Popaschalna historia kształtowania się znaku krzyża w mentalności pierwszego Kościoła

Piotr Juckiewicz

doi:10.56583/fs.1998

Data publikacji : 2022-06-30

Tom 15 Nr 1 (2022)

Popaschalna historia kształtowania się znaku krzyża w mentalności pierwszego Kościoła

mgr lic. ks. Piotr Juckiewicz

https://orcid.org/0000-0002-6751-1468

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.1998

Abstrakt

W artykule przedstawiono kolejne etapy przemian, jakie zaowocowały ukonstytuowaniem się znaku krzyża, początkowo narzędzia śmierci Zbawiciela i wielu spośród Jego wyznawców, w godło chrześcijaństwa. Na podstawie wyników badań prowadzonych z wykorzystaniem metod syntetyczno-krytycznej, historyczno-krytycznej oraz analizy heurystycznej ukazano jego popaschalne losy. W wielu wypadkach konieczne było posiłkowanie się podaniami o mniejszej wiarygodności historycznej, które jednak oddają sensus fidelium, zmysł wiary Kościoła pierwszych wieków. Dalej zaprezentowano krzyże ukryte znajdujące swoje miejsce w praxis pierwszych wyznawców Chrystusa, omówiono także proces rodzącej się staurologii, a opisana ewolucja samego symbolu krzyża staje się pretekstem dla samodzielnego jego występowania jako skutecznego talizmanu oraz sztandaru Mesjasza w czasach ostatecznych.

Słowa kluczowe:

krzyż Chrystusa, staurologia, symbole, monogramy, relikwie krzyża

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Juckiewicz, P. (2022). Popaschalna historia kształtowania się znaku krzyża w mentalności pierwszego Kościoła. Facta Simonidis, 15(1), 137–152. https://doi.org/10.56583/fs.1998

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Czachorowska A., Wasilewska J., Krzyż jakiego nie znamy, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 109 (2018), s. 75-93. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.2018.109.05

Danielou J., Teologia judeochrześcijańska. Historia doktryn chrześcijańskich przed soborem nicejskim, Kraków 2002.

Fic L., Krzyż Jezusa Chrystusa w religiach pozachrześcijańskich, „Ateneum Kapłańskie”, 171 (2018), z. 3 (658), s. 487-514.

Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Warszawa 1990.

Grün A., Krzyż. Symbol odkupionego człowieka, tłum. M. Ruta, Kraków 1998.

Jasiewicz A., Symbolika krzyża u Ignacego Antiocheńskiego i Polikarpa ze Smyrny, „Seminare. Poszukiwania Naukowe”, 31 (2012), s. 221-228. DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2012.31.16

Kobielus S., Krzyż Chrystusa. Od znaku i figury do symbolu i metafory, Kraków 2011.

Korabiewicz W., Śladami amuletu, Warszawa 1974.

Kostołowski A., Symbol symboli. Historia znaku krzyża, „Więź”, 8 (1984), nr 310, s. 50-70.

Kozłowski J.M., Cieśla i krzyż, „Vox Patrum”, 60 (2013), s. 183-189. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.3986

Księga krzyża. Antologia pasyjna, oprac. B. Arsoba, Katowice 1998.

Krzyż, red. E. Kasjaniuk, Lublin 2011 (Biblioteka Encyklopedii Katolickiej 6).

Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, tłum. R. Wojnakowski, Kraków 1994.

Messori V., Umęczon pod Ponckim Piłatem? Badania nad męką i śmiercią Jezusa, tłum. M. Stebart, Kraków 1996.

Olmi M., Drzewo życia. Tajemnice relikwii Krzyża Świętego, tłum. J. Partyka, Kraków 2018.

Padovese L., Krzyż Chrystusa: zgorszenie i głupstwo Boga, „Słowo Krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów”, 1 (2007), s. 88-100.

Przepierski S., Analiza semiotyczna symbolicznych funkcji Krzyża, „Studia Theologica Varsaviensia”, 37 (1999), nr 2, s. 59-83.

Rosiński P., Najwcześniejsze formy krzyża Chrystusowego, „Vox Patrum”, 4 (1983), s. 176-189. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.10287

Rudy J., Krzyż pośród krzyży. Theologia crucis w pasterskiej posłudze wiary biskupa Jana Olszańskiego (1919-2003), Biały Dunajec-Ostróg 2018.

Ryszka C., Niechciany krzyż, Kraków 2009.

Seibert J., Leksykon sztuki chrześcijańskiej, tłum. D. Petruk, Kielce 2007.

Seweryniak H., Teologia fundamentalna, t. 1, Warszawa 2010.

Składanowski M., Humanizm Krzyża. Staurologia w perspektywie ludzkiego losu, Lublin 2017, s. 181-190.

Smolińska I.E., Symbolika krzyża w arabskojęzycznej literaturze religijnej i obrzędowości Koptów, Kurowice 2008.

Stabryła W.M., Golgota – miejsce śmierci i zmartwychwstania Jezusa, w: Krzyż Twój wielbimy, Lublin 2011 (Scripturae Lumen 3), s. 157-170.

Stradomski J., Krzyż jako symbol władzy kosmicznej w bizantyjsko-słowiańskiej tradycji literackiej, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, 7 (2017), nr 10, s. 205-215. DOI: https://doi.org/10.32798/pflit.88

Szulc F., Wczesnochrześcijańska symbolika krzyża, „Więź ”, 3 (1978), nr (239), s. 3-6.

Ziehr W., Krzyż. Symbol i rzeczywistość, tłum. E. Jeleń, Kraków 1998.