Rosyjska polityka wobec Serbów na Bałkanach Zachodnich – geneza i stan obecny

Tomasz Jacek Lis

doi:10.56583/frp.632

##plugins.themes.libcom.datePublished## : 2021-12-30

Br. 15 (2021)

Rosyjska polityka wobec Serbów na Bałkanach Zachodnich – geneza i stan obecny

Tomasz Jacek Lis

https://orcid.org/0000-0001-6737-3133

##plugins.pubIds.doi.readerDisplayName##: https://doi.org/10.56583/frp.632

Sažetak

Polityka Rosji w stosunku do Serbów stanowi dzisiaj jedno z największych wyzwań, jakie stoją przed Unią Europejską. W pierwszej części artykuł stawia sobie za cel zaprezentowanie genezy stosunków rosyjsko-serbskich na przestrzeni kilkuset lat, natomiast w drugiej skupia się na wybranych aspektach współpracy rosyjsko-serbskiej na arenie politycznej czy społeczno-gospodarczej. Artykuł dotyczy kwestii religii, tradycji i kultury oraz działalności politycznej Rosji na Półwyspie Bałkańskim. Dotyka kwestii związanych z polityką rosyjskiego soft power na Bałkanach Zachodnich oraz rosyjskiego wsparcia dla Serbów nie tylko w Serbii, ale także w Bośni i Hercegowinie, Kosowie i Czarnogórze.

##plugins.generic.recommendByAuthor.heading##

Detalji

##submission.citations##

##plugins.themes.libcom.statistics##

##plugins.themes.libcom.about_authors##

##plugins.themes.libcom.download_files##

pdf. (Język Polski)

##plugins.themes.libcom.cit_rules##

Lis, T. J. (2021). Rosyjska polityka wobec Serbów na Bałkanach Zachodnich – geneza i stan obecny. Fides, Ratio Et Patria. Studia Toruńskie, (15), 105–120. https://doi.org/10.56583/frp.632

##plugins.themes.libcom.altmetric##

##plugins.themes.libcom.share##

##plugins.themes.libcom.licence##

##submission.license.cc.by4.footer##

##submission.citations##

Babić M., Rosja na Bałkanach Zachodnich. Interesy narodowe i wpływy polityczne, w: Bałkany w XXI wieku. Problemy konsolidacji i integracji, red. M. Babić, I. Jakimowicz-Ostrowska, Warszawa 2014, s. 47-74.

Backer R., Rosyjskie myślenie polityczne za czasów prezydenta Putina, Toruń 2007.

Belloni R., Bosnia: Dayton is Dead! Long Live Dayton!, „Nationalism and Ethnics Politic” 2009, nr 15, s. 355–375.

Cetnarowicz A., Tajna dyplomacja Adama Jerzego Czartoryskiego na Bałkanach. Hotel Lambert a kryzys serbski 1840-1844, Kraków 1993.

Cierniak U., Trzeci Rzym przeciwko pierwszemu, w: Ateny, Rzym, Bizancjum. Mity Śródziemnomorza w kulturze XIX i XX wieku, red. J. Ławski, K. Korotkich, Białystok 2008, s. 819-829.

Clark Ch., Lunatycy. Jak Europa poszła na wojnę w roku 1914, Warszawa 2017.

Čolović I., Bałkany – terror kultury, Wołowiec 2007.

Dąbrowska-Partyka M., Literatura pogranicza, pogranicza literatury, Kraków 2004.

Domachowska A. B., Proces budowania narodu Czarnogórskiego w latach 1991-2018, Toruń 2019.

Eberhardt P., Słowiańska geopolityka. Twórcy rosyjskiej, ukraińskiej i czechosłowackiej geopolityki oraz ich koncepcje ideologiczno-terytorialne, Kraków 2017.

Faszcza D., Wojna serbsko-bułgarska 1885 roku. Studium polityczno-wojskowe, Oświęcim 2018.

Gibas-Krzak D., Geopolityka Bałkanów, Warszawa 2021.

Gil D., Ewolucja i funkcje idei narodu w Serbii od schyłku XVIII wieku, „Slavia Meridionalis” 2017, nr 17, s. 1-21.

Giza A., Bułgaria i problem macedoński od początku XVIII do lat trzydziestych XX wieku, Szczecin 2003.

Giza A., Słowianofile Rosyjscy wobec kryzysu Bałkańskiego w latach 1875-1878, Wrocław-Warszawa 1982.

Halili R., Naród i jego pieśni. Rzecz o oralności, piśmienności i epice ludowej wśród Albańczyków i Serbów, Warszawa 2012.

Hebda W, Strategia energetyczna Republiki Serbii do 2015 roku, „Energetyka” 2012, t. 9, s. 518-523.

Hebda W., Projekty energetyczne na Bałkanach – szansa wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Europy, „Przegląd Geopolityczny” 2014, t. 9, s. 53-70. http://www.ohr.int/hrs-decision-on-enacting-the-law-on-amendment-to-the-criminal-code-ofbosnia-and-herzegovina/ [stan z dnia 16.12.2021]

https://studium.uw.edu.pl/bosnia-i-hercegowina-rosji-nie-udalo-sie-zlikwidowac-stanowiskawysokiego-przedstawiciela-onz/ [dostęp: 16.12.2021].

https://www.bbc.com/serbian/lat/balkan-58557473 [dostęp: 15.12.2021].

https://www.rts.rs/page/stories/sr/story/11/region/4612819/dodik-putin-moska-razgovarali-krizabih-snabdevanje-gasom.html [dostęp: 16.12.2021].

https://www.rts.rs/page/stories/sr/story/11/region/4625310/nemacka-brisel-sankcije-dodik.html [dostęp: 16.12.2021].

https://www.slobodnaevropa.org/a/crna-gora-nacionalne-zastave/29656615.html [dostęp: 15.12.2021].

