Postrzeganie problemów ochrony środowiska na poziomie lokalnym – studium przypadku kobiet wiejskich

Magdalena Kozera-Kowalska; Jarosław Uglis; Anna Jęczmyk

doi:10.56583/fs.2445

Data publikacji : 2024-06-30

Tom 17 Nr 1 (2024)

Postrzeganie problemów ochrony środowiska na poziomie lokalnym – studium przypadku kobiet wiejskich

dr hab. prof. Magdalena Kozera-Kowalska

https://orcid.org/0000-0002-9245-0548

dr inż. Jarosław Uglis

https://orcid.org/0000-0001-6653-2745

dr Anna Jęczmyk

https://orcid.org/0000-0001-7863-2217

DOI: https://doi.org/10.56583/fs.2445

Abstrakt

W artykule zaprezentowano wyniki badań o charakterze pilotażowym dotyczące postaw kobiet wobec stanu oraz ochrony środowiska naturalnego w ujęciu lokalnym. Uwagę skoncentrowano na specyficznej grupie respondentów, tj. na kobietach podejmujących aktywne działania na rzecz rozwoju społeczno-ekonomicznego w swoim miejscu zamieszkania. Celem głównym badań była ocena stanu ochrony środowiska na poziomie lokalnym, świadomości kobiet w tym zakresie oraz działań podejmowanych indywidualnie lub przy współpracy z samorządem lokalnym i organizacjami pozarządowymi. Bazując na przeglądzie literatury, omówiono pojęcie i znaczenie ochrony środowiska naturalnego, zwłaszcza w kontekście jego roli jako miejsca życia i spędzania czasu na poziomie lokalnym. Ustalono, że aktywność kobiet w badanych obszarach jest znaczna i zróżnicowana w przekroju makroregionów, co pozostawało w związku z ogólnym stanem środowiska naturalnego.

Słowa kluczowe:

ochrona środowiska, działania lokalne, aktywność kobiet w zakresie ochrony środowiska, potrzeby lokalne w zakresie wsparcia ochrony środowiska

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Kozera-Kowalska, M., Uglis, J., & Jęczmyk, A. (2024). Postrzeganie problemów ochrony środowiska na poziomie lokalnym – studium przypadku kobiet wiejskich. Facta Simonidis, 17(1), 341–360. https://doi.org/10.56583/fs.2445

Wskaźniki altmetryczne

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Analiza społeczno-gospodarcza wraz z diagnozą obszarów interwencji EFS. Raport końcowy, red. M. Zub, Warszawa 2020, https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/media/98143/Analiza_spolgosp.pdf [dostęp: 1.06.2024].

Bołoz W., Aksjologiczne podstawy integralnej ochrony środowiska przyrodniczego i lidzkiego, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 4 (2006), s. 113-120. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2006.4.1.09

Ciszek M., Środowisko człowieka i jego bezpieczeństwo. Zarys koncepcji bezpieczeństwa środowiskowego (ekologiczno-zdrowotnego) (w kręgu interdyscyplinarnej filozofii postrzegania środowiska), „Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne Humanum”, 2019, nr 32 (1), s. 3-8.

Dhenge S.A., Ghadge S.N., Ahire M.C. i in., Gender Attitude Towards Environmental Protection. A Comparative Survey During COVID-19 Lockdown Situation, „Environment, Development and Sustainability”, 24 (2022), no. 12, s. 13841-13886, https://doi.org/10.1007/s10668-021-02015-6. DOI: https://doi.org/10.1007/s10668-021-02015-6

Dulewicz J., Postawy i reakcje polskiego społeczeństwa wobec zanieczyszczenia środowiska naturalnego w kraju (1971–1989), „Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały”, 2017, nr 15, s. 79-96. DOI: https://doi.org/10.12775/Polska.2017.04

Golan Z., Postawy psychologiczne wobec ochrony środowiska, „Studia Ecologiae et Bioethicae”, 2 (2004), nr 1, s. 729-733. DOI: https://doi.org/10.21697/seb.2004.2.1.44

Grabowska G., Europejskie prawo środowiska, Warszawa 2001.

GUS, Aktywność ekonomiczna ludności Polski – 2 kwartał 2023 r., Warszawa 2023, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/rynek-pracy/pracujacy-bezrobotni-bierni-zawodowo-wg-bael/aktywnoscekonomiczna-ludnosci-polski-2-kwartal-2023-roku,4,51.html [dostęp: 1.06.2024].

GUS, Informacja o wstępnych wynikach Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań, Warszawa 2021, https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2021/nsp-2021-wynikiwstepne/informacja-o-wstepnych-wynikach-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-imieszkan-2021,1,1.html [dostęp: 1.06.2024].

GUS, Obszary wiejskie w Polsce w 2020 r. = Rural Areas in Poland in 2020, Warszawa 2022, https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5507/2/5/1/obszary_wiejskie_w_polsce_w_2020_r_pl.pdf [dostęp: 1.06.2024].

GUS, Ochrona środowiska 2022, Warszawa 2022, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2022,1,23.html [dostęp: 1.06.2024].

Jakubowska A., Ochrona środowiska – aspekty prawne zagadnienia, „Mazowsze. Studia Regionalne”, 2008, nr 1, s. 109-127.

Kaczmarczyk B., Współczesny wymiar zagrożeń naturalnych, „Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje”, 2014, nr 15, s. 113-124.

Kiełczewski D., Ekologia społeczna, wyd. 2 zm., Białystok 2001.

Komorowska K., Świadomość ekologiczna górali podhalańskich a ich postawy wobec Tatrzańskiego Parku Narodowego, „Studia Regionalne i Lokalne”, 2000, nr 4, s. 133-151.

