Zjawisko artnapping'u - wybrane aspekty kryminologiczne

Piotr Chrzczonowicz

doi:10.56583/frp.630

Data publikacji : 2021-12-30

Nr 15 (2021)

Zjawisko artnapping'u - wybrane aspekty kryminologiczne

Piotr Chrzczonowicz

https://orcid.org/0000-0002-2962-6328

DOI: https://doi.org/10.56583/frp.630

Abstrakt

Artnapping rozumiany bywa ogólnie jako „uprowadzenie” dzieła sztuki, aby uzyskać okup za jego zwrot. Fenomen ten jest dość słabo zbadany naukowo, a nadto – uogólniając – raczej rzadko rozpoznawany, ścigany i osądzany w praktyce funkcjonowania organów postępowania karnego. Wiedza o artnapping’u i jego sprawcach jest aktualnie w istocie fragmentaryczna. Na ogół obiektami stanowiącymi przedmiot zaboru i będącymi „zakładnikami” tych, którzy formułują żądania finansowe w zamian za zwrot takich obiektów, są dzieła sztuki malarskiej. Obrazy, które są cenne w wymiarze kulturowym i materialnym, trudno jest wprowadzić na rynek sztuki, choćby nawet na jego nielegalny obszar. Żądanie okupu za zwrot uprzednio zabranego dzieła sztuki mogło zatem pojawić się w przestrzeni zjawisk społecznie negatywnych jako naturalna konsekwencja braku możliwości sprzedaży takiego dzieła, zarówno na rynku sztuki legalnym, jak i nielegalnym. Artnapping wydaje się być zjawiskiem przestępnym
zyskującym na popularności i cechującym się znacznym potencjałem rozwojowym, zwłaszcza w świecie przestępczości zorganizowanej. Zakładana dochodowość artnapping’u bywa kusząca, a towarzyszące osiągnięciu zysku materialnego z tego procederu ryzyka mogą być potraktowane jako koszty, które w kalkulacjach przestępnych (ekonomicznie racjonalnych) mogą się po prostu opłacać.

Słowa kluczowe:

artnapping, przestępczość na rynku sztuki, kradzież dzieła sztuki, okup za zwrot skradzionego dzieła sztuki, sztuka i przestępczość, zorganizowana przestępczość przeciwko sztuce

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

pdf.

Zasady cytowania

Chrzczonowicz, P. (2021). Zjawisko artnapping’u - wybrane aspekty kryminologiczne . Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (15), 64–81. https://doi.org/10.56583/frp.630

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Amore A.M., The Woman Who Stole Vermeer. The True Story of Rose Dugdale and the Russborough House Art Heist, Pegasus Crime, New York 2020.

Bazley Th. D., Crimes of the Art World, ABC CLIO, Santa Barbara – Denver – Oxford 2010.

Milan Museum Loses 38 Paintings in Second Theft, The New York Times, May 16, 1975, s. 3, https://www.nytimes.com/1975/05/16/archives/milan-museum-loses-38-paintings-in-second-theft.html [dostęp: 29.12.2021].

Police Recover 26 Paintings Stolen From Milan Museum!, The New York Times, 3 XI 1975, s. 2, https://www.nytimes.com/1975/11/03/archives/police-recover-26-paintings-stolen-from-milan-museum.html [dostęp: 29.12.2021].

Sweden’s art museum thieves jailed, CNN, 27 VII 2001, https://edition.cnn.com/2001/WORLD/europe/07/27/sweden.art/index.html [dostęp: 28.12.2021].

Van Buuren Museum Negotiates Ransom With Artnappers, ‘Artlyst’, 21 IV 2015, https://www.artlyst.com/news/van-buuren-museum-negotiates-ransom-with-artnappers/ [dostęp: 17.11.2021].

Ritrovato quadro a Pacenza, si crede sia il Klimt rubato quasi 23 anni fa, la Repubblica, 10 XII 2019, Bologna, https://bologna.repubblica.it/cronaca/2019/12/10/news/piacenza_quadro_klimt-243106545/ [dostęp: 27.12.2021].

What is the Artnapping?, ‘Art World’, 11 I 2021, https://www.artrights.me/en/che-cose-lartnapping/ (07.11.2021).

Bielecki T., Łatwiej obraz ukraść, niż sprzedać, „Gazeta Wyborcza”, 22 października X 2012, https://wyborcza.pl/7,75399,12713698,latwiej-obraz-ukrasc-niz-sprzedac.html [dostęp: 29.12.2021].

Black P., Artnapping: Should Museums Pay The Ransome Or Lose The Art?, 22 IV 2015, ‘Artlyst’, https://www.artlyst.com/features/artnapping-should-museums-pay-the-ransom-or-lose-theart/ [dostęp: 07.11.2021].

