Komunizm był systemem zbrodniczym, który w XX wieku doprowadził do śmierci co najmniej 100 milionów ludzi. Półtora miliarda mieszkańców naszej planety, którzy znaleźli się pod panowaniem tego systemu cierpiało głód, niedolę i było pozbawionych elementarnych praw człowieka. Kościół katolicki komuniści uznawali za największego wroga i zakładali, że powinien on ulec likwidacji. Ze względów taktycznych zakładali jednak niekiedy, że owa likwidacja nastąpi stopniowo i przejściowo dopuszczali pewne formy kultu religijnego. W różnych okresach historycznych stosowano więc różne sposoby prześladowania księży i wiernych. Tak było w Polsce w latach 1944–1989. W czasach stalinowskich mnożyły się aresztowania kapłanów i świeckich działaczy katolickich, morderstwa, skrytobójstwa i tortury w katowniach Urzędu Bezpieczeństwa. Po 1956 r. metody stały się nieco mniej brutalne, ale podejmowano rozmaite działania w celu łamania ludzkich sumień i pozbawienia Kościoła bazy materialnej. Przez cały okres tzw. Polski Ludowej władze prowadziły intensywną politykę ateizacyjną, a także krzewiły propagandę antykościelną i antyreligijną. Niniejszy numer „Fides, Ratio et Patria” poświęcamy w dużym stopniu zagadnieniom związanym z polityką komunistów wobec Kościoła katolickiego w Polsce i Czechosłowacji. Zagadnień tych dotyczą artykułu zamieszczone w pierwszej części numeru, a także teksty źródłowe. W dziale Varia zamieszczamy szereg artykułów z zakresu historii, teologii i politologii. Mam nadzieję, że wzbudzą one zainteresowanie Czytelników i będą zaczynem do dyskusji i dalszych dociekań naukowych.