Popaschalna historia kształtowania się znaku krzyża w mentalności pierwszego Kościoła

Piotr Juckiewicz

doi:10.56583/fs.1998

Published : 2022-06-30

Vol. 15 No. 1 (2022)

The Post-Paschal History of the Formation of the Symbol of the Cross in the Mentality of the First Church

Piotr Juckiewicz

https://orcid.org/0000-0002-6751-1468

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.1998

Abstract

The article presents the stages of the transformation of the sign of the cross, initially the instrument of death of the Savior and many of his followers, into an emblem of Christianity. Based on the research conducted by means of synthetic-critical and historical-critical methods, as well as heuristic analysis, the post-paschal fate of the cross is discussed. In many cases it was necessary for the author to refer to legends of little historical reliability, which nevertheless reflect the sensus fidelium – the sense of faith of the Church of the first centuries. The author goes on to describe the hidden crosses in the praxis of the first followers of Christ and the emergence of staurology. The symbol of the cross itself becomes a pretext for its independent appearance as an effective talisman and the sign of the Messiah at the end of times.

Keywords:

Christ’s cross, staurology, symbols, monograms, relics of the cross

Details

References

Statistics

Authors

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Juckiewicz, P. (2022). The Post-Paschal History of the Formation of the Symbol of the Cross in the Mentality of the First Church. Facta Simonidis, 15(1), 137–152. https://doi.org/10.56583/fs.1998

Altmetric indicators

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

References

Czachorowska A., Wasilewska J., Krzyż jakiego nie znamy, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”, 109 (2018), s. 75-93. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.2018.109.05

Danielou J., Teologia judeochrześcijańska. Historia doktryn chrześcijańskich przed soborem nicejskim, Kraków 2002.

Fic L., Krzyż Jezusa Chrystusa w religiach pozachrześcijańskich, „Ateneum Kapłańskie”, 171 (2018), z. 3 (658), s. 487-514.

Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, tłum. i oprac. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński, Warszawa 1990.

Grün A., Krzyż. Symbol odkupionego człowieka, tłum. M. Ruta, Kraków 1998.

Jasiewicz A., Symbolika krzyża u Ignacego Antiocheńskiego i Polikarpa ze Smyrny, „Seminare. Poszukiwania Naukowe”, 31 (2012), s. 221-228. DOI: https://doi.org/10.21852/sem.2012.31.16

Kobielus S., Krzyż Chrystusa. Od znaku i figury do symbolu i metafory, Kraków 2011.

Korabiewicz W., Śladami amuletu, Warszawa 1974.

Kostołowski A., Symbol symboli. Historia znaku krzyża, „Więź”, 8 (1984), nr 310, s. 50-70.

Kozłowski J.M., Cieśla i krzyż, „Vox Patrum”, 60 (2013), s. 183-189. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.3986

Księga krzyża. Antologia pasyjna, oprac. B. Arsoba, Katowice 1998.

Krzyż, red. E. Kasjaniuk, Lublin 2011 (Biblioteka Encyklopedii Katolickiej 6).

Lurker M., Przesłanie symboli w mitach, kulturach i religiach, tłum. R. Wojnakowski, Kraków 1994.

Messori V., Umęczon pod Ponckim Piłatem? Badania nad męką i śmiercią Jezusa, tłum. M. Stebart, Kraków 1996.

Olmi M., Drzewo życia. Tajemnice relikwii Krzyża Świętego, tłum. J. Partyka, Kraków 2018.

Padovese L., Krzyż Chrystusa: zgorszenie i głupstwo Boga, „Słowo Krzyża. Rocznik poświęcony teologii krzyża oraz duchowości i historii Pasjonistów”, 1 (2007), s. 88-100.

Przepierski S., Analiza semiotyczna symbolicznych funkcji Krzyża, „Studia Theologica Varsaviensia”, 37 (1999), nr 2, s. 59-83.

Rosiński P., Najwcześniejsze formy krzyża Chrystusowego, „Vox Patrum”, 4 (1983), s. 176-189. DOI: https://doi.org/10.31743/vp.10287

Rudy J., Krzyż pośród krzyży. Theologia crucis w pasterskiej posłudze wiary biskupa Jana Olszańskiego (1919-2003), Biały Dunajec-Ostróg 2018.

Ryszka C., Niechciany krzyż, Kraków 2009.

Seibert J., Leksykon sztuki chrześcijańskiej, tłum. D. Petruk, Kielce 2007.

Seweryniak H., Teologia fundamentalna, t. 1, Warszawa 2010.

Składanowski M., Humanizm Krzyża. Staurologia w perspektywie ludzkiego losu, Lublin 2017, s. 181-190.

Smolińska I.E., Symbolika krzyża w arabskojęzycznej literaturze religijnej i obrzędowości Koptów, Kurowice 2008.

Stabryła W.M., Golgota – miejsce śmierci i zmartwychwstania Jezusa, w: Krzyż Twój wielbimy, Lublin 2011 (Scripturae Lumen 3), s. 157-170.

Stradomski J., Krzyż jako symbol władzy kosmicznej w bizantyjsko-słowiańskiej tradycji literackiej, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, 7 (2017), nr 10, s. 205-215. DOI: https://doi.org/10.32798/pflit.88

Szulc F., Wczesnochrześcijańska symbolika krzyża, „Więź ”, 3 (1978), nr (239), s. 3-6.

Ziehr W., Krzyż. Symbol i rzeczywistość, tłum. E. Jeleń, Kraków 1998.