Konsorcjum Badawcze Focus Group, Sytuacja kobiet w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Specyfika, standardy, parytety i oczekiwania, raport z badań, marzec 2012, oprac. W. Durka, P. Klimek, S. Kołodziejczak i in., https://open.icm.edu.pl/server/api/core/bitstreams/3bb7ddb8-5b45-44ee-9893-3912bcb4f839/content [dostęp: 1.06.2024].

Kopczewski M., Kształtowanie świadomości ekologicznej – formą edukacji na rzecz bezpieczeństwa, „Przegląd Naukowo-Metodyczny. Edukacja dla Bezpieczeństwa”, 2011, nr 4, s. 89-97.

Krupa J., Mantaj A., Koszelnik P., Wybrane aspekty problematyki ochrony środowiska w ocenie respondentów, „Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury”, 34 (2017), z. 64, s. 121-141, https://doi.org/10.7862/rb.2017.235.

Lemańska A., Postawa człowieka wobec przyrody a skuteczność ochrony środowiska, „Teologia i Moralność”, 11 (2016), nr 1 (19), s. 7-16. DOI: https://doi.org/10.14746/tim.2016.19.1.1

Magda I., Jak zwiększyć aktywność zawodową kobiet w Polsce, „IBS Policy Paper”, 1 (2020), https://ibs.org.pl/app/uploads/2020/01/IBS-PP-01-2020_PL.pdf [dostęp: 29.12.2023].

Manzanal R.F., Rodríguez Barreiro L.M., Casal Jiménez M., Relationship between Ecology Fieldwork and Student Attitudes Toward Environmental Protection, „Journal of Research in Science Teaching”, 36 (1999), no. 4, s. 431-453. DOI: https://doi.org/10.1002/(SICI)1098-2736(199904)36:4<431::AID-TEA3>3.3.CO;2-0

Marks-Krzyszkowska M., Linka J., Idea współzarządzania – szansa czy ograniczenie uczestnictwa publicznego kobiet na wsi, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica”, 2019, nr 68, s. 81-91. DOI: https://doi.org/10.18778/0208-600X.68.06

Momsen J.H., Gender Differences in Environmental Concern and Perception, „The Journal of Geography”, 99 (2000), no. 2, s. 47-56. DOI: https://doi.org/10.1080/00221340008978956

Myers S.S., Patz J.A., Emerging Threats to Human Health from Global Environmental Change, „Annual Review of Environment and Resources”, 34 (2009), no. 1, s. 223-252, https://doi.org/10.1146/annurev.environ.033108.102650. DOI: https://doi.org/10.1146/annurev.environ.033108.102650

Nycz-Wróbel J., Świadomość ekologiczna społeczeństwa i wynikające z niej zagrożenia środowiska naturalnego (na przykładzie opinii mieszkańców województwa podkarpackiego), „Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Ekonomia i Nauki Humanistyczne” 2012, nr 238, z. 19 (3), s. 63-76. DOI: https://doi.org/10.7862/rz.2012.einh.20

Parzonko A.J., Sieczko A., Krzyżanowska K., Postawy kobiet wobec życia i aktywności zawodowej na obszarach wiejskich, „Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu”, 25 (2023), nr 1, s. 180-191.

Paśko I., O świadomości ekologicznej, w: Z teorii i praktyki edukacji dziecka. Inspiracje dla nauczycieli przedszkoli i klas I-III szkoły podstawowej, red. K. Gąsiorek, Kraków 2011, s. 127-142.

Popiel H, Koziara M., Zagrożenia dla środowiska naturalnego w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej, „Nowoczesne Systemy Zarządzania”, 7 (2012), nr 1, s. 29-46, https://doi.org/10.5604/18969380.1159223. DOI: https://doi.org/10.5604/18969380.1159223

Prandecki K., Sadowski M., Międzynarodowa ewolucja ochrony środowiska, Warszawa 2010.

Proekologiczne zarządzanie przedsiębiorstwem, red. G. Kobyłko, Wrocław 2000.

Rękas M., Przedsiębiorczość kobiet jako odpowiedź na wyzwania współczesnego rynku pracy, w: Demograficzne uwarunkowania rozwoju gospodarczego, red. Andrzej Rączaszek, Katowice 2012 (Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach), s. 203-211.

Sidorczuk-Pietraszko E., Wdrażanie koncepcji zielonej gospodarki w regionach Polski, Białystok 2020.

Sowa F., Świadomość ekologiczna i jej wpływ na ekologizację społeczeństwa i gospodarki, „Rynek-Społeczeństwo-Kultura”, 2018, nr 4 (30), s. 36-38.

Steele R., Environmental Protection, Bangkok 2010 (Reorienting Teacher Education to Address Sustainable Development. Guidelines and Tools).

Sytuacja kobiet na wsi, 12.08.2020, https://www.bnpparibas.pl/repozytorium/komunikaty/kobiety-agrobiznesu-maja-moc [dostęp: 1.06.2024].

Takala M., Environmental Awareness and Human Activity, „International Journal of Psychology”, 26 (1991), no. 5, s. 585-597, https://doi.org/10.1080/00207599108247146. DOI: https://doi.org/10.1080/00207599108247146

Tuszyńska L., Świadomość ekologiczna społeczności lokalnych. Oczekiwania a rzeczywistość, „Rocznik Świętokrzyski. Nauki Przyrodnicze”, seria B, 34 (2013), s. 149-160.

Zatwarnicka-Madura B., Wybrane aspekty ochrony środowiska a postawy konsumentów, „Marketing i Zarządzanie”, 32 (2013), s. 287-297.