Blumenthal R., Spanish Police and F.B.I. Get Their Men and Stolen Art, ‘The New York Times’, 26 VI 2002, s. 1, https://www.nytimes.com/2002/06/26/arts/spanish-police-and-fbi-get-their-menand-stolen-art.html [dostęp: 28.12.2021].

de Varine H., The rape and plunder of cultures: an aspect of the deterioration of the terms of cultural trade between nations, ‘Museum’ 1983, No 139 (Vol XXXV, n˚ 3): Ethnographic museums: principles and problems.

Dobovšek B., Art, Terrorism, and Organized Crime w: N. Charney (red.), Art and Crime. Exploring the Dark Side of The Art World, ABC CLIO, Santa Barbara – Denver - Oxford 2009.

Dworzecki J., The practical use of police databases of stolen works of art in the protection of national heritage in selected European Union countries, ‘Muzeológia a kultúrne dedičstvo’ 2021, Vol. 9, No. 2.

Eco U., Sztuka (tłum. P. Salwa, M. Salwa), Kraków 2008.

Fitchett J., Stealing Goyas: They Made It Look Easy, ‘International Herald Tribune’, 1 IX 2001, https://www.nytimes.com/2001/09/01/style/IHT-stealing-goyasthey-made-it-look-easy.html [dostęp: 29.12.2021].

Gadecki B., Nielegalny rynek dzieł sztuki w: Nielegalne rynki. Geneza, skala zjawiska oraz możliwości przeciwdziałania, red. W. Pływczewski, P. Chlebowicz, Olsztyn 2012.

Golka M., Socjologiczny obraz sztuki, Poznań 1996.

Haykowski M., Odzyskane obrazy Rembrandta i Renoira, Wirtualna Polska, Wiadomości, 17.09.2005,

https://wiadomosci.wp.pl/odzyskane-obrazy-rembrandta-i-renoira-6031653470090369a [dostęp: 28.12.2021].

Hofmann P., $5-Million in Art is Stolen in Milan, The New York Times, 18 II 1975, s. 1, https://www.nytimes.com/1975/02/18/archives/5million-in-art-is-stolen-in-milan-works-by-cezannegauguin-renoir.html [dostęp: 29.1.22021].

Hope A., Brussels art theft mystery: Has Van Buuren found its stolen paintings?, ‘The Bulletin’, 22 IV 2015, https://www.thebulletin.be/brussels-art-theft-mystery-has-van-buuren-found-its-stolenpaintings [dostęp: 12.12.2021].

Kiereś H., Problem definicji sztuki, „Roczniki Filozoficzne” 1999, t. XLVII, z. 2.

Knöfel U., Zuber H., Picassos statt Goldbarren. Mit schöner Regelmäßigkeit werden, wie gerade in Madrid, millionenteure Kunstwerke geklaut. Nicht selten steckt die Mafia dahinter, ‘Der Spiegel’ 34/2001, 19.08.2001, https://www.spiegel.de/kultur/picassos-statt-goldbarren-a-c4a53ba6-0002-0001-0000-000019916359 [dostęp: 28.12.2021].

Korsell L., Hedlund G., Elwér S., Vesterhav D., Heber A., Cultural Heritage Crime – the Nordic Dimension, Stockholm 2006.

Perlson H., Van Buuren Museum in Belgium Pays Ransom To Thieves For Return of Stolen Art, ‘Artnet’, 21 IV 2015, https://news.artnet.com/art-world/robbers-ransom-van-buuren-museum-289788 [dostęp: 17.11.2021].

Pływaczewski W., Wprowadzenie do problematyki nielegalnych rynków – perspektywa kryminologiczna w: Nielegalne rynki. Geneza, skala zjawiska oraz możliwości przeciwdziałania, red. W. Pływaczewski, P. Chlebowicz, Olsztyn 2012.

Schack H., Kunst und Recht, 3. Auflage, Mohr Siebeck, Tübingen 2017.

Sofou M., Mysterious Thief Demands Ransom For A Klimt Painting Stolen 18 Years Ago, Art Sheep, https://art-sheep.com/mysterious-thief-demands-ransom-for-a-klimt-painting-stolen-18-years-ago/ [dostęp: 27.12.2021].

Szafrański W., Aktualne problemy i zagrożenia związane z obrotem dobrami kultury na rynku sztuki w Polsce z perspektywy prawnej ochrony zabytków, „Santander Art. And Culture Law Review” 2019, nr 1.

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2021.

Tijhuis A. J. G., Who Is Stealing All Those Paintings? w: N. Charney (red.), Art and Crime. Exploring the Dark Side of The Art World, ABC CLIO, Santa Barbara – Denver - Oxford 2009.

Tremlett G., £35m art theft from Spain’s richest woman, ‘The Guardian’, 10 VIII 2001, https://www.theguardian.com/world/2001/aug/10/arts.arttheft [dostęp: 11.12.2021].

van Gerwen R., Art and Experience, „Questiones Infinitae. Publications of the Department of Philosophy Utrecht University” 1996, vol. XIV.

Wilk D., Fałszerstwa dzieł sztuki. Aspekty prawne i kryminalistyczne, Warszawa 2015.