-2018).
Po dziś dzień, od 5 lat, jest też sekretarzem Konferencji Rektorów Papieskich Uczelni Rzymskich (CRUPR). Ponadto, od półtora roku był ekspertem wizytacji akredytacyjnych w ramach AVEPRO, a ostatnio brał udział w Konferencji Ministrów Europejskiego Obszaru Szkolnictwa Wyższego, tym razem w Paryżu, w maju b.r., ponownie jako członek delegacji Stolicy Świętej. Gratulujemy!

Jest dla naszego czasopisma wielkim zaszczytem, że redaktor naczelny „Fides, Ratio et Patria. Studia Toruńskie” prof. dr hab. Wojciech Polak z Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz wykładowca w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, został wybrany przewodniczącym Kolegium Instytutu Pamięci Narodowej. Życzymy owocnej pracy!