Ioannides I., The European Union and the geopolitics of Covid19 vaccines in the Western Balkans, „Policy Brief ”2021, nr 146, https://www.eliamep.gr/en/publication [dostęp: 16.12.2021].

Jовановић M., Срби и Руси, 12–21. век: историја односа, Београд 2012.

Kaczorowski M., Reforma Policji. Rola społeczności międzynarodowej, w: Europejski protektorat? Bośnia i Hercegowina w perspektywie środkowoeuropejskiej, red. M. Gniazdowski, Warszawa 2008, s. 109-122.

Kłaczyński R., Ropa naftowa i gaz ziemny obszaru postradzieckiego. Rola i znaczenie surowców energetycznych w polityce Kremla, Kraków 2010.

Krysieniel K., W cieniu Dayton. Bośnia i Hercegowina między etnokracją i demokracją konsocjonalną, Warszawa 2012

Krzak A., Wojny bałkańskie 1912-1913, Częstochowa 2017.

Łakota-Micker M., Czarnogóra. Studia nad bezpieczeństwem, Londyn 2015.

Mihailov V., Państwa i narody bałkańskie w świadomości geopolitycznej Rosji. Rosja w świadomości geopolitycznej państw i narodów bałkańskich, „Przegląd Geopolityczny” 2010, t. 2, s. 77-92.

Morawski W., Szawłowska S., Wojny rosyjsko-tureckie od XVII do XX wieku, Warszawa 2006.

Nocko J. A., Polityka Federacji Rosyjskiej wobec konfliktu jugosłowiańskiego 1992-2002, „Wschodnioznawstwo” 2007, nr 1, s. 295-316.

Olszewski P., Chojan A., Rywalizacja Unii Europejskiej i Rosji na obszarze Bałkanów Zachodnich, „Rocznik Integracji Europejskiej” 2017, nr 11, s. 135-146.

Pavlowitch S. K., Historia Bałkanów (1804-1945), Warszawa 2009.

Pawłowski K., Wpływy rosyjskie w regionie Bałkanów Zachodnich, cz. I: Serbia i Kosowo, Lublin 2020.

Perišić S. M., Talović V. R., Energetska strategija Rusije i Srbija – aho južnog toka, „Vojno Delo” 2016, nr 68/7, s. 28-44.

Preliminarni rezultati Popisa 2013 http://fzs.ba/index.php/popis-stanovnistva/popis-stanovnistva-2013/peliminarni-rezultati-popisa-2013 [dostęp: 16.12.2021].

Prijevec J., Tito, Warszawa 2018.

Reljić D., Rusija i zapadni Balkan, Beograd 2009.

Robinson M., Losy elity akademickiej. Rosyjska slawistyka od 1917 roku do początku lat 30, Warszawa 2014.

Semmler P., Krym. Znikający półwysep, Poznań 2008.

Sokulski M., Previšić M., W opozycji do Moskwy. Jugosłowiańska „droga do socjalizmu” w latach 1948-1956, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2016, nr 28, s. 395-417.

Szpala M., Rosja w Serbii – miękka siła i twarde interesy, „Komentarze. Ośrodek Studiów Wschodnich im. Marka Karpia” 2014, nr 150, s. 1-7.

Thiesse A-M,, Powstanie tożsamości narodowych. Europa w wiekach XVIII-XX, Warszawa 2019.

Toal G., “Republika Srpska will have a referendum”: The rhetorical politics of Milorad Dodik, „Nationalites Papiers” 2013, 41/1, s. 166-204.

Turowski P., South Stream – odpowiedź na potrzeby rynku czy narzędzie polityki zagranicznej?, „Bezpieczeństwo narodowe” 2013, nr 1/23, s. 141-167.

Vinaver V., Jugoslovensko-sovjetski odnosi 1919-1929, „Istorija XX veka”1965, nr 7, s. 93-186.

Waldenberg M., Rozbicie Jugosławii, Warszawa 2005.

Walicki A., Rosyjska filozofia i myśl społeczna od oświecenia do marksizmu, Warszawa 1973.

Zacharias M. J., Konflikt radziecko-jugosłowiański i przemiany ustrojowe w Jugosławii w latach 1948-1954, „Dzieje Najnowsze” 1990, R. 22, s. 25-68.

Zacharias M. J., Komunizm Federacja Nacjonalizmy. System władzy w Jugosławii 1943-1991. Powstanie -przekształcenia-rozkład, Warszawa 2004.

Žanin-Čalić M., Jugoistoča Europa. Globalna Historija, Sarajevo 2020.

Żurek P., Czarnogórcy i Serbowie w rosyjskiej polityce księcia Adama Jerzego Czartoryskiego (1802-1806), Kraków 2009.

Јовановић M., Руска емиграција на Балкану 1920-1940, Beograd 2006.

Ћоровић B., Историја Срба, Ниш 2001.