Obraz rodziny osób skazanych za działalność w podziemiu antykomunistycznym w wybranych prośbach o ułaskawienie pisanych do Bolesława Bieruta

Katarzyna Sabat

doi:10.56583/fs.2411

Data publikacji : 2023-12-31

Tom 16 Nr 2 (2023)

Obraz rodziny osób skazanych za działalność w podziemiu antykomunistycznym w wybranych prośbach o ułaskawienie pisanych do Bolesława Bieruta

dr Katarzyna Sabat

https://orcid.org/0000-0001-7287-5867

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2411

Abstrakt

Podjęte w artykule rozważania mają na celu ukazanie funkcjonowania rodzin działaczy polskiego podziemia niepodległościowego skazanych wyrokiem przez komunistyczny wymiar sprawiedliwości. Do zobrazowania poruszanego zagadnienia wykorzystano prośby o ułaskawienie pisane do Bolesława Bieruta przez osoby skazane i członków ich rodzin. Materiał badawczy poddany analizie objął ogółem sześćdziesiąt siedem próśb napisanych w latach 1946-1953 i został zawężony do spraw działaczy Pogotowia Akcji Specjalnej – Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem Tadeusza Gajdy ps. „Tarzan” i tarnowskiej organizacji Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Posługując się klasyczną analizą dokumentów oraz wykorzystując technikę analizy wewnętrznej i formalnej dokumentów, wyodrębniono kategorie (warunki życia, stan zdrowia, opieka i wychowanie dzieci, stany emocjonalne, rola członków rodziny) pozwalające przedstawić namiastkę życia rodziny w czasie pozbawienia wolności jednego z domowników skazanego za „wrogą działalność względem Państwa Polskiego”.

Słowa kluczowe:

rodzina, polskie podziemie niepodległościowe, prośba o ułaskawienie, Bolesław Bierut, komunizm

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Sabat, K. (2023). Obraz rodziny osób skazanych za działalność w podziemiu antykomunistycznym w wybranych prośbach o ułaskawienie pisanych do Bolesława Bieruta. Facta Simonidis, 16(2), 259–275. https://doi.org/10.56583/fs.2411

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Adamus A.M., Listy i korespondencja do władz jako źródło do badań dziejów PRL, „Dzieje Najnowsze”, 52 (2020), nr 2, s. 133-154. DOI: https://doi.org/10.12775/DN.2020.2.06

Doniec R., Oblicza codzienności a kondycja psychospołeczna rodziny w czasach socjalizmu realnego w Polsce, w: Rodzina. Historia i współczesność, red. B. Kiereś, M. Gromek, K. Hryszan, Lublin 2018, s. 37-60.

Doniec R., Rodzina i rodzicielstwo w kulturze realnego socjalizmu – między ideologią a codziennością, „Roczniki Pedagogiczne”, 13 (49) (2021), nr 4, s. 137-155. DOI: https://doi.org/10.18290/rped21134.11

Doniec R., Rodzina polska w kulturze realnego socjalizmu. Między ideologią a codziennością, Kraków 2019.

Kowalski W., Bohaterowie z dołów śmierci, Warszawa 2016.

Kowalski W., Żołnierze Wyklęci – walka o Polskę, https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/38960,Zolnierze-Wykleci-walka-o-Polske.html, [dostęp: 1.12.2023].

Kryńska E., Rodzina w sytuacji stalinowskiego zniewolenia, „Wychowanie w Rodzinie”, 14 (2016), nr 2, s. 341-367. DOI: https://doi.org/10.61905/wwr/170652

Musiał F., Polityka czy sprawiedliwość? Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie (1946-1955), Kraków 2005.

Musiał F., Skazani na karę śmierci przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie (1946-1955), Kraków 2005.

Piotrowski J., Przemiany rodziny i życia rodzinnego w Polsce, w: Wybrane problemy socjalistycznej rodziny, red. J. Piotrowski, Warszawa 1978, s. 39-56.

Rajski K., Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych, t. 1, wstęp K. Szwagrzyk, Warszawa 2014.

Rajski K., Wilczęta. Rozmowy z dziećmi Żołnierzy Wyklętych, t. 2, Lublin 2015.

Rogoziński P., Instytucja ułaskawienia w prawie polskim, Warszawa 2009.

Sabat K., Gajda Tadeusz „Tarzan” (1924-1946), w: Regionalny słownik biograficzny. Stalowa Wola, Nisko, okolice, t. 4, red. B. Trybuła, Stalowa Wola 2019, s. 18-25.

Sabat K., Prośba o ułaskawienie źródłem do biografii Żołnierzy Wyklętych, „Biografistyka Pedagogiczna”, 1 (2016), nr 1, s. 275-289. DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2016.01.17

Sabat K., Tadeusz Gajda „Tarzan” 1924-1946, Lublin 2019.

Surdej M., Okręg Rzeszowski Narodowej Organizacji Wojskowej – Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w latach 1944-1947, Rzeszów-Warszawa 2018.

Szwagrzyk K., Badania historyczne w archeologii sądowej, w: Archeologia sądowa w teorii i praktyce, red. M. Trzciński, Warszawa 2013, s. 52-86.

Szwagrzyk K., Listy do Bieruta. Prośby o ułaskawienie z lat 1946-1956, Wrocław 1995.

Talarek K., Wałek Józef Franciszek, w: Leksykon duchowieństwa represjonowanego w latach 1945-1989, t. 1, red. J. Myszor, Warszawa 2002, s. 298.

Wojciechowski G., Ułaskawienia Prezydenta Bieruta. Losy wniosków o ułaskawienie skazanych przez sądy wojskowe (1947-1952), „Archiwum Kryminologii”, 21 (1995), s. 153-189. DOI: https://doi.org/10.7420/AK1995F

Żychowska M., Represje komunistyczne w Tarnowskiem 1945-1956, t. 1: Miasto i powiat Tarnów, Kraków 